Theo sử sách cũng như trong nhiều tư liệu địa chí, đầm Châu Trúc (hay còn có tên là Trà Ổ, xã Mỹ Châu, huyện Phù Mỹ) là một thắng cảnh (ảnh 1- Chiều về trên đầm Châu Trúc). Nhưng không chỉ có vậy, nguồn lợi thiên nhiên mà đầm bảo bọc còn là nguồn sống của ngư dân ven đầm. Nguồn lợi từ đầm phong phú tới mức ven đầm có nhiều gia đình 3-4 thế hệ sống yên ổn với những nghề hướng vào việc khai thác nguồn lợi ấy (ảnh 2 - Một gia đình đang cùng nhau gỡ lưới).

Ban ngày đầm Châu Trúc là một thắng cảnh tĩnh lặng nhưng phải khi chiều xuống sức sống căng tràn của nó mới bừng dậy. Người thả lưới, người buông câu, người ra đặt mồi nhử trong gọng vó, người sửa lại bộ đăng - lưới của mình... tiếng gõ mạn xuồng lốc cốc... lắc cắc khiến người ta có cảm giác đó là một bản hòa âm của yên bình kéo từ hoàng hôn đến bình minh (ảnh 3 - Kiểm tra lưới; ảnh 4: Lúc 4 giờ sáng, anh ngư dân này ra kiểm tra đăng - vó của mình có được thứ gì không).

Đã có một dự án nghiên cứu để bảo tồn nguồn lợi của đầm Châu Trúc trong đó có cả việc ngăn chặn nạn xung điện xiếc máy. Mẹ con người đàn bà này đã cười khi nghe tôi hỏi họ có muốn dự án đem lại điều gì nhất. Tuy họ không cho tôi biết tên, nhưng cũng như những cư dân ven đầm khác họ muốn mọi chuyện trở lại như ngày xưa. Hồi xưa hễ buông câu thả lưới là có con cá con tôm, bây giờ cực hơn rất nhiều, đừng để họ dùng xung điện bắt cá tôm nữa nữa là đầm sẽ như xưa thôi - người đàn bà ấy đoan chắc như thế, trước khi cùng con xuống thuyền.

• Bài và ảnh: Đào Tiến Đạt