Sông Đại An là một nhánh của sông Côn dài hơn 15 km chảy qua địa bàn các xã Cát Tường, Cát Nhơn, Cát Hưng, Cát Thắng, Cát Tiến và Cát Chánh (huyện Phù Cát) rồi đổ ra đầm Thị Nại. Gần đây trên tuyến sông này, nhất là địa bàn 2 xã Cát Tiến và Cát Chánh xuất hiện nhiều máy bơm cát bằng cơ giới hoạt động ngày đêm dọc hai bên bờ sông, đặc biệt là tại các đoạn vừa được Nhà nước đầu tư kinh phí xây dựng tuyến đê kiên cố khiến tuyến đê này có nguy cơ sạt lở bất cứ lúc nào.
|
Máy bơm cát chỉ cách bờ đê sông Đại An 5 mét. Ảnh: Triều Châu |
Ông Nguyễn Minh Nhật, một người dân ở thôn Phú Hậu, xã Cát Thắng, bất bình, cho biết: “ Tuyến đê Chánh Định nằm trên địa bàn thôn chúng tôi và thôn Chánh Định của xã Cát Chánh mới được Nhà nước đầu tư 4 tỉ đồng kiên cố 1.700 mét đê đưa vào sử dụng năm 2008, thì nay có nguy cơ sạt lở bởi có một máy hút cát do người ở Cát Tiến làm chủ, hoạt động liên tục đã vài tháng nay, bơm cát bán cho các xe tải lấy tiền, nhưng chính quyền xã vẫn không có ý kiến gì. Bà con có phản ảnh tại các kỳ tiếp xúc cử tri nhưng đâu cũng vào đấy, bởi các máy bơm cát hoạt động ranh giới giữa xã Cát Tiến và Cát Chánh, nếu Cát Chánh ra quân thì máy sẽ kéo sang xã Cát Tiến nên đành chịu”.
Toàn tuyến đê qua địa bàn 2 xã trên dài chừng 5 km có đến 4 máy bơm cát hoạt động cách nhau chừng hơn cây số, xe tải ra vào tấp nập để “ăn” cát. Một tài xế xe tải thường mua cát bơm trên đoạn sông này, thổ lộ: “Cứ mỗi xe bơm đầy thùng chứa 6m³ mất chừng 20 phút, chúng tôi trả tiền cho người bơm cát 70 ngàn đồng. Đang vào mùa xây dựng nên cát bán chạy lắm, mỗi ngày tôi chạy dăm ba chuyến kiếm cả tiền triệu, nếu nhận đổ cát cho công trình thì kiếm tiền khá hơn”.
Công suất các máy bơm cát hoạt động trên sông Đại An, 1 giờ hút được 18 m³, chở đầy 3 xe tải. Khi chúng tôi có mặt tại đê Chánh Định vào 8 giờ sáng, ngày 5.8 đã có 4 xe tải đậu gần nhau, trong đó 1 xe đang “ăn” cát từ máy bơm. Phía dưới sông có hai người đang điều khiển máy bơm, cầm cây sào dài khuấy đảo để cát chạy vào theo ống bơm tuôn ra thùng xe tải. Họ làm việc khá miệt mài, chúng tôi chụp hình mà không ai hay biết.
Việc khai thác cát trên sông Đại An đang để lại hệ lụy xấu, không những hút “rỗng” cả nhân đê, mà còn tạo nên những hố sâu khá nguy hiểm gây biến đổi dòng chảy. Đề nghị các ngành chức năng của huyện Phù Cát và chính quyền hai xã Cát Tiến và Cát Chánh sớm vào cuộc, cần có biện pháp triệt để hơn, xử lý theo pháp luật đối với những người khai thác cát trái phép để bảo vệ tuyến đê này.
|