Quả ngọt miền Nam trên đất Vân Canh thì có gì là lạ? Nhác thấy vẻ ngờ ngợ trong mắt tôi, ông Trần Đình Bá - Chủ tịch UBND xã Canh Hiển (huyện Vân Canh) lại thêm hồ hởi: "Cứ đi với tôi. Đẹp mê luôn! Cô sẽ tận hưởng mùi thơm của cam, quýt đang mùa sắp chín"…
 |
|
Quýt chờ Tết.
|
* Nao nức mùa quả ngọt
Ông Nguyễn Văn Tỵ, một trong hai chủ vườn, dẫn tôi đi men theo những con đường đất chạy dọc với những hàng cam dài trải ngút tầm mắt. Vừa đi ông vừa nói: "Cũng chưa có gì đáng kể, nên tôi cũng không dám kết luận là thành hay bại. Chỉ biết rằng cam, quýt lấy giống từ trong miền Nam về trồng ở xứ này cho trái to và ngọt… Bên vườn tôi, tôi mới cho hoa. Bên vườn thằng cháu Thiện, chúng trông chờ được mất vào dịp cuối năm nay".
Từ rất xa, tôi đã nghe thoảng hương cam, quýt sắp chín của vườn anh Nguyễn Văn Thiện. Cả cam và quýt, gốc nào gốc nấy sai trĩu cành. Năm nay, chủ nhân cố lái để cam trúng dịp Tết nên đến giờ này, nhiều trái đã to (có quả gần bằng miệng chén) nhưng vẫn chưa chín. Phải đến tháng Chạp mới vừa tầm hái. Cam ở đây, chừng bốn, năm quả đã đầy một cân. Dưới Quy Nhơn, loại cam sành to, da sần thế này, bây giờ giá chót đã ở tầm 10.000 đồng/kg, Tết nhất định sẽ cao hơn. Phía bên kia, quýt cũng đã to bằng nắm tay của trẻ lên mười. Chủ nhân đã cẩn thận chọn những quả đẹp lấy bì bóng bao lại, để tránh sâu bọ, cố giữ cho đến dịp Tết. Chị Trâm thấp thỏm nỗi lo của người làm vườn: "Năm nay nếu trời thương, đến cuối năm sẽ thu hoạch được chừng 6 đến 7 tấn quả. Thời tiết năm nay khá thất thường cũng chẳng dám nói trước được điều gì. Nhưng nói dại, nếu trúng thì thắng lớn".
Thực ra, ngay ở xã bên, xã Canh Vinh, từ năm 2002, anh Nguyễn Văn Quyên đã thành công khi quyết định đưa 100 gốc quýt đường giống ở Đồng Nai về trồng. Ngay trong năm đầu tiên anh đã thu trên 1,6 tấn quả thu lãi gần 10 triệu đồng, năm thứ hai được 2 tấn, thương lái vào tận vườn mua. Anh Quyên có nhận xét giống với ông Tỵ: chân đất Vân Canh rất thích hợp với quýt và cam. Cây sai quả, quả to, ngọt không kém gì trong miền Nam.
* Bỏ phố lên rừng
Từ năm 2000, anh Thiện đã khiến nhiều người sảng hồn khi... dở chứng mua đất trồng cam quýt. Anh Thiện lên Canh Hiển (Vân Canh) sang nhượng một lèo 20 ha đất mở trang trại, trồng cam, quýt. Được người quen mách nước, anh lội vào Bến Tre - vựa cung cấp cây cam, quýt giống - để học hỏi. Thấy được, chú cháu ông nhờ hẳn một người ở Bến Tre về Canh Hiển. Cải tạo đất ròng rã cả năm trời, sang năm 2001, làm đất xong, họ bắt đầu xuống giống.
Ông Trần Đình Bá - Chủ tịch UBND xã Canh Hiển cho biết: "Phong trào trồng cây ăn quả ở Canh Hiển đang phát triển. Chúng tôi đang đợi hiệu quả của năm nay rồi sẽ tiến hành nhân rộng mô hình này". |
Cam giống lấy từ Bến Tre chở về tận vườn. Mỗi gốc cây cam, quýt giống giá 12.000 đồng. Ông Tỵ và anh Thiện mỗi người trồng 200 gốc cam, 100 gốc quýt. Sau đó, anh Thiện quyết định mua thêm 300 cây cam nữa. "Bọn nó có đôi mà làm, còn tôi chỉ mỗi mình nên không có sức làm nhiều nên chỉ dám làm bao nhiêu đó cái đã"- ông Tỵ phân trần.
