Xương rồng (XR) - một loài thực vật vốn sống trên những vùng sa mạc đầy cát nóng, được biết đến nhờ vẻ đẹp rạng rỡ, bí ẩn. Sưu tập và nuôi XR trở thành “nghề chơi” của giới có tiền. Ở Bình Định, XR đã được nhiều người yêu thích, sưu tập; việc kinh doanh XR cũng phổ biến nhờ nét bình dân.
 |
|
Xương rồng. Ảnh: DUY QUYÊN
|
Vẻ đẹp từ sa mạc
Ông Diệp Lý Sanh (51 tuổi, ở khu vực 5, phường Trần Hưng Đạo, TP Quy Nhơn), là một trong số những người thuộc hàng “đại gia XR” và có thâm niên về sưu tập, chơi XR tại Bình Định. Ông Diệp Lý Sanh nói về XR đầy say mê, theo thống kê của các nhà khoa học, trên thế giới có khoảng 2.000 loài XR với gần 10.000 kiểu dáng khác nhau, được chia thành nhiều nhóm; chẳng hạn như một số nhóm dây leo, nhóm dạng phiến, nhóm dạng nhũ… Có nhiều loài XR quý hiếm, như: XR gai (Spinous cactus), XR cánh tua (Elongate-petapd cactus), XR tơ vàng (Yellow haired cactus), XR Ha-sen-bec (Gaselbergs cactus), XR múi (Lobed cactus), XR hoa đỏ (Red flowered acactus), XR tẩu thuốc (Organ-pipe cactus), XR hoa cúp đỏ (Purple- flowered), XR hoa tím (Lilac- flowered cactus), XR hoa trắng (White- flowered cactus), XR hoa xanh (Green- flowered cactus), XR hoa vàng đỏ (Yellow- flowered cactus), XR Kim hổ (có gai đặc biệt)…
Các nhà nghiên cứu đã xác định, quê hương của XR là vùng sa mạc châu Mỹ. Sau đó, XR được di thực qua châu Âu và một số châu lục khác; qua đó được lai tạo, “bản địa hóa” càng trở nên phong phú, đa dạng, đa sắc… Có loại XR chỉ nhỏ bằng nắm tay trẻ em, nhưng cũng có loại “khủng” nặng tới 2-3 tấn; có loại thấp bé nhưng cũng có loại cao đến 10m; có loại “trường thọ” đến 2-3 thế kỷ…
Theo ông Sanh, thú chơi XR mới vào Việt Nam khoảng trên dưới 1 thế kỷ. Chơi XR mạnh nhất là ở TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng, Cần Thơ, Thừa Thiên - Huế và một số tỉnh thuộc khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Riêng tại Bình Định, ngay từ trước năm 1975 đã có khá nhiều người chơi XR, nhiều nhất là ở TP Quy Nhơn. Hiện nay, ngoài ông Sanh, còn có một số “chuyên gia” về XR, trong đó có bà Hoàng, vốn là một kỹ sư nông lâm nên bên cạnh việc sưu tập các loại XR “độc”, bà còn nghiên cứu tự lai ghép, nhân giống XR...
 |
|
Hoa xương rồng.
|
Kinh doanh xương rồng
Chỉ tính riêng địa bàn TP Quy Nhơn, ước tính hiện có hàng chục người hành nghề kinh doanh, mua bán XR. Tiêu biểu trong số này là chị Đỗ Thị Ngọc Thức, chủ cơ sở mua bán hoa - kiểng trên đường Trường Chinh. Chị Thức kinh doanh XR đã gần 20 năm nay. Ban đầu, chị tự mua giống, trồng, chăm sóc và bán; sau đó mới tiến đến “chuyên nghiệp hóa” việc kinh doanh XR. Thời gian đầu, chị phải lặn lội vào tận các quận, huyện ở TP Hồ Chí Minh, như: Thủ Đức, Tân Bình, Gò Vấp và tận Sa Đéc (tỉnh Đồng Tháp) để liên hệ, tiếp xúc với chủ các nhà vườn, vựa hoa ở đây, nhằm tìm hiểu cách thức kinh doanh, mua bán XR và cả những phương thức giao - nhận hàng… Bây giờ, mỗi khi cần có XR mới, chị chỉ cần viết giấy ghi rõ tên, chủng loại rồi gửi tới địa chỉ của các “bạn hàng truyền thống” trong miền Nam thì chỉ 1-2 ngày sau là nhận được hàng.
Chị Thức cho biết, một số nhà vườn, vựa hoa ở TP Hồ Chí Minh có hàng ngàn chủng loại XR, trong đó có nhiều loại được nhập từ Trung Quốc, Đài Loan, Indonesia, Malaysia… Ở nhiều quốc gia, XR đã trở thành “hàng hóa cao cấp” mà chỉ giới thượng lưu mới dám chơi. Bởi lẽ, một cây XR loại Saguero dài khoảng 4-5 m có giá từ 700 USD đến 1.600 USD; hay một cây XR có dáng “độc” có thể được mua với giá cả chục ngàn USD… Ở Việt Nam, những người chơi XR cao cấp không nhiều. Tuy nhiên, số người chơi XR có giá một vài triệu đồng/chậu cũng không phải là hiếm.
Ở Bình Định, có không ít người chơi loại XR với giá 300 ngàn - 400 ngàn đồng/chậu… Tuy nhiên, loại XR được tiêu thụ nhiều hầu hết đều ở mức giá tương đối nhẹ. Có thể kể đến: XR Bát tiên (80.000 đồng/chậu); XR Kim Hoàng (90.000 đồng/chậu); XR Gai kiếm (100 ngàn đồng/chậu); XR Nhím đỏ (110.000 đồng/chậu); XR Mô tô đội mũ (130.000 đồng/chậu); XR Astro (140.000 đồng/chậu); XR Đô-la trên cát (270.000 đồng/chậu)… Đặc biệt, một số bộ XR có giá dao động từ 300.000 - 400.000 đồng/chậu, như: Ông già đầu bạc, Hải Thượng Lãn Ông; Vạn Thanh hường; Đinh Hoàng tú; Bảo Hồng phong… Hầu hết những loại XR này đều phải nhập từ Đài Loan, Trung Quốc, Malaysia…
Nói về việc kinh doanh XR trong dịp Tết Nguyên đán Nhâm Thìn này, chị Thức cho biết sẽ tăng thêm chủng loại, số lượng XR và chú trọng đến những loại XR mới lạ, quý hiếm. Trong năm 2012, chị dự định sẽ mở rộng cơ sở kinh doanh này gấp 3 lần.
| 
