Cách đây 50 năm, ngày 26.7.1960, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký sắc lệnh công bố Luật tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân (KSND), thành lập ngành KSND trong hệ thống bộ máy nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Sự ra đời của ngành kiểm sát đã đáp ứng được nhiệm vụ chính trị, đó là xây dựng và bảo vệ pháp luật xã hội chủ nghĩa. Tại Bình Định, trong thời gian qua hoạt động ngành KSND không ngừng lớn mạnh cả về lượng lẫn chất; xứng đáng với niềm tin của nhân dân, của Đảng và chính quyền.

Ông Võ Xuân An (bên trái ảnh), nguyên Viện trưởng Viện KSND tỉnh Bình Định, trao cờ thi đua của Viện KSND Tối cao cho các cá nhân và tập thể xuất sắc. Ảnh: ND

 

* Không ngừng củng cố trưởng thành

Trải qua 50 năm xây dựng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự giám sát thường xuyên của Quốc hội, sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan Nhà nước, các tổ chức đoàn thể ở Trung ương và địa phương, sự đồng tình ủng hộ của nhân dân, ngành KSND nước ta đã không ngừng được củng cố, hoàn thiện và trưởng thành về mọi mặt. Ngành KSND luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó, bảo đảm cho pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất; đã góp phần đáng kể vào thắng lợi vĩ đại của cuộc kháng chiến giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước.

Tại Bình Định, ngay sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng 30.4.1975, ngành KSND tỉnh nhanh chóng được hình thành với Quyết định số 176/QĐ-TCTU ngày 30.10.1975 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc thành lập Viện KSND tỉnh Bình Định thành đơn vị độc lập trực thuộc sự chỉ đạo của Tỉnh ủy và Đảng Đoàn chính quyền tỉnh. Nhiệm vụ hàng đầu Viện KSND tỉnh là bảo vệ chính quyền cách mạng, bảo vệ an ninh chính trị, bảo vệ chế độ XHCN. Cụ thể là trấn áp kịp thời và sắc bén những hoạt động xâm hại đến an ninh của chế độ và trật tự xã hội; bảo vệ tài sản XHCN và chế độ quản lý kinh tế; đấu tranh chống mọi hành vi xâm phạm quyền làm chủ tập thể của nhân dân, bảo vệ những lợi ích hợp pháp của công dân.

Mặc dù khi mới thành lập lực lượng cán bộ còn thiếu, chưa được đào tạo chuyên môn nghiệp vụ, cơ sở vật chất còn khó khăn, thiếu thốn, nhưng Viện KSND tỉnh Bình Định đã từng bước khắc phục khó khăn, tích cực phát huy tính năng động, vừa xây dựng tổ chức bộ máy, vừa triển khai công tác chuyên môn. Ngành đã theo sát tình hình nhiệm vụ và diễn biến tội phạm để kiểm sát điều tra, đưa ra truy tố, xét xử kịp thời các vụ án hình sự; đồng thời đập tan mọi âm mưu của địch nhằm lật đổ chính quyền cách mạng còn non trẻ. Kiểm sát thu hồi và quản lý các công sở, việc thu nộp vũ khí, phương tiện chiến tranh. Kiên quyết đấu tranh các loại tội phạm, tệ nạn xã hội… là tàn dư của chế độ cũ; trấn áp kịp thời các đối tượng phản cách mạng, trừng trị nghiêm khắc những kẻ cầm đầu các tổ chức vũ trang bạo loạn, xúi giục, đưa người trốn đi nước ngoài, những kẻ lưu manh côn đồ giết người, cướp của… Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực sản xuất, phân phối hàng hóa, vật tư, các hành vi tham ô, cố ý làm trái, hành vi đầu cơ, buôn lậu; điều tra, thống kê diện tích đất công, vắng chủ… giúp cho chính quyền địa phương tiến hành chia ruộng đất được công bằng, hợp lý, tạo tiền đề để xây dựng mô hình kinh tế tập thể.

Kiểm sát viên giữ quyền công tố tại phiên tòa hình sự. Ảnh: ND

 

Về công tác xây dựng ngành, trong 35 năm qua ngành KSND tỉnh Bình Định đã từng bước lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng. Xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm sát có lập trường chính trị vững vàng, am hiểu về chuyên môn nghiệp vụ; thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ đối với cán bộ kiểm sát phải “Công minh, chính trực, khách quan, thận trọng và khiêm tốn”. Lực lượng cán bộ của ngành KSND tỉnh Bình Định ngày càng được củng cố và lớn mạnh. Ngày mới thành lập (tháng 10.1975) cả tỉnh chỉ có 9 cán bộ, đến nay toàn ngành đã có 162 cán bộ, kiểm sát viên. Trong đó có 130 cán bộ, kiểm sát viên có trình độ Cử nhân luật, Đại học khác và 2 Thạc sĩ luật học; 23 đồng chí có trình độ Cử nhân và Cao cấp lý luận chính trị. Về cơ sở phục vụ công tác, ngành kiểm sát Bình Định đã được ngành cấp trên và chính quyền địa phương quan tâm đầu tư đáng kể, nhiều trụ sở làm việc được xây dựng mới khang trang với đầy đủ tiện nghi và phương tiện kỹ thuật để phục vụ cho hoạt động nghiệp vụ và cho công tác quản lý chỉ đạo điều hành thống nhất trong ngành KSND tỉnh Bình Định.