Ông Tỵ (quê ở Phước Hưng - Tuy Phước) từ ngày theo "tiếng gọi trang trại", ông giao mọi công việc nhà nông cho vợ, bám trụ nơi "khỉ ho, cò gáy". Tuần, hai tuần mới đáo qua nhà. Còn vợ chồng anh Thiện, thay nhau túc trực ở nông trại, căn nhà ở dưới Quy Nhơn giao cho 3 con vừa tự chăm sóc nhau, vừa bảo ban học hành. Cách vài ngày họ lại về nhà thăm con, bảo ban chúng một lần.
* Quả ngọt miền Nam trên đất Vân Canh
Tuy nhiên cả anh Thiện, ông Tỵ đều cho rằng gắn bó "máu thịt" và hiểu đất nơi miền sơn cước này phải là lão nông Nguyễn Văn Lang, 75 tuổi, hiện ở xã Canh Vinh nhưng mua đất lập trang trại ở Canh Hiển.
 |
|
Vườn chôm chôm của anh Phan Duy Mạnh thôn Lộc Giang, xã Ân Tường Đông, Hoài Ân thường cho quả vào dịp cận Tết âm lịch. Ảnh: Phạm Văn Chai
|
"Tôi là người Phù Mỹ nhưng lên cái xứ này đã trên 30 năm nay rồi. Nhà nông sống nhờ đất, rồi hiểu đất. Đất Vân Canh có 3 loại: sườn đất sỏi, đất cát và đất sỏi dê… mỗi loại đất hợp với mỗi loại cây khác nhau. Tôi cứ mua giống cây về trồng thử xem cây nào chịu với đất Vân Canh"- ông nói hào sảng. Và để thử nghiệm, năm 2001 ông trồng đủ loại cam, quýt, mãng cầu, sapôchê, ổi Thái Lan, mận Ấn Độ, măng cụt, sầu riêng. "Cam, quýt, ổi Thái Lan, mận Ấn Độ là chịu cái đất này. Năm 2005 hạn quá, chẳng mần ăn được gì. Chớ năm 2004 ấy à, chỉ riêng 300 gốc ổi với 100 gốc mận nhà tôi đã cho vài tấn quả. Thương lái vào tận trong vườn hái với giá: ổi 2.000 đồng/kg, mận 4.000 đồng/kg, tổng thu tính ra cũng trên 20 triệu đồng" - ông kết luận. Trang trại của ông Lang hiện có 400 gốc cam và quýt, 300 gốc ổi... Nói chung chỉ nhìn là đã thấy vui con mắt. Lên Vân Canh lần này, tôi còn có may mắn gặp được một số chủ trang trại khác, người Tuy Phước có, người Quy Nhơn có...
Có vẻ như Vân Canh đang là đất lành cho những người mê cây ăn trái. Hầu hết các chủ trang trại ở đây, người ít thì có chừng 1,2 ha, người nhiều thì 5, 6 ha. Ông Phạm Thanh - Cán bộ Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Vân Canh nói: "Theo thống kê, toàn huyện hiện có 69 trang trại, tập trung ở các xã Canh Vinh, Canh Hiển, Canh Thuận và thị trấn Vân Canh. Các chủ trang trại tự nghiên cứu và học hỏi các mô hình làm vườn khác rồi về áp dụng, chủ yếu trồng bạch đàn, cây ăn quả hoặc kết hợp chăn nuôi. Các loại trái cây được trồng nhiều là cam, quýt, chanh, thanh long, sapôchê, ổi, nhãn. Kết quả bước đầu cho thấy đất Vân Canh thích hợp với trồng cây ăn quả… Hiện nay chúng tôi đang tiến hành thống kê các trang trại trên đất Vân Canh, rồi sẽ tiến hành tổng kết để có thể nhân rộng mô hình phát triển kinh tế trang trại".
Dẫu mới là bước khởi đầu nhưng hy vọng, đây sẽ là một thế mạnh phát triển kinh tế phù hợp với điều kiện tự nhiên của Vân Canh.
| 
