 |
|
Chăm sóc trẻ sơ sinh tại BVĐK TP Quy Nhơn. Ảnh: T.Hiền |
Năm 2009, Bình Định sẽ là một trong bảy tỉnh đầu tiên của khu vực miền Trung được triển khai giải pháp sàng lọc trước sinh (SLTS) và sàng lọc sơ sinh (SLSS) nhằm nâng cao chất lượng dân số. PV Báo Bình Định đã trao đổi với ông Nguyễn Văn Quang, Chi cục trưởng Chi cục Dân số-Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) về vấn đề này.
* Xin ông cho biết, qua SLTS và SLSS sẽ phát hiện được những bệnh tật gì ở bào thai và trẻ sơ sinh ?
- SLTS và SLSS là một giải pháp trong Dự án “Thử nghiệm, mở rộng một số mô hình, giải pháp can thiệp, góp phần nâng cao chất lượng dân số Việt Nam, thuộc chương trình mục tiêu quốc gia DS-KHHGĐ giai đoạn 2006-2010".
SLTS là phương pháp thăm dò và xét nghiệm cho các thai phụ nhằm xác định các dị tật bẩm sinh (DTBS) của thai nhi, giúp điều trị sớm hoặc chấm dứt thai kỳ đối những thai nhi có bệnh lý di truyền hoặc DTBS không khắc phục được. SLTS có thể phát hiện được nhiều DTBS ở trẻ: thần kinh, não, gan, tim, thận, cột sống, chân tay, hàm mặt… Hiện tại, SLTS tập trung vào phát hiện các dị tật ống thần kinh, hội chứng Down, hội chứng Edward là những dị tật có hậu quả nghiêm trọng trong sự phát triển trí tuệ của trẻ.
Còn SLSS là một biện pháp dự phòng hiện đại, dùng kỹ thuật y khoa nhằm tìm kiếm, phát hiện ra những loại bệnh liên quan đến nội tiết, chuyển hóa, di truyền ngay sau khi đứa trẻ vừa ra đời. Đây là loại bệnh lý phân tử do rối loạn tổng hợp gen dẫn tới hậu quả tử vong nhanh chóng ngay sau khi trẻ được sinh ra, hoặc nếu sống sót sẽ mang di chứng suốt đời như đần độn, cơ thể không phát triển. Đặc biệt, những bệnh này lại rất khó phát hiện (thời kỳ tiền lâm sàng) và khi có các dấu hiệu điển hình thì đã hết khả năng phục hồi. Phương pháp SLSS được tiến hành rất đơn giản với trẻ sơ sinh 36 - 48 giờ tuổi.
Hiện nay, Việt Nam chưa có số liệu đánh giá tổng thể về DTBS. Tỉnh ta cũng chưa có một nghiên cứu cụ thể nào về lĩnh vực này. Do đó việc Bình Định được chọn tham gia đề án này là cơ hội tốt để chúng tôi có một bức tranh tổng thể về các DTBS để có cơ sở tham mưu cho các cấp ủy Đảng và chính quyền ban hành các chính sách phù hợp.
* Khi phát hiện được bệnh thì sẽ can thiệp ra sao và có thể điều trị sớm các bệnh này không, thưa ông?
- Khi có kết quả chẩn đoán trước sinh với một số bệnh lý di truyền, DTBS quá nặng nề không thể khắc phục thì các thầy thuốc sẽ tư vấn cho sản phụ chọn giải pháp tốt nhất là đình thai. Một số DTBS nhẹ khác, gia đình sẽ được tư vấn phương pháp điều trị và dự phòng sau khi trẻ sinh ra. Ngoài ra, đối với những gia đình đã có người bị bệnh sẽ được tư vấn di truyền trước hôn nhân nhằm mục đích phòng bệnh một cách chủ động.
* Đề án đã đưa ra các chỉ tiêu phấn đấu thực hiện như thế nào?
- Phấn đấu 80% bà mẹ có thai thuộc địa bàn triển khai đề án được tư vấn và tuyên truyền về SLTS và SLSS; 90% bà mẹ có nguy cơ cao được tham gia sàng lọc và 40% số trẻ em sinh ra trên địa bàn được lấy mẫu máu để sàng lọc bệnh.
Theo Công văn số 432/TSDS-DS ngày 6.10.2008 của Tổng cục DS-KHHGĐ, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh sẽ phối hợp với Trường Đại học Y Dược Huế xây dựng đề án “Nâng cao chất lượng dân số thông qua tuyên truyền vận động phát hiện, can thiệp sớm bệnh tật, bệnh ở thai nhi và sơ sinh đến năm 2010” trình Bộ Y tế trước ngày 25.11.2008 để xem xét, thẩm định và triển khai từ năm 2009.
* Cảm ơn ông!
| 
