Trên địa bàn tỉnh hiện có 202 cơ sở cầm đồ; trong đó, TP Quy Nhơn có đến 114 cơ sở. Theo các cơ quan chức năng, hoạt động dịch vụ cầm đồ hiện nay có nhiều bất cập; các chủ cơ sở còn xem nhẹ các quy định về an ninh trật tự (ANTT), nên bị kẻ gian lợi dụng, bán tài sản bất minh.

Lực lượng công an đang kiểm tra kho tài sản thế chấp của một cơ sở.

* Kẻ gian lợi dụng bán tài sản bất minh

Những đối tượng đến cầm cố tài sản thường là con em của một số gia đình thế chấp tài sản để lấy tiền tiêu xài và đối tượng trộm cắp “thế chấp” tài sản nhưng không… chuộc lại. Thượng tá Phạm Năm - Phó trưởng phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội, Công an tỉnh, cho biết: Tại NĐ 72/CP quy định, dịch vụ cầm cố tài sản phải có sự thẩm định, kiểm tra của cơ quan công an về ANTT, nếu đảm bảo yêu cầu thì mới được cấp giấy phép kinh doanh. Tuy nhiên trên thực tế, bên cạnh các cơ sở cầm đồ hoạt động đúng quy định, có ý thức trách nhiệm trong việc phát hiện kẻ gian thế chấp tài sản, đã  kịp thời báo cho cơ quan công an bắt giữ, vẫn còn không ít cơ sở chưa thực hiện tốt nghĩa vụ của mình.

Ngày 8.12.2009, Trần Duy Thành (28 tuổi, ở khu vực 1, phường Trần Quang Diệu, TP Quy Nhơn) đi xe buýt đến địa bàn thôn Cẩm Văn, xã Nhơn Hưng (An Nhơn). Lợi dụng sơ hở của chủ sở hữu, Thành đã lấy cắp chiếc xe tay ga trị giá trên 30 triệu đồng rồi chạy thẳng về Quy Nhơn; đem đến tiệm cầm đồ của anh Nguyễn Đức Vũ (34 tuổi, ở số nhà 30 Võ Văn Dũng, TP Quy Nhơn) thế chấp lấy 11 triệu đồng. Khi người bị hại và công an tìm thấy chiếc xe bị mất cắp trong tiệm cầm đồ, Nguyễn Đức Vũ đã phải giao lại chiếc xe nói trên cho cơ quan chức năng xử lý theo quy định. Tiệm cầm đồ của Nguyễn Đức Vũ hoạt động từ tháng 9.2008 và đã được các cơ quan chức năng tập huấn về nghiệp vụ, trong đó có công tác ANTT. Tuy nhiên, tháng 11.2009, cơ sở này đã bị Công an thành phố Quy Nhơn kiểm tra và xử lý vì không kê khai kho bãi, người đứng tên thế chấp tài sản khác với người có tài sản. Vậy mà chỉ một tháng sau, cơ sở này lại cầm cố tài sản do người khác phạm tội mà có.

* Cần quản lý chặt

Tại hiệu cầm đồ Hồng Hải ở số nhà 938 Trần Hưng Đạo, TP Quy Nhơn của bà Nguyễn Thị Thành cũng đã có trường hợp kẻ gian thế chấp tài sản trộm cắp. Ngày 28.11.2009, một thanh niên mang chứng minh nhân dân tên Ngô Quốc Long, ở Phù Mỹ đem chiếc xe mô tô biển số 77X6- 7624 đến cầm cố lấy 20 triệu đồng. Vài ngày sau, người thanh niên đến nhận lại giấy tờ gốc và thay vào đó bằng giấy tờ phô-tô. Sau hơn 1 tháng, không thấy người thanh niên quay lại, cơ sở này đã đem chiếc xe mô tô nói trên bán cho bà Võ Thị Ngọc Hoa ở khu vực 6, phường Nhơn Phú (Quy Nhơn) với giá 25 triệu đồng. Khi bà Hoa mang xe và giấy tờ đến phòng CSGT kiểm tra thì phát hiện đây là giấy tờ giả, biển số giả. Qua tra cứu, công an đã tìm được chủ sở hữu chiếc xe nói trên là anh Nguyễn Văn Hải ở khu vực 8, phường Nhơn Phú. Lực lượng Công an đã thu giữ chiếc xe mô tô để điều tra, xử lý.

Đây là lần đầu tiên bà Thành bị mất một số tiền lớn như vậy. Bà than vãn: “Cơ sở thường chỉ cầm cố các loại tài sản có giá trị nhỏ; lần đầu tiên cầm cố tài sản có giá trị lớn lại bị lừa, mất 20 triệu đồng”.

Từ những vụ việc trên cho thấy, hầu hết các chủ hiệu cầm đồ chưa thật sự có chuyên môn về lĩnh vực cầm cố tài sản, chủ yếu dựa vào nhận định chủ quan để xác định giá trị tài sản khi quyết định cầm cố. Bên cạnh đó, các chủ tiệm vì quá coi trọng lợi nhuận, nên đã dễ dãi trong việc cầm cố tài sản, chưa thực hiện tốt các quy định của nhà nước về ANTT. Hoặc, cũng có trường hợp thật sự không biết tài sản đó là của gian vì các loại giấy tờ làm giả khá tinh vi. Vì vậy, công tác tuyên truyền nâng cao ý thức cảnh giác cho chủ cơ sở là hết sức cần thiết; đồng thời, cơ quan chức năng cần có các lớp tập huấn, phổ biến các thủ đoạn hoạt động của bọn tội phạm khi cầm cố tài sản và kiên quyết xử phạt những cơ sở cầm đồ cố tình vi phạm để dịch vụ này hoạt động ngày càng đúng hướng.

Dịch vụ cầm cố tài sản trong một thời gian nhất định giữa người có tài sản cầm cố và người cầm cố, gọi tắt là cầm đồ, được phát triển mạnh từ khi Nghị định 08/CP ra đời (ngày 22.1.2001) quy định về điều kiện ANTT đối với loại hình dịch vụ này. Bộ Công an cũng ban hành thông tư 02 và Bộ Thương mại ban hành thông tư 13 hướng dẫn thi hành Nghị định và các điều kiện của chủ thể kinh doanh cầm đồ. Ngày 3.9.2009, Chính phủ ban hành Nghị định 72/CP để điều chỉnh hoạt động kinh doanh có điều kiện, trong đó có loại hình dịch vụ này.

• Thành Binh