 |
|
Tuyên truyền Luật An toàn giao thông đường bộ tại Trường THCS Bồng Sơn (Hoài Nhơn). Ảnh: DIỆP BẢO SƯƠNG |
Tình trạng thanh thiếu niên (TTN) phạm tội đang ngày càng tăng và trẻ hóa, nguyên nhân phạm tội cũng rất đa dạng. Đã đến lúc việc giáo dục, cảm hóa đối tượng TTN chậm tiến và cả TTN ra tù trở về địa phương không chỉ theo kiểu giáo huấn suông mà phải có cách khác hiệu quả hơn …
“Thuồng luồng” không chịu ở cạn?
Cách đây 2 ngày, TAND TP Quy Nhơn xử một vụ án mà trong đó cả 3 bị cáo ở độ tuổi TTN đều có tiền án, tiền sự về tội gây rối, đánh nhau. Đặc biệt, bị cáo tên N.T.T. vừa mới được đặc xá tha tù cách đây đúng một năm vì cải tạo tốt; nhưng chỉ nửa năm sau khi về địa phương lại tiếp tục gây án. Tại phiên tòa, Hội đồng xét xử hỏi vì sao phạm tội, bị cáo này trả lời: “Vì muốn giúp người anh trong xóm đòi được tiền. Trước đó tôi không hề quen biết nạn nhân”.
Chị Nguyễn Phạm Thanh Hoàng, Bí thư Đoàn phường Lê Lợi, TP Quy Nhơn, cho biết hiện trên địa bàn phường còn 5 đối tượng TTN chậm tiến. Trong đó có một trường hợp thanh niên chậm tiến sau khi được Đoàn phường cảm hóa, giáo dục đã tích cực tham gia công tác Đoàn ở địa phương. Nhưng sau đó, thanh niên này lại gây ra một vụ đánh nhau sau khi uống rượu, bị đưa ra kiểm điểm trước dân. Trước đó, cũng có một trường hợp thanh niên chậm tiến khác trên địa bàn đã tu tỉnh, chí thú làm ăn được một thời gian, nhưng sau đó lại “ngựa quen đường cũ”.
Lâu nay, việc giáo dục, quản lý nhóm đối tượng TTN chậm tiến vẫn theo kiểu thường xuyên gọi lên răn đe, giáo dục, kiểm điểm trước dân..., song thực tế cho thấy việc làm này hầu như ít mang lại hiệu quả thực sự. Bởi, có rất nhiều trường hợp trong số này, thậm chí đã từng phải vào trường giáo dưỡng hay bị đi tù, nhưng khi trở về địa phương lại tiếp tục phạm tội. Mà tình trạng TTN phạm tội trong tỉnh ta lại đang có xu hướng tăng và ngày càng trẻ hóa, và nguyên nhân phạm tội cũng đa dạng hơn.
Cần thực sự hiểu, gần gũi, chia sẻ
Nhờ vào kinh nghiệm bản thân, anh Trần Đình Hiền, Bí thư Chi đoàn thôn Tân Thạnh, xã Tam Quan Bắc (Hoài Nhơn), đã vận động được một số TTN chậm tiến ở địa phương tiến bộ. Anh tâm sự: “Bản thân tôi cũng từng là một thanh niên chậm tiến nên tôi hiểu, bản chất họ là những người giàu “nhiệt huyết” nhưng định hướng cuộc đời lại bị chệch. Giáo dục cảm hóa họ mà chỉ theo kiểu gọi lên giáo huấn suông thôi thì chưa đủ, mà phải thực sự gần gũi, hiểu được tâm tư tình cảm của họ. Ngay cả việc động viên tinh thần họ cũng phải kiên nhẫn hơn rất nhiều so với người bình thường. Nhưng trong thực tế, vẫn chưa có nhiều người thực sự dám dấn thân gần gũi, chia sẻ cùng họ. Ngoài ra, tạo điều kiện để họ tìm việc làm phù hợp, có môi trường thuận lợi để phát huy “nhiệt huyết” một cách đúng đắn cũng rất cần thiết”.
Trong một lần làm việc với Đoàn công tác của Tỉnh ủy về tình hình thực hiện Chỉ thị 48/CT-TƯ về “Phòng, chống tội phạm trong tình hình mới” cách đây chưa lâu, một lãnh đạo công an TP Quy Nhơn đã cho biết, nhiều trường hợp sau khi chấp hành án phạt tù lại tiếp tục phạm tội vì không có việc làm ổn định, hoàn cảnh gia đình khó khăn. Về vấn đề này, Thượng tá Nguyễn Ngọc Kỳ, Phó Giám thị Trại giam Kim Sơn, cũng khá trăn trở: “Cho đến nay, việc các tổ chức đoàn thể, chính trị xã hội dành sự quan tâm đúng mức với đối tượng phạm nhân đã chấp hành án xong, trở về địa phương vẫn còn nhiều hạn chế…”. Anh Trần Đình Hiền cũng cho biết thêm, một vài đoàn viên vốn trước đây cũng là TTN chậm tiến, sau khi chấp hành án phạt xong, lập gia đình, hoàn cảnh kinh tế rất khó khăn. Họ rất cần vốn để phát triển kinh tế gia đình.
Rõ ràng, đã đến lúc việc giáo dục TTN chậm tiến cần phải có một cách tiếp cận khác: Gần gũi, thực sự hiểu họ, hướng họ sử dụng “năng lượng thừa thãi” vào những hoạt động có ích. Nhưng ai sẽ là người “cầm chịch”? Đề cao vai trò huy động, tập hợp được những TTN chậm tiến của tổ chức Đoàn, Hội thanh niên, nhưng cũng không thể xem nhẹ vai trò của chính quyền, công an địa phương và những hội, đoàn thể khác.
| 
