Trung tâm Trợ giúp pháp lý tỉnh tập huấn Luật Phòng chống bạo lực gia đình tại thị trấn Phú Phong (Tây Sơn). Ảnh: N.Diên

Luật Phòng chống BLGĐ được ban hành và có hiệu lực thi hành từ ngày 1.7.2008. Có 10 hành vi bị coi là bạo lực của thành viên gia đình đối với các thành viên khác, bị pháp luật nghiêm cấm là: đánh đập, ngược đãi, chửi mắng, lăng mạ, cô lập, xua đuổi, cưỡng ép quan hệ tình dục, cưỡng ép tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, cưỡng ép các thành viên trong gia đình lao động quá mức.

Theo nghiên cứu của Hội LHPN Việt Nam thì hàng năm cả nước có 2,3% các gia đình có các hành vi bạo lực về thể chất, 25% gia đình có hành vi bạo lực tinh thần và 30% các cặp vợ chồng xảy ra hiện tượng ép buộc quan hệ tình dục. Ở tỉnh ta, tình trạng BLGĐ khá phổ biến, mà nạn nhân chủ yếu là phụ nữ và trẻ em. Hàng năm có hàng ngàn vụ BLGĐ, tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau nên nhiều phụ nữ đã nhẫn nhục chịu đựng, trẻ em không dám nói ra, gia đình không muốn để người ngoài biết đến những mâu thuẫn của  mình, hàng xóm thì thờ ơ, và nếu có biết thì cũng không dễ can thiệp được. Chỉ khi nào những vụ bạo lực để lại hậu quả nghiêm trọng thì xã hội mới biết đến.

Bạo lực trong gia đình đã để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng như: tổn hại sức khỏe, giảm khả năng lao động của phụ nữ, gây đau khổ về tinh thần, thậm chí gây tử vong cho phụ nữ và trẻ em. Trẻ em chứng kiến BLGĐ luôn bị ám ảnh sợ hãi, dễ mắc phải những rối loạn tinh thần, dễ bỏ nhà đi lang thang, đặc biệt dễ có hành vi bạo lực với bạn bè. Ở một số gia đình, thế hệï con đã lập lại hành vi BLGĐ mà khi còn nhỏ chúng đã chứng kiến.

Trong số các vụ án giết người mà Tòa án nhân dân tỉnh thụ lý giải quyết trong các năm qua, có 8 bị cáo bị xử phạt tù chung thân, trong đó có 5 bị cáo giết vợ, 1 giết con. Cũng do nạn bạo hành gia đình mà ngày càng có nhiều cặp vợ chồng phải đưa nhau ra tòa xin ly hôn, có hơn 60% số cặp vợ chồng ly hôn trong các năm gần đây đều do nguyên nhân bạo hành gia đình.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến BLGĐ, nhưng nguyên nhân cơ bản là do bất bình đẳng giới, sự phân biệt đối xử giữa chồng và vợ trong gia đình; nhận thức pháp luật của người dân còn hạn chế; kinh nghiệm ứng xử của các thành viên trong gia đình kém; kinh tế gia đình khó khăn; coi nhẹ chuẩn mực đạo đức lối sống; sự im lặng chịu đựng của bản thân người phụ nữ; chính quyền cơ sở chưa quan tâm giải quyết triệt để.

Để hạn chế thấp nhất tình trạng BLGĐ, trước hết cần tăng cường công tác giáo dục pháp luật, nhất là Luật Phòng chống BLGĐ, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật BVCS&GD trẻ em cho các tầng lớp nhân dân; cung cấp cho phụ nữ và trẻ em các kiến thức và kỹ năng ứng xử; tổ chức sinh hoạt nhóm và tư vấn cho phụ nữ và trẻ vị thành niên phương pháp phòng chống BLGĐ; động viên chị em tố giác các hành vi BLGĐ một cách kịp thời, để chính quyền và các đoàn thể có biện pháp ngăn chặn, không để tình trạng bạo lực kéo dài, dễ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Lồng ghép với các chương trình truyền thông cần đẩy mạnh các hoạt động xây dựng xã, phường phù hợp với trẻ em, xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư…

Bên cạnh công tác tuyên truyền giáo dục, các cơ quan bảo vệ pháp luật cần có biện pháp mạnh, lên án và nghiêm trị những hành vi BLGĐ. Cộng đồng cần quan tâm chia sẻ, thông cảm và giúp đỡ phụ nữ và trẻ em bị chồng, cha đánh đập hành hạ.

• La Ánh