* Vững vàng trong giai đoạn mới

Trong quá trình đổi mới, ngành kiểm sát đã có sự thay đổi nhiều về lượng và chất để theo kịp sự phát triển của đất nước. Thông qua công tác kiểm sát việc tuân theo pháp luật, ngành KSND tỉnh Bình Định đã tiến hành kiểm sát trực tiếp tại một số ngành kinh tế trọng điểm. Qua đó, ngành đã kháng nghị thu hồi hàng chục tỉ đồng tài sản của Nhà nước, của tập thể bị chiếm đoạt, kiến nghị xử lý hành chính và khởi tố xử lý hình sự hàng trăm trường hợp vi phạm pháp luật; đã yêu cầu bãi bỏ hoặc sửa đổi nhiều văn bản quy phạm pháp luật do các cơ quan Nhà nước ban hành có vi phạm về nội dung, hình thức hoặc thẩm quyền.

Trong công tác kiểm sát việc tuân thủ pháp luật, thực hiện quyền công tố trong đấu tranh chống tội phạm hình sự, Viện KSND 2 cấp đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các ngành trong khối nội chính để phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm minh các loại tội phạm, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, giam giữ, cải tạo và thi hành án hình sự, bảo đảm các hoạt động tố tụng đúng quy định pháp luật, không làm oan người vô tội. Thực hành quyền công tố, kiểm sát các hoạt động tư pháp trong lĩnh vực hình sự theo Luật Tổ chức Viện KSND năm 2002. Qua đó, đã kịp thời phát hiện các vi phạm để kháng nghị, kiến nghị, yêu cầu khắc phục, tránh hiện tượng bỏ lọt tội phạm, làm oan người vô tội. Bảo đảm các hoạt động tố tụng được tiến hành theo đúng quy định của pháp luật. Công tác phối hợp giải quyết án hình sự giữa 3 ngành Công an - Kiểm sát - Tòa án ngày càng được tăng cường. Nhờ vậy trong thời gian qua 3 ngành làm án trong tỉnh đã phối hợp giải quyết nhiều vụ việc phức tạp nghiêm trọng, được dư luận quan tâm; đã xác định hàng trăm vụ án trọng điểm để phối hợp điều tra truy tố xét xử nhanh và đưa ra xét xử lưu động, thông qua đó để tuyên truyền giáo dục pháp luật trong nhân dân.

 

Kiểm sát viên (bên phải ảnh) tham gia khám nghiệm hiện trường vụ cháy chợ Lớn Quy Nhơn. Ảnh: ND

 

Mặt trái của cơ chế kinh tế thị trường đã nảy sinh nhiều tranh chấp về quan hệ dân sự, hành chính, lao động, kinh doanh thương mại…, làm phức tạp thêm tình hình. Sau khi Bộ luật dân sự ra đời, ngành KSND tỉnh Bình Định đã chú trọng hơn về công tác kiểm sát giải quyết các vụ kiện dân sự - hôn nhân gia đình - hành chính - lao động - kinh doanh thương mại… tăng cường công tác kiểm sát việc lập hồ sơ, kiểm sát việc thụ lý giải quyết của Tòa án và cử kiểm sát viên tham gia xét xử…. Công tác kiểm sát thi hành án hình sự và dân sự được tăng cường. Thường xuyên phối hợp với các cơ quan hữu quan tiến hành rà soát để nắm chắc số người bị kết án phạt tù nhưng chưa thi hành án, số trường hợp hoãn thi hành án, hưởng thời hiệu thi hành án hình sự và dân sự để có biện pháp thúc đẩy thi hành án; tham gia xét đề nghị giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù cho những phạm nhân cải tạo tiến bộ.

Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân thuộc trách nhiệm của Viện Kiểm sát được chú trọng, trung bình hàng năm Viện đã tiếp nhận, giải quyết hơn 100 vụ khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền. Trong đó có hàng chục đơn khiếu nại, tố cáo do các cơ quan Trung ương, địa phương chuyển đến và phối hợp với các ngành liên quan giải quyết nhiều vụ việc tồn đọng, kéo dài gây bức xúc thuộc lĩnh vực tư pháp.

Qua 35 năm xây dựng và trưởng thành, ngành KSND tỉnh Bình Định phấn khởi, tự hào về những thành tựu đã đạt được, càng nhận thức rõ trách nhiệm của mình trước công cuộc đổi mới của đất nước, tiếp tục rèn luyện, ra sức phấn đấu để xứng đáng với lòng tin của Đảng, chính quyền và nhân dân Bình Định.

• Nguyễn Đức Trí (Viện trưởng Viện KSND tỉnh Bình Định)

Với những cố gắng trong quá trình xây dựng và trưởng thành, ngành KSND tỉnh Bình Định được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng 3 cho Viện KSND huyện Hoài Ân, An Nhơn và Viện KSND thành phố Quy Nhơn. Năm 2008, Viện KSND TP Quy Nhơn được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng II; Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen cho Phòng thực hiện quyền công tố (THQCT), Kiểm sát xét xử phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm án hình sự (P3), Phòng THQCT, Kiểm sát điều tra, Kiểm sát xét xử sơ thẩm án Trị an, an ninh và ma tuý (P1A), Văn phòng tổng hợp - Thống kê tội phạm, Viện KSND các huyện: Hoài Nhơn, Hoài Ân, Vĩnh Thạnh; Viện trưởng Viện KSND tối cao công nhận Viện KSND tỉnh Bình Định là đơn vị thi đua xuất sắc toàn ngành trong những năm 1985, 1990, 2008 và từ 2001 - 2007 liên tục được Viện KSND tối cao tặng Bằng khen. Hàng năm nhiều tập thể, cá nhân trong ngành KSND của tỉnh được Viện KSND tối cao tặng bằng khen, danh hiệu Tổ lao động XHCN; danh hiệu Chiến sĩ thi đua ngành và Chiến sĩ thi đua cơ sở, đồng thời công nhận 9 kiểm sát viên giỏi, trong đó có 2 kiểm sát viên tiêu biểu.