Định nghĩa của hai chữ “kế thừa” trong từ điển Tiếng Việt là: thừa hưởng, giữ gìn và phát huy những giá trị tài sản vật chất và tài sản tinh thần của người đi trước để lại.
Trong chúng ta, ai chẳng thuộc câu “ôn cố nhi tri tân”: ôn cái cũ để biết cái mới. Ai biết thừa hưởng và “làm mới” những giá trị ấy là người kế thừa, sẽ đẩy mạnh tốc độ phát triển của xã hội.
Điểm lại một số những hoạt động của Bác Hồ, ta thấy Bác là người rất nghiêm chỉnh kế thừa những giá trị vật chất và tinh thần của ông cha. Ngay khi giành lại đất nước Bác Hồ đã có một quan điểm mới, theo một chủ nghĩa hiện đại, Bác không thay tên nước, mà giữ tên nước Việt Nam cũ, chỉ có những tiêu chí làm mục đích đưa xã hội tiến lên trong giai đoạn mới là: dân chủ, cộng hòa, độc lập, tự do, hạnh phúc.
Cho đến bây giờ và mãi sau này nữa, những tiêu chí vừa kể trên vẫn là mục tiêu mà chúng ta đang phấn đấu để đi tới, đưa xã hội cập bến: công bằng, dân chủ, văn minh.
Cũng sẽ thật bất ngờ đối với một số người, khi Bác Hồ đã là Chủ tịch một nước độc lập, Bác đã không phủ nhận những người tài trong xã hội phong kiến vừa bị lật đổ. Ví như ông Bảo Đại, một cựu Hoàng của triều đình nhà Nguyễn, Bác vẫn dùng và phong cho ông một tước vị thật cao: cố vấn của Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Cụ Huỳnh Thúc Kháng, vốn là Chủ nhiệm báo Dân phát hành tại Huế, nhưng cụ là người thực sự yêu nước, nên Bác và Chính phủ đã đề cử cụ lên làm Phó Chủ tịch nước. Ngay cả khi Bác đi công cán tại Pháp một thời gian dài, Bác đã giao quyền lại cho cụ Huỳnh một cách đầy tin cậy. Các cụ Bùi Bằng Đoàn, Phạm Khắc Hòe… cũng được Bác đưa lên chiến khu và dành cho các cụ những vị trí xứng đáng trong Chính phủ mới…
Thời kỳ qua Pháp, gặp những người Việt Nam được đào tạo trong các trường học Pháp, Bác không hề câu nệ họ được học trong các trường thực dân Pháp đào tạo, mà Bác tin cậy nơi học vấn, tài năng và lòng yêu nước của họ để đưa về nước làm việc như kỹ sư Trần Đại Nghĩa, nhà triết học Trần Đức Thảo, bác sĩ Nguyễn Khắc Viện…. Quả nhiên những người này đã đem hết tài năng của họ để phục vụ đất nước. Tiêu biểu là kỹ sư Trần Đại Nghĩa đã đóng góp công sức xây dựng xí nghiệp quân giới, làm ra nhiều vũ khí, đạn dược để góp vào cuộc kháng chiến của dân tộc. Ông đã được nhà nước tặng danh hiệu: Anh hùng lực lượng vũ trang.
Nói đến tính kế thừa của Bác, hẳn không ai quên trong Tuyên ngôn độc lập đọc tại Ba Đình này 2-9-1945, Bác đã trích từ bản tuyên ngôn của nước Mỹ: “Mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng và có quyền hưởng sung sướng”. Cho đến trước khi mất, viết Di chúc, Bác lại dùng câu thơ của một nhà thơ Trung Quốc để nói về sức khỏe của mình: “Nhân sinh thất thập cổ lai hy” (Người bảy mươi tuổi xưa nay hiếm). Rõ ràng, không chỉ kế thừa giá trị tinh thần trong nước, mà Bác kế thừa các giá trị tinh thần của nhân loại trong cuộc cách mạng hiện tại của dân tộc mình.
Đặc biệt là văn hóa bản địa Việt Nam đã tiếp nhận văn hóa Phật giáo của Ấn Độ, văn hóa Lão giáo, Khổng giáo, Nho giáo của Trung Quốc, trong những thời gian nhất định, các dòng văn hóa nước ngoài ấy đã được Việt hóa, biến các tư tưởng của họ thành văn hóa của nước mình. Bác Hồ đã tận dụng, kế thừa những di sản ấy vào việc lãnh đạo của chính mình.
Khi đề cập tới tầm quan trọng của ngành giáo dục, Bác nhắc nhở: “Vì lợi ích mười năm trồng cây. Vì lợi ích trăm năm trồng người”. Ngay cả trong việc giáo dục đội ngũ đảng viên, Bác Hồ cũng vận dụng văn hóa Nho giáo, làm mẫu mực phấn đấu của đảng viên. Bác viết: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm chính, chí công, vô tư. Phải giữ Đảng ta thật trong sạch xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”. Căn dặn quân đội thì Bác nói: “Trung với nước, hiếu với dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”. Cho đến nay, những lời căn dặn ấy vẫn là tâm niệm trong thanh niên, trong đảng viên, trong từng chiến sĩ của quân đội ta. Trên tinh thần kế thừa di sản cha ông, Đảng ta cũng đưa ra một chỉ thị đầy chiến lược: “Lấy dân làm gốc”.
Với mấy ví dụ trên, rõ ràng những giá trị vật chất, tinh thần của ông cha ta để lại thật vô giá. Bác Hồ quả là người thấm nhuần những giá trị ấy và áp dụng vào thực tiễn cho công việc lãnh đạo đất nước mình. Ta có thể khẳng định: Bác Hồ chính là một tấm gương kế thừa tài sản thiêng liêng về vật chất, về tinh thần người xưa để lại và vận dụng các giá trị ấy vào cách mạng Việt Nam một cách sinh động, sáng tạo.
| 
