|
Tình trạng bỏ học ngày càng nhiều; lao động trong điều kiện độc hại, nguy hiểm; bị bạo hành tình dục… đang là những thách thức trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe cho vị thành niên (VTN) và thanh niên (TN).
 |
|
Mô hình “Góc thân thiện” tại Trạm Y tế thị trấn Bình Định và xã Tam Quan Bắc đã phát huy hiệu quả tích cực trong việc cung cấp các thông tin về chăm sóc sức khỏe cho VTN và TN. Ảnh: Thu Hiền
|
* Thách thức
VTN và TN chiếm 27,04% tổng dân số của tỉnh. Đây là lực lượng đông đảo nhất, quyết định tương lai và sự phát triển của tỉnh. Tuy nhiên, một bộ phận thanh thiếu niên còn có những hạn chế nhất định về nhận thức, kiến thức và kỹ năng sống, nên dễ bị tác động bởi mặt trái của cơ chế thị trường, có nguy cơ cao đối với những vấn đề có liên quan đến sức khỏe.
Nhiều trẻ em hiện phải lao động để đóng góp thu nhập cho gia đình, đặc biệt lao động nặng nhọc, nguy hiểm. Vấn đề bạo hành tình dục và vi phạm pháp luật ở VTN và TN diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng. Một hiện tượng xã hội rất đáng quan tâm là tình trạng sử dụng thuốc lá, rượu, bia trong lứa tuổi này.
Nghiên cứu tình hình tử vong của trẻ em dưới 16 tuổi ở tỉnh ta cho thấy, nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ em là đuối nước (16,2%) và tai nạn giao thông (10,2%). Các loại bệnh tật do tai nạn, thương tích gây ra luôn đứng trong số 10 bệnh phổ biến nhất và 10 bệnh gây tử vong cao nhất. Sức khỏe tâm thần của nhóm tuổi này cũng đang có nhiều vấn đề để bàn. Kiến thức về sức khỏe sinh sản (SKSS) của nhóm đối tượng này đã tăng, nhưng chưa thực sự tạo được sự thay đổi rõ rệt.
Những năm trước, việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho lứa tuổi VTN và TN nằm trong hệ thống chăm sóc sức khỏe chung. 5 năm trở lại đây, công tác chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là chăm sóc SKSS cho VTN và TN, trong tỉnh đã được quan tâm nhiều hơn. Học sinh tiểu học và THCS được khám, quản lý sức khỏe định kỳ hàng năm, được hướng dẫn phòng tránh các bệnh học đường. Các phong trào văn hóa, thể dục, thể thao trong nhà trường và tại các địa phương được phát động. Công tác chăm sóc sức khỏe cho trẻ em khuyết tật được quan tâm…
Tuy nhiên, hệ thống cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho VTN và TN chưa được quan tâm đúng mức. Thạc sĩ Lê Quang Hùng, Phó Giám đốc Sở Y tế cho rằng, nguyên nhân của những tồn tại nói trên một phần do kiến thức của cộng đồng về sức khỏe VTN và TN vẫn còn hạn chế; hơn nữa, tỉnh vẫn chưa có một kế hoạch mang tính tổng thể. Bên cạnh sự phát triển kinh tế thì cũng xuất hiện ngày càng nhiều các nguy cơ, thách thức đối với sức khỏe VTN và TN…
* Và cơ hội
Xuất phát từ thực trạng nêu trên, UBND tỉnh vừa có quyết định triển khai Kế hoạch hành động về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe của VTN và TN tỉnh Bình Định giai đoạn 2009 - 2010 và định hướng đến năm 2015. Mục tiêu của Kế hoạch là duy trì và cải thiện tình trạng sức khỏe, bao gồm cả sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần của nhóm tuổi VTN, TN, với việc huy động sự vào cuộc của cộng đồng.
Hàng loạt các hoạt động thiết thực sẽ được triển khai. Truyền thông là giải pháp quan trọng hàng đầu nhằm giúp VTN và TN thay đổi từng bước hành vi có hại sang hành vi có lợi cho sức khỏe. Huy động sự ủng hộ và tích cực tham gia của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các tổ chức đoàn thể, giáo viên, các bậc phụ huynh trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe VTN và TN. Đồng thời, cải thiện khả năng tiếp cận và cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho VTN và TN, thông qua việc triển khai xây dựng các mô hình điểm “dịch vụ thân thiện” cho các cơ sở cung cấp dịch vụ chăm sóc SKSS tuyến tỉnh, huyện; sau đó, nhân rộng cho tuyến y tế cơ sở.
Tiếp tục duy trì hoạt động mô hình “Góc thân thiện” tại Trạm Y tế thị trấn Bình Định (huyện An Nhơn) và Trạm Y tế xã Tam Quan Bắc (huyện Hoài Nhơn); triển khai và phát triển “dịch vụ tư vấn thân thiện”, xây dựng “góc bạn hữu” trong và ngoài trường học…
“Trước mắt, Sở Y tế sẽ đề xuất UBND tỉnh thành lập Ban chỉ đạo cấp tỉnh để tập trung chỉ đạo công tác bảo vệ chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị VTN và TN trên địa bàn. Đồng thời, thành lập nhóm hỗ trợ kỹ thuật gồm các bác sĩ sản khoa, nhi khoa, y tế cộng đồng, truyền thông, các cán bộ khoa học xã hội, tâm lý và các chuyên gia của các sở, ban, ngành, đoàn thể có kinh nghiệm về VTN và TN nhằm tư vấn chuyên môn và tham mưu triển khai Kế hoạch trong ngành, đơn vị mình” - Thạc sĩ Lê Quang Hùng cho biết.
| 
