Sau chiến tranh, số vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ (VK, VLN, CCHT) còn rơi rớt lại trên địa bàn tỉnh rất lớn và chưa được thu gom, xử lý hết, dẫn đến tình trạng tàng trữ, sử dụng trái phép và gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Song, từ khi Nghị định 47/CP về quản lý VK, VLN, CCHT của Chính phủ ra đời, tình trạng này đã được cải thiện đáng kể, ý thức của người dân cũng được nâng lên rõ rệt.

Sử dụng VK, VLN trái phép: Hậu quả khôn lường

Huyện Phù Cát có vị trí địa lý chiến lược đặc biệt quan trọng trong vùng Duyên hải miền Trung nên trước năm 1975, đế quốc Mỹ và ngụy quyền Sài Gòn đã tập trung xây dựng các căn cứ quân sự lớn tại đây, lượng vũ khí chiến tranh được tập kết và sử dụng tại Phù Cát khá lớn. Sau giải phóng, mặc dù đã làm tốt công tác thu hồi VK rơi vãi, rà phá các bãi bom mìn, song lượng VK, VLN vẫn còn sót lại đáng kể.

 

Vũ khí, vật liệu nổ sót lại sau chiến tranh được CA tỉnh thu hồi. Ảnh: QUÝ HIỀN

Chính vì vậy, từ năm 1997 đến năm 2009, trên địa bàn huyện đã xảy ra 18 vụ tai nạn liên quan đến VK, VLN, làm chết 28 người, bị thương 21 người. Đáng chú ý nhất là vào tháng 6.1997, Bùi Văn Khoa (thôn Tân Tiến, xã Cát Tiến), là bệnh nhân tâm thần, trong lúc mâu thuẫn với người khác đã nhặt 2 quả bom bi, đập mạnh và gây nổ, làm chết 4 người, bị thương 10 người; vụ 5 em nhỏ ở thôn Khánh Phước, Cát Hanh nghịch đập đầu đạn nổ làm chết cả 5 em (xảy ra vào tháng 11.2000). Hay như trường hợp của Nguyễn Văn Kế (thôn Phú Kim, xã Cát Trinh) cưa đục đạn pháo 105 ly tại nhà, đạn phát nổ làm sập nhà, cả gia đình 4 người thiệt mạng.

Trước những nguy hại do VK, VLN gây ra, lãnh đạo huyện Phù Cát đã tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến Nghị định 47/CP và phát động phong trào toàn dân tham gia phát hiện, giao nộp VK, VLN, CCHT. Qua đó, các ngành chức năng của huyện đã thu hồi 122 khẩu súng các loại, 2 quả bom, 79 quả lựu đạn, 148 kg thuốc nổ, 588 kíp nổ, hơn 100 kg và hàng ngàn viên đạn các loại. Bên cạnh đó, cơ quan công an cũng đã phối hợp với các ngành kiểm tra 185 lượt các cơ sở sản xuất đá chẻ xây dựng, kinh doanh phế liệu, phát hiện và xử lý 24 trường hợp sử dụng VLN khai thác đá trái phép; đưa ra kiểm điểm trước dân 5 đối tượng đốt pháo nổ, thu tiêu hủy trên 3.000 phong pháo các loại và 2.370 ống đạn pháo diêm.

Hiệu quả từ cách làm hay

Phù Cát là một trong những địa phương triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị định 47/CP. Bên cạnh đó, 15 năm qua, nhiều địa phương khác cũng đã có các biện pháp, cách làm sáng tạo trong công tác thu gom, vận động quần chúng nhân dân tự nguyện giao nộp VK, VLN. Thông qua các cấp hội, đoàn thể từ cơ sở, công tác tuyên truyền được các địa phương tổ chức dưới nhiều hình thức như tuyên truyền miệng, sân khấu hóa, đưa ra những vụ việc điển hình gây hậu quả nghiêm trọng để người dân lấy đó làm gương.

Năm 2001, Ban chỉ đạo tỉnh chọn huyện Vĩnh Thạnh làm điểm để thực hiện kế hoạch vận động toàn dân giao nộp VK, VLN, CCHT. Sau gần 2 tháng vận động, nhân dân trong huyện đã tự giác giao nộp 315 khẩu súng các loại và nhiều VLN khác. Hội Cựu chiến binh tỉnh, bằng nhiều hình thức tuyên truyền, vận động, đã vận động các hội viên giao nộp lại được gần 30 khẩu súng và 1.124 quả lựu đạn các loại.

Thông qua công tác kiểm tra, xử lý cũng như đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động của các cấp, các ngành chức năng trong tỉnh nhằm nâng cao nhận thức của người dân về hậu quả của việc sử dụng, tàng trữ trái phép VK, VLN, CCHT, đã có trên 2.500 súng quân dụng, 187 súng săn, súng kíp tự tạo, 429 công cụ hỗ trợ, trên 262 ngàn viên đạn các loại, 608 kg thuốc nổ, trên 300 quả lựu đạn và quả nổ các loại đã được giao nộp. Từ năm 1996 đến nay, lực lượng công an, quân sự tỉnh đã phối hợp thanh lý và tiêu hủy hàng trăm ngàn viên đạn, quả đạn, kíp nổ, cùng nhiều VLN khác. Riêng từ tháng 8.2004 đến 6.2006 lực lượng Công binh Quân khu 5 và Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh đã dò tìm xử lý 137.559 kg bom, mìn, vật liệu nổ tại khu vực kho đạn Đèo Son (Quy Nhơn).

Thượng tá Trần Văn Phước, Phó trưởng Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội, CA tỉnh, cho biết: “Trong những năm đầu thực hiện NĐ 47/CP, tình hình quản lý VK, VLN, CCHT trên địa bàn tỉnh cũng gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, thông qua nhiều hình thức vận động, xử lý, quản lý, đến nay việc thu gom VK, VLN, CCHT đã đạt được những kết quả đáng kể. Thời gian tới, CA tỉnh - là một trong hai ngành được giao nhiệm vụ chính trong việc tổ chức triển khai thực hiện Nghị định 47/CP - sẽ tiếp tục kiểm tra, mở đợt cao điểm vận động toàn dân giao nộp VK, VLN, CCHT; đồng thời thành lập Ban chỉ đạo tổng kiểm tra và mở đợt cao điểm vận động toàn dân giao nộp VK, VLN, CCHT trên địa bàn tỉnh”.

• KIỀU ANH