Trước thực trạng công tác DS-KHHGĐ còn gặp nhiều khó khăn ở các xã ven biển Hoài Nhơn, việc triển khai Đề án kiểm soát dân số các vùng biển, đảo và ven biển được kỳ vọng như một cú huých tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu về DS-KHHGĐ, góp phần phát triển KT-XH của huyện.

Cán bộ chuyên trách dân số xã Tam Quan Bắc (bìa phải) đến thăm và tư vấn CSSKSS/KHHGĐ tại hộ gia đình. Ảnh: Minh Trà

* Thách thức

Theo thống kê năm 2009, mật độ dân số trung bình các xã ven biển ở Hoài Nhơn là 850 người/km2, cao gấp 1,56 lần so với mật độ dân số toàn huyện (543 người/km2). Trong đó có một số xã mâït độ dân số cao vượt trội như Tam Quan Bắc (2.490 người/km2); Hoài Hương (1.564 người/km2); Hoài Hải (1.517 người/km2). Ngoài lý do tốc độ gia tăng dân số tự nhiên cao còn có lý do cơ học vì ngày càng nhiều người di cư đến các xã ven biển để lao động và sinh sống. Bên cạnh đó, tỷ lệ phụ nữ các xã ven biển mắc các bệnh viêm nhiễm đường sinh sản cũng khá cao, khoảng 50%! Hầu hết phụ nữ trước khi kết hôn chưa được tư vấn và khám để ngăn ngừa những yếu tố nguy cơ cao ảnh hưởng trực tiếp đến sự mang thai và chất lượng bào thai. Về mặt khách quan, cơ sở vật chất, mạng lưới cung cấp dịch vụ CSSKSS/KHHGĐ ở các xã ven biển còn yếu và thiếu, chưa phù hợp với đặc điểm môi trường, khí hậu và tập quán sinh sống của người dân các xã ven biển.

Chương trình mục tiêu quốc gia DS-KHHGĐ của huyện tuy đã đạt được những kết quả bước đầu, dù không tách rời các vùng biển và ven biển nhưng cũng chưa tính đến việc giải quyết những đặc thù riêng về địa lý, KT-XH và tập quán khác nhau của người dân sinh sống nơi đây. Người dân vùng biển chưa có nhiều cơ hội và điều kiện được tiếp cận và hưởng thụ đầy đủ các chính sách, dịch vụ xã hội cơ bản, trong đó có các dịch vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, SKSS/KHHGĐ.

* Kỳ vọng ở đề án

Mặc dù nhiều năm qua, các cấp, các ngành đã có những nỗ lực, bộ phâïn cán bộ phụ trách DS-KHHGĐ đã có nhiều cố gắng trong công tác truyền thông về DS-SKSS/KHHGĐ cho nhóm đối tượng là cư dân ven biển nhằm giảm nhanh tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên, hướng đến việc chuyển đổi hành vi bền vững tuy nhiên vấn đề chăm sóc SKSS/KHHGĐ tại vùng biển vẫn còn hạn chế, bất cập, kết quả đạt được chưa cao. Nguyên nhân của tình trạng này là do trình độ dân trí nơi đây còn thấp, tư tưởng sinh con trai vẫn còn nặng nề. Nhận thức của người dân vùng biển về việc chăm sóc sự phát triển của bào thai và trẻ sơ sinh còn hạn chế. Các kiến thức về sinh sản, phòng ngừa các yếu tố có nguy cơ cao ảnh hưởng đến chất lượng giống nòi ở mức rất khiêm tốn. Đáng chú ý, phần lớn cán bộ y tế cấp cơ sở còn thiếu về số lượng, hạn chế về năng lực nên việc tổ chức cung cấp các dịch vụ CSSKSS/KHHGĐ tại vùng biển chưa được thường xuyên và chất lượng.

Trước thực trạng đó, Đề án Kiểm soát dân số các vùng biển, đảo và ven biển 2009-2020 (Đề án 52) đang được triển khai tại 6 xã vùng biển Hoài Nhơn đã trở nên vô cùng cần thiết. Đây được coi là một cú huých tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu về DS-KHHGĐ, góp phần phát triển KT-XH của huyện. Đây cũng là giải pháp quan trọng, thiết thực nhằm thực hiện thành công chính sách, chiến lược dân số và chiến lược biển đến năm 2020. Đề án 52 giúp người dân vùng biển và ven biển huyện Hoài Nhơn tiếp cận được các dịch vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em; CSSKSS/KHHGĐ; phòng, chống bệnh lây truyền qua đường tình dục, phòng ngừa mang thai ngoài ý muốn; tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác truyền thông về DS-SKSS và KHHGĐ; phấn đấu đến năm 2020 có 82% các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ tại các vùng biển và ven biển thực hiện các biện pháp tránh thai. Tỷ lệ người làm việc và sinh sống tại các xã ven biển được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, CSSKSS/KHHGĐ đạt 80% vào năm 2015 và 90% vào năm 2020…

• Lê Vân

(Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Hoài Nhơn)