Lễ phát thưởng con cháu họ Đặng học giỏi năm học 2008-2009. Ảnh: X.L

“Khi thấy đông đảo các cháu lên nhận thưởng là bà con họ Đặng chúng tôi vui mừng. Nhờ các kỳ phát thưởng này của dòng họ mà tinh thần thi đua học tập của các cháu được hâm nóng. Có cháu năm đầu không có, năm sau phấn đấu cho có phần thưởng” - Trưởng ban Khuyến học dòng họ Đặng xã Mỹ tài, chú Đặng Cảnh hồ hởi nói.

Hình thành năm 1994, Quỹ Hội Khuyến học dòng họ Đặng buổi đầu không có nhiều kinh phí. Bác sĩ Đặng Đình Kỷ, cháu đời thứ 13 của dòng họ, sống ở Mