BaoBinhDinh - Nguyên cán bộ Cục Hải quan Bình Định hầu tòa

Việc xuất lậu titan thô gây thất thu lớn cho ngân sách nhà nước.

- Trong ảnh: Khai thác titan tại xã Mỹ Thành (Phù Mỹ). Ảnh: V.L

Ngày 10.9.2010, tại Cảng Quy Nhơn, tổ công tác của Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường, Bộ Công an (CA), phát hiện tàu Phú Hưng 03 thuộc Công ty TNHH thương mại dịch vụ vận tải biển Phú Hải Hưng (trụ sở tại số 122/15 nối Tân Sơn Nhì, đường Vĩnh Kí, phường Tân Sơn Nhì, quận Tân Phú, TP Hồ Chí Minh) chở 2.918 tấn quặng thô titan, theo hợp đồng vận chuyển với Công ty TNHH Hà Hải An (trụ sở 36 Trần Văn Chuông, thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam) thiếu thủ tục vận chuyển hàng hóa. Vụ việc được chuyển sang Cơ quan Cảnh sát điều tra (C46), Bộ CA tiếp tục xác minh.

Ngày 12.5.2011, C46 ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với Lê Văn Chiến, nguyên cán bộ Cục Hải quan Bình Định, và Nguyễn Đức Hùng, làm nghề môi giới tàu biển, về tội “buôn lậu”.

Kết quả điều tra của C46 cho thấy, từ đầu năm 2010 đến tháng 10.2010, có 80 chuyến tàu, chở 215 ngàn tấn quặng titan từ cảng Quy Nhơn, cảng Thị Nại đăng ký đến cảng Hải Phòng và Quảng Ninh. Trong số này, có 29 chuyến do Lê Văn Chiến, đứng ra thuê pháp nhân ký các hợp đồng, làm các thủ tục mua bán, vận chuyển quặng titan dưới hình thức mua gom và vận chuyển đi Trung Quốc.

Về việc này, sau đó, tại cơ quan điều tra, Lê Văn Chiến khai: Do quan hệ rộng và biết tiếng Trung Quốc, Chiến được Dương Tân Phong (Yang Xin Feng), Trần Tông Hoa (Chen Zong Hua), Lư Gia Tường (Lu Jia Xiang), Trương Tiền Vũ (Zhang Xiang Yu), Phùng Bo (Fengchun Bo), Trác Phi Hà (Zhuo Feihe) nhờ thực hiện thủ tục mua bán, vận chuyển titan nội địa để hợp thức hóa các chuyến hàng xuất lậu sang cảng Khâm Châu, thuộc tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc. Chiến được trả thù lao 30 triệu đồng/chuyến tàu.

Để vận chuyển quặng titan từ Quy Nhơn đi Trung Quốc, Chiến đã thỏa thuận với Nguyễn Đức Hùng, làm môi giới tìm tàu vận chuyển quặng titan từ cảng Quy Nhơn đi cảng Khâm Châu với giá cước từ 120-150 ngàn đồng/tấn. Hùng được Chiến trả công 3-5 triệu đồng/chuyến tàu.

Để đối phó với các cơ quan chức năng, Chiến - Hùng và các chủ tàu đã thỏa thuận trên giấy tờ chỉ thể hiện hợp đồng vận chuyển nội địa với hải trình được đăng ký với cảng vụ Quy Nhơn là từ Quy Nhơn đến cảng Quảng Ninh hoặc đến cảng Hải Phòng với giá cước từ 60-80.000 đồng/tấn.

Có 7 doanh nghiệp (DN) vận tải có tàu biển (có trụ sở ở tỉnh Hà Nam, Quảng Ninh, TP Hồ Chí Minh, Thái Bình, Hải Dương) đã “làm ăn” với Chiến – Hùng trong thời gian này. Trong số đó, Chiến đã thuê Vũ Văn Đoàn, Giám đốc Công ty TNHH MTV Hà Hải An, và Đặng Công Lệnh, Giám đốc Công ty TNHH MTV thương mại và dịch vụ Đồng Tâm, ký tổng cộng 29 hợp đồng hợp thức việc mua bán, vận chuyển quặng titan nội địa của các DN khai thác titan trên địa bàn tỉnh Bình Định với tổng cộng trên 75.422 tấn. Chiến chỉ đạo cho Đoàn, Lệnh ký các thủ tục theo yêu cầu của chủ mỏ và Nguyễn Đức Hùng, trả thù lao cho họ với mức thỏa thuận 8.000 đồng/tấn.

Việc thỏa thuận, giao dịch chuyển tiền giữa Chiến và 6 đối tượng người Trung Quốc trên đều bí mật, không có giấy biên nhận tiền hoặc tài liệu chứng minh và thường là bằng tiền Việt Nam. Một số lần chuyển khoản ngân hàng đều thông qua các đối tượng làm nghề đổi, chuyển tiền ở cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn), Móng Cái (Quảng Ninh).

Kiểm tra tài khoản của Chiến, C46 xác định: Từ ngày 7.1.2010 đến 18.6.2010, các chủ hàng Trung Quốc gồm Lư Gia Tường, Trương Tiền Vũ, Phùng Bo hoặc đại diện của họ ở biên giới đã 11 lần chuyển cho Chiến số tiền 7,924 tỉ đồng. Ở một tài khoản khác của Chiến, từ ngày 1.7.2010 đến 17.9.2010, Chiến đã 9 lần được chuyển tiền trực tiếp, hoặc gián tiếp qua trung gian với số tiền 3,287 tỉ đồng.

Theo yêu cầu của C46, kết quả xác minh của Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ CA cho thấy, từ đầu năm 2010 đến khi kiểm tra đã xác định 6 đối tượng người Trung Quốc trên nhiều lần xuất, nhập cảnh vào Việt Nam nhưng không làm rõ được quá trình hoạt động của họ.

Theo cáo trạng của Viện KSND tối cao (ngày 7.9.2012), mặc dù bị can Chiến thừa nhận đã thực hiện 29 chuyến tàu xuất lậu quặng titan đi cảng Khâm Châu, Trung Quốc (trong đó có 28 chuyến trót lọt và 1 chuyến bị bắt ngày 10.9.2010 tại cảng Quy Nhơn), nhưng căn cứ kết quả xác minh của Interpol Việt Nam, và các tài liệu khác thu thập được, Viện KSND tối cao chỉ đủ cơ sở truy tố hành vi buôn lậu của Lê Văn Chiến, Nguyễn Đức Hùng ở 8 chuyến tàu với 19.824 tấn quặng với tổng giá trị là 13,678 tỉ đồng (tính theo giá 690 ngàn đồng/tấn).

Viện KSND tối cao truy tố bị can Lê Văn Chiến (SN 1979, HKTT ở KV 1, phường Đống Đa, Quy Nhơn), Nguyễn Đức Hùng (SN 1980, HKTT ở đường 64/13 Bạch Đằng, phường Hải Cảng, Quy Nhơn) ra trước TAND tỉnh Bình Định để xét xử về tội “buôn lậu” quy định tại điểm a, khoản 4, điều 153 Bộ luật Hình sự (khung hình phạt từ 12 năm đến 20 năm tù, tù chung thân).