Thời còn ở chiến khu Việt Bắc, có lần trong một bữa ăn, có quả chuối hơi nẫu nên anh cán bộ chê, không ăn. Bác lấy dao gạt phần nẫu đi, bóc ăn ngon lành, rồi nói: “Ở chiến khu có được quả chuối này cũng đã quý rồi…”. Câu nói và việc làm của Bác làm anh cán bộ tự cảm thấy hối hận và vỡ ra nhiều điều.
Năm 1957 về thăm quê nhà, Bác được các đồng chí lãnh đạo tỉnh tiếp cơm. Khi vào bữa cơm, Bác đã để bớt ra ngoài mâm mấy món. Bác nói: “Ăn hết lấy thêm, không ăn hết để người khác ăn, đừng để người ta ăn thừa của mình”. Lần khác, về thăm tỉnh Thái Bình, lãnh đạo tỉnh cũng mời Bác cùng đoàn tùy tùng dùng cơm. Vì Thái Bình đang mùa lụt Bác đã chỉ thị đoàn công tác mang cơm theo. Không nỡ từ chối địa phương, cũng không thể bỏ phần cơm mang theo nên Bác gọi cảnh vệ đưa cơm nắm và thức ăn mặn của Bác đến và bảo: “Mời đồng chí bí thư và chủ tịch đến ăn cơm với Bác. Còn chú và Bác cũng sang mâm kia ăn cơm với cán bộ tỉnh”.
Sinh thời, thường là đi công tác, đến bữa là Bác cho dừng xe chọn nơi vắng, mát, sạch để mang cơm ra ăn. Làm việc xong, Bác chọn giờ ra về để kịp ăn cơm “ở nhà”. Chỉ khi nào đi đâu công tác lâu ngày Bác mới chịu ăn cơm ở địa phương. Những lúc như thế, bao giờ Bác cũng dặn chủ nhà: “Đoàn Bác đi từng này người. Nếu được, chỉ ăn từng này, từng này…”. Nếu chủ nhà không nghe lời Bác, cố tình dọn “cỗ” ra thì Bác thường ứng xử bằng cách nói với anh em: “Bác cháu ta chỉ ăn hết món này, món này thôi. Còn món này để nguyên”. Bác nói với cán bộ: “Người ta dọn ra một bữa sang, Bác cháu mình có khi cũng chẳng ăn đâu hoặc ăn chẳng hết. Nhưng đi rồi để lại cái tiếng đấy, Bác Hồ đến thăm làm cơm thế này, thế nọ, cũng điều động người này, người nọ từ giao tế sang, mất thời gian. Thế là, tự mình Bác lại bao che cho các chuyện xôi, thịt… Cứ ăn no rồi đến làm việc”.
Trên đây là một vài mẩu chuyện trong hàng trăm, hàng ngàn câu chuyện về những bữa ăn của Bác Hồ, do những người “trong cuộc” là các cán bộ, chiến sĩ có may mắn làm việc bên Người hoặc có vinh dự được ăn cơm cùng Người kể lại. Các câu chuyện thật giản dị nhưng hàm chứa trong đó những bài học sâu sắc về đạo đức, nhân sinh. Đó là những bài học lớn từ những bữa ăn nhỏ, mà nếu soi mình vào đó, mỗi chúng ta sẽ học hỏi được rất nhiều để tự răn mình.
| 
