Tuy hầu hết các xã ở vùng miền núi, vùng khó khăn của tỉnh đều có điểm trường mẫu giáo cho trẻ 5 tuổi ra lớp, nhưng chất lượng giáo dục trẻ mầm non ở những nơi này còn nhiều khó khăn, bất cập.

Trẻ mầm non vùng khó khăn chưa có điều kiện để tham gia vào các chương trình quốc gia và hầu hết chưa được học bán trú. Trong ảnh: Hội thi “Bé tập làm nội trợ” do Sở GD-ĐT tổ chức. Ảnh: N.Q

* 70% số trẻ 3- 5 tuổi chưa được ra lớp

Do nhiều lý do, hầu hết trẻ 3-4 tuổi tại khu vực miền núi và vùng đồng bào dân tộc thiểu số không được đi học mẫu giáo trước khi vào học bậc tiểu học. Theo báo cáo của Sở GD-ĐT, tỷ lệ trẻ được huy động ra lớp ở các vùng nghèo, vùng khó khăn của tỉnh là 30%, trong đó, chủ yếu là trẻ 5 tuổi được ra lớp (chiếm 67%). Toàn tỉnh vẫn còn 12 xã vùng dân tộc thiểu số chưa đủ điều kiện thành lập trường mầm non mà chỉ tổ chức được 1-2 lớp mẫu giáo học nhờ trường tiểu học.

Các lớp mẫu giáo ở khu vực miền núi thường nằm rải rác trong thôn bản, nhiều lớp học sinh phải học ghép 2- 3 độ tuổi nên rất khó triển khai thực hiện các chương trình quốc gia, không tổ chức cho trẻ được học bán trú (tỷ lệ trẻ được ăn tại nhà trẻ chỉ đạt 17,8%) dẫn đến chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ còn nhiều hạn chế, đặc biệt phổ biến ở khu vực miền núi và vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Hầu hết trẻ em dưới 3 tuổi (85%) được cha mẹ và người thân chăm sóc ở nhà, hiểu biết của những người nuôi dạy trẻ còn kém nên trẻ chưa được nuôi dưỡng, chăm sóc theo đúng yêu cầu nội dung và phương pháp giáo dục. Trẻ suy dinh dưỡng còn cao, chiếm 32,5% (kênh B,C), tập trung ở các xã miền núi.

* Đầu tư chưa tương xứng với yêu cầu

Theo đà phát triển của giáo dục, giáo viên mầm non của tỉnh không thiếu, tỷ lệ giáo viên mầm non được chuẩn hóa ở các vùng khó khăn đã ngày một cao hơn (87,7%). Tuy nhiên, hầu hết giáo viên đều được đào tạo lại, năng lực chuyên môn chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục mầm non hiện nay. Một số giáo viên mẫu giáo đã lớn tuổi (45 tuổi trở lên) không đủ điều kiện đào tạo lại và không phù hợp với yêu cầu của đổi mới giáo dục mầm non nhưng nhà nước chưa có cơ chế phù hợp để thay thế. Giáo viên mầm non chủ yếu là lực lượng giáo viên ngoài biên chế nhà nước (chiếm 87,6%). Chế độ lương của giáo viên ngoài biên chế còn chênh lệch lớn giữa các địa phương. Lương giáo viên ở một số vùng còn quá thấp, chưa kịp thời và chưa ổn định. Địa phương trả lương cho giáo viên cao nhất là hơn 1,36 triệu đồng/giáo viên/ tháng; thấp nhất là 350.000 đồng/giáo viên/tháng.

Tuy đã huy động nhiều nguồn kinh phí (học phí, ngân sách xã) để trả lương cho giáo viên đảm bảo mức tối thiểu do nhà nước quy định nhưng việc đầu tư cho giáo dục mầm non ở các địa phương còn rất hạn chế. Các lớp học đều thiếu đồ dùng dạy học, đồ chơi cho trẻ nên không nâng cao được chất lượng giảng dạy và không thu hút được trẻ đến trường.

Quy mô trường, lớp mầm non vùng khó khăn nhỏ lẻ, rải rác ở thôn, bản theo cụm dân cư. Đa số các phòng học được các hợp tác xã xây dựng từ những năm 80 của thế kỷ trước nên diện tích chật hẹp và đang bị xuống cấp trầm trọng. Nhiều phòng học còn tạm bợ, học nhờ nhà dân, nhà rông, kho đội sản xuất, trường tiểu học (97 phòng). Cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học, đồ chơi trong lớp và ngoài sân ở các trường mầm non vùng khó khăn, vùng dân tộc thiểu số hầu hết chưa có hoặc có rất ít và không chuẩn nên không tạo được sự “hấp dẫn” để lôi cuốn trẻ đến lớp cũng như nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ.

• Ngọc Quỳnh