Vẫn dãy phòng cũ, ao cá, những cây xoài đổ bóng như hồi tôi đến cách đây đã ba, bốn năm nhưng giờ đây, bộ mặt của Trung tâm Chăm sóc người có công (đường Bế Văn Đàn - TP Quy Nhơn) đã có nhiều thay đổi. Đường đi lối lại trong khuôn viên được lát xi măng sạch sẽ; màu xanh của cỏ cây, hoa lá bao trùm…
 |
|
Cờ tướng là một trong những "món" giải trí yêu thích của các cụ.
|
1. Trời mưa lất phất nhưng cụ Nguyễn Tâm Hòa (79 tuổi) vẫn thong dong ngồi tỉ mẩn bới trong cát từng cái rễ cỏ. Bên cạnh ông có một cành hồng vừa mới chiết từ gốc ra. Vừa làm, ông cụ vừa nói với những ông bạn già ngồi ở hành lang: "Phải nhổ hết cỏ đi, rồi bón tro vào, cây mới tốt được". Chị Nguyễn Thị Hoa - hộ lý của Trung tâm, ngồi bên, buột miệng: "Gốc hồng này là của ông Ba trồng từ mấy năm trước. Ông Ba (chồng của Bà mẹ VNAH Bạch Thị Ba) mất năm ngoái, nhưng hương hoa cụ để lại thì vẫn còn. Từ gốc hồng này nhiều cành đã được chiết ra trồng ở nhiều nơi, hết cụ Thân, cụ Ngọc, giờ lại đến lượt cụ Hòa". Cụ Hòa quê Tuy Phước, nguyên là cán bộ ngành ngân hàng. Năm 1954, ông tập kết ra Bắc, học lớp cấp tốc về ngân hàng rồi sau đó công tác trong ngành này. Năm 1975, ông trở về quê hương, làm việc tại Ngân hàng Nhà nước tỉnh. Năm 1977, ông được điều động lên tỉnh Đắc Lắc cho đến ngày nghỉ hưu. Không vợ, không con, cụ Hòa quyết định sống nốt những ngày cuối cùng của mình ở nơi này.
2. Trung tâm Chăm sóc người có công đang chăm sóc, nuôi dưỡng 30 cụ từ 70 đến hơn 90 tuổi. Trong đó, có 3 trường hợp thân nhân liệt sĩ, một cán bộ tiền khởi nghĩa, còn lại là các cụ hưu trí. Bên cạnh những trường hợp không nơi nương tựa như cụ Hòa, cụ Ninh, cụ Mô, cụ Ngọc… còn có những cụ tuy có gia đình nhưng vì lý do riêng, lại xin sống ở nơi này. Cụ Thái Ngọc Đường (83 tuổi) tâm sự: "Tôi có một đứa con gái đi lấy chồng xa. Bà nhà tôi chết đã lâu, tôi lại không thể theo con gái lên Gia Lai. Sống ở nơi này có các bạn già, được chăm sóc chu đáo, tôi cảm thấy rất thoải mái". Cụ bà Trần Thị Ninh (79 tuổi), vợ của liệt sĩ Nguyễn Chí Thanh, chuyển vào sống ở đây từ năm 2000, cho biết: "Năm 1979, chồng tôi hy sinh khi đang ngăn chặn bọn cướp. Mình tôi sống trong căn nhà nhỏ ở đường Bạch Đằng. Vì tôi đau yếu luôn nên hễ sáng nào thấy tôi chậm mở cửa là hàng xóm lại vào đập cửa, xem tình hình ra sao…". Cụ Ninh là người gốc Hà Tây, theo chồng vào Nam năm 1976. Họ không có con cái.
