BaoBinhDinh - Nỗi lòng của hai người bị án oan

Sau khi xảy ra vụ cháy thiêu rụi toàn bộ chợ Lớn Quy Nhơn cách đây 6 năm, các cơ quan bảo vệ pháp luật của tỉnh lần lượt khởi tố, truy tố, xét xử 7 người về các tội vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; trong đó, có 2 người đã bị bắt tạm giam và bị tòa án cấp sơ thẩm xử oan nhiều năm tù.

Ngày 5.5.2008, vụ cháy chợ Lớn Quy Nhơn được HĐXX TAND tỉnh đưa ra xét xử sơ thẩm. Mặc dù nhiều chứng cứ, lời khai của nhân chứng rất mâu thuẫn với kết quả giám định ban đầu của Viện Khoa học hình sự nhưng HĐXX cấp sơ thẩm TAND tỉnh vẫn bỏ qua, tuyên phạt Đoàn Đình Tri 11 năm tù và Võ Thị Thúy Vân 8 năm tù về tội vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy.

Bức xúc vì bị oan ức, anh Tri, chị Vân đã nộp đơn kháng cáo lên TAND Tối cao xin xét xử phúc thẩm; đồng thời gửi đơn kêu oan đến các cấp, ngành trên toàn quốc. Tháng 10.2008, vụ cháy chợ Lớn Quy Nhơn được đưa ra xét xử phúc thẩm. Sau 3 ngày xét xử công khai, ngày 31.10.2008, HĐXX phúc thẩm TAND Tối cao tại Đà Nẵng đã tuyên hủy toàn bộ bản án hình sự sơ thẩm. Nguyên nhân, cơ quan điều tra đã điều tra chưa đầy đủ, chưa giải quyết được các mâu thuẫn giữa kết luận giám định, lời khai của các bị can, lời khai của các nhân chứng. Do vậy, HĐXX cấp sơ thẩm cho rằng việc quy kết hai bị cáo Tri và Vân về tội “vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy” là chưa đủ căn cứ.

Ngày 19.11.2009, kết luận lần hai của Viện Khoa học hình sự đã loại trừ nguyên nhân gây cháy chợ Lớn Quy Nhơn là do động cơ quạt điện xuất phát từ sạp hàng của bà Vân và không đủ điều kiện để đưa ra kết luận nguyên nhân gây cháy chợ nên ngày 12.12.2009, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh đã đình chỉ điều tra đối với bà Vân. Ngày 15.9.2010, VKSND tỉnh cũng ra quyết định miễn nhiệm trách nhiệm hình sự đối với ông Tri.

Khoản 2, điều 26, Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2009 về phạm vi trách nhiệm bồi thường trong hoạt động tố tụng hình sự quy định: Trong thời hạn 2 năm, để được bồi thường thiệt hại, người bị oan sai phải có đơn yêu cầu bồi thường gửi trực tiếp đến các cơ quan tố tụng (công an, viện kiểm sát, tòa án) hoặc khiếu kiện ra tòa án để được giải quyết. Trong đơn yêu cầu bồi thường phải nêu lý do yêu cầu bồi thường, thiệt hại và mức yêu cầu bồi thường.

Mặc dù đã được đình chỉ điều tra và miễn trách nhiệm hình sự từ hơn 2 năm qua, anh Tri vẫn không khỏi xót xa: “Sau khi bị bắt tạm giam hơn 8 tháng và bị TAND tỉnh xử sơ thẩm 11 năm tù, tôi và gia đình đã rơi vào cảnh bế tắc. Bản thân tôi bị bạn bè, người thân xa lánh; còn con cái thì mặc cảm vì cha phạm tội, bỏ bê chuyện học hành”. Được biết, sau khi có quyết định đình chỉ vụ án, ngày 14.1.2011, Chủ tịch UBND TP Quy Nhơn có văn bản giao Phòng Nội vụ và Ban quản lý chợ Quy Nhơn bố trí lại công tác đối với anh Đoàn Đình Tri và anh được bố trí làm bảo vệ chợ tạm Quy Nhơn. Tuy nhiên, sau khi Trung tâm thương mại Chợ Lớn Quy Nhơn hoạt động, Ban quản lý chợ Quy Nhơn giải thể thì anh Tri lại thất nghiệp. “Theo quy định của pháp luật, tôi biết trường hợp oan sai của tôi sẽ được xin lỗi công khai, bồi thường thiệt hại về vật chất và tinh thần. Nhưng thật sự giờ tôi chẳng cần gì hết, chỉ mong sao UBND TP Quy Nhơn bố trí cho tôi một công việc như trước đây” - anh Tri bộc bạch.

Còn chị Vân, hiện giờ đã có việc làm ổn định với sạp hàng tạp hóa tại chợ Đầm (phường Thị Nại). Tuy nhiên, lúc vừa bị bắt tạm giam, chị như rơi xuống vực thẳm, khi con mới sinh được vài tháng tuổi, còn người chồng bỏ đi theo người phụ nữ khác, đơn phương xin ly hôn, bán nhà chia tài sản. “Thời điểm đó, tôi chỉ muốn tìm đến cái chết cho xong chuyện. Nhưng nghĩ đến đứa con thơ, tôi đã không đành lòng nên cố gắng gượng dậy và đấu tranh để bảo vệ công lý cho chính mình…” - chị Vân chia sẻ. Khi chúng tôi hỏi về việc khiếu nại để được xin lỗi công khai, bồi thường thiệt hại vật chất và tinh thần do bị tạm giam và kết án tù oan, chị lắc đầu nói: “Tôi chỉ mong được yên ổn làm ăn, nuôi dạy con tốt là mãn nguyện rồi”.