TP Quy Nhơn đang tích cực lập lại trật tự, chỉnh trang đô thị. - Trong ảnh: Đội quản lý trật tự đô thị TP Quy Nhơn tháo dỡ nhà xây dựng trái phép tại phường Ghềnh Ráng.

Chẳng hạn, tại phường Ngô Mây, từ năm 1988, khi UBND tỉnh có chủ trương di dời khu nghĩa địa Triều Châu ở ven núi Bà Hỏa để phân lô cấp đất cho người dân tự quy hoạch, thì người dân trong và ngoài phường chuyển đến ở rất đông. Một bộ phận dân đã khai hoang, lấn chiếm dọc sườn núi Bà Hỏa, rồi sang nhượng trái phép, hoặc tự thỏa thuận với chủ rừng PAM (rừng trồng bằng nguồn vốn tài trợ của chương trình lương thực thế giới) lén lút đào bới, sang lấp mặt bằng xây dựng nhà ở tạo thành cụm dân cư. Bà Nguyễn Thị Minh Phượng, Chủ tịch UBND phường Ngô Mây cho biết, hiện có 611 hộ lấn chiếm đất có thời gian ở lâu dài tại các khu vực 7, 8, 11 và 12.

Theo báo cáo của UBND TP Quy Nhơn, trong 3.879 trường hợp đất lấn chiếm, đất giao không đúng thẩm quyền, thu tiền không đúng quy định theo Quyết định 15 được thống kê tại 20 xã, phường (trừ xã đảo Nhơn Châu), có 2.310 trường hợp được các xã, phường đề nghị được cho tồn tại. Đây là những trường hợp vi phạm trong giai đoạn trước ngày 15.10.1993 và từ ngày 15.10.1993 đến trước ngày 1.7.2004 nằm trong khu dân cư đậm đặc, ổn định. Có 1.077 trường hợp đề nghị không cho tồn tại.

Ông Phan Thanh Đạm, Trưởng Phòng Tài nguyên - Môi trường TP Quy Nhơn, cho biết, thực hiện việc chỉnh trang đô thị theo Quyết định 15, hiện nay, ngành chức năng của TP đang tiến hành thẩm tra, xác minh lại các trường hợp đã được xã, phường đề nghị cho tồn tại. Trường hợp nào đủ điều kiện và hợp quy hoạch sẽ là cơ sở để xét cấp quyền sử dụng đất. Ngoài ra, đầu năm đến nay, thành phố đã xét duyệt, giao đất cho 142 trường hợp trước đây được giao đất không đúng thẩm quyền đã bị UBND tỉnh thu hồi giao cho UBND TP Quy Nhơn giải quyết. Trong đó, có 75/115 trường hợp giao đất thuộc khu dân cư Văn phòng Cảng Quy Nhơn (thuộc khu vực 4, phường Hải Cảng) và 67/79 trường hợp thuộc khu vực 4, phường Quang Trung. Hiện đã có một số hộ dân nộp tiền sử dụng đất theo quy định của UBND tỉnh.

Cần công khai chủ trương, chính sách

Hiện TP Quy Nhơn đang tích cực thực hiện các biện pháp lập lại trật tự, chỉnh trang đô thị. Để công tác này đạt hiệu quả, cần có bước đi phù hợp và nhất là phải công khai cho người dân hiểu rõ chủ trương của tỉnh và cách làm của thành phố, nhằm vừa đạt hiệu quả trong công tác quản lý, vừa đảm bảo an sinh xã hội và không gây xáo trộn lớn tới cuộc sống người dân.

Nói về cách xử lý các KDC nguyên là đất lấn chiếm, ông Nguyễn Tự Công Hoàng, Phó Chủ tịch UBND TP Quy Nhơn, nói: “Với những KDC đậm đặc, chủ trương của thành phố là quy hoạch lại, xác định vùng nào được tồn tại, vùng nào không. Đây là cơ sở để xử lý theo quy định và cũng là cơ sở để xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật gắn với công tác chỉnh trang đô thị”.

Về phương án xử lý những trường hợp không được phép tồn tại, theo ông Đạm: Với trường hợp không đủ điều kiện tồn tại, buộc phải tháo dỡ, trường hợp nào cần tháo dỡ trước sẽ làm trước, nhưng phải đảm bảo điều kiện về đất tái định cư cho hộ dân; trường hợp nào chưa cần tháo dỡ thì tạm cho tồn tại đến khi có nhu cầu tháo dỡ.

Vậy vùng nào thì được phép tồn tại và vùng nào thì không? Đây là điều người dân đang sống tại các KDC thuộc đất lấn chiếm rất quan tâm. Một hộ dân ở khu vực 8, phường Ngô Mây, bày tỏ: “Nghe trên có chủ trương hợp thức hóa những KDC thuộc đất lấn chiếm như tôi đang ở, tôi mừng lắm và sẵn sàng nộp tiền sử dụng đất. Nhưng tôi nghe có trường hợp được ở, có trường hợp lại không, nên phấp phỏng không yên… Tôi nghĩ, chính quyền cần công bố cho người dân biết để họ yên tâm”.

Thiết nghĩ, chính quyền TP Quy Nhơn cần sớm quy hoạch chi tiết tại các KDC nguyên là đất lấn chiếm và sớm công khai thông tin cho người dân được biết. Mặt khác, cần tính đến phương án khai thác các quỹ đất trống để bố trí đất tái định cư cho các trường hợp đất lấn chiếm buộc phải tháo dỡ nhằm ổn định đời sống của người dân. Tất nhiên, đối với TP Quy Nhơn, vốn là địa phương có quỹ đất hạn hẹp, đây là việc không đơn giản.

• Thu Hà