 |
|
Sự có mặt của cô bé tí hon này khiến cho nhiều cụ vui vẻ hơn. |
Chiều hôm tôi đến, cả dãy phòng dành cho các cụ như náo động hẳn lên bởi sự hiện diện của một bé gái mới tròn tuổi. Bà Nguyễn Thị Lai, cán bộ nghỉ hưu sống ở Trung tâm khá lâu, bế cô bé đi khắp nơi, dạo hành lang rồi vào phòng các ông, bà khác. Vừa bế cháu, bà vừa nựng nịu dỗ: "Để ngoại bế cháu một lúc cho mẹ làm việc nhé. Cháu của ngoại ngoan lắm nào". Mẹ của cháu là chị Phan Thị Lạc sống ở phường Đống Đa, chiều chiều lại vào thăm cha chồng là cụ Liên, dọn dẹp hoặc làm mấy việc lặt vặt cho ông cụ. "Ông cụ là cha dượng của chồng tôi. Mẹ tôi mất đã lâu, nhưng vẫn còn cái nghĩa cha con. Ông xã tôi bận đi làm còn tôi chỉ trông con bé nên khá rảnh" - chị Lạc nói. Mỗi lần bé đến mang theo ánh mắt, nụ cười thơ trẻ khiến không khí ở đây sôi động hẳn. Lúc ra về, bé lại được các ông bà và cán bộ ở đây dấm dúi cho cái kẹo, tấm bánh hay bộ quần áo. Gia đình chị Lạc rất nghèo, chồng chị đạp xích lô.
3. Vẫn dãy phòng cũ, ao cá, những cây xoài đổ bóng mát như hồi tôi đến cách đây đã ba, bốn năm. Nhưng giờ đây, bộ mặt của Trung tâm đã có nhiều thay đổi. Đường đi lối lại quanh sân được lát xi măng sạch sẽ. Một màu xanh mát mắt của cỏ cây, hoa lá bao trùm lên cả khuôn viên. Có cả những cây chuối, đu đủ đang ra quả. Cây cối, phần do cán bộ của Trung tâm trồng phần do các cụ tự trồng. Cụ Huỳnh Mô, 91 tuổi, móm mém kể: "Thời còn sân cát, tôi vẫn thường hay trồng mì, trồng củ. Nay đất không còn nhiều, tôi lại trồng bụi chuối ở mé Nam, ra buồng nhiều lắm. Tính tôi thích trồng các loại cây có hiệu quả thiết thực". Sống lâu với nhau nên tính ai như thế nào mọi người đều biết cả. Cụ Thân có niềm đam mê chơi chim, cây cảnh, tỉ mẩn tạo từng dáng cây một, nhưng ai thích cụ sẵn lòng cho ngay; cụ Hòa xởi lởi, quan tâm đến mọi người; cụ Nhẫn thích đi chơi; cụ Giác điềm đạm; một số cụ tính tình cáu bẳn… Biết tính nhau để rồi lựa bề mà xử sự.
Cách nay mấy tháng, cụ Trà Mí (81 tuổi) một phen làm mọi người ở Trung tâm hoảng hồn, tưởng cụ "đi" luôn. Số là cụ đi chơi bị xe máy đụng nhẹ mọi việc tưởng yên ổn, ngờ đâu cụ bị tụ máu não kín. Chừng hơn tháng sau, cụ đột nhiên lú lẫn, rồi hôn mê bất tỉnh. Đưa xuống Bệnh viện đa khoa tỉnh cấp cứu, bác sĩ mới phát hiện được nguyên nhân. Lấy khối máu tụ đó ra, cụ lại tỉnh táo như thường.
4. Từ năm 2003, Trung tâm Chăm sóc người có công kiêm thêm nhiệm vụ điều dưỡng các đối tượng chính sách ở các huyện. Từ đầu năm đến nay, Trung tâm đã điều dưỡng được 16 đợt cho 613 người. Bà Hoàng Thị Êm - Giám đốc Trung tâm cho biết, thường thì mỗi đợt điều dưỡng khoảng 40 người, kéo dài 10 ngày gói gọn trong khoản kinh phí 800.000 đồng/người bao gồm mọi chi phí ăn ở, đi lại… Mỗi đợt điều dưỡng, Trung tâm đều mời Nhà hát Tuồng Đào Tấn hoặc Trường Trung học Văn hóa - Nghệ thuật tỉnh đến biểu diễn phục vụ các cụ. Có cụ khi ra về tăng cân, người hồng hào, đỏ đắn, trông phấn khởi lắm…
|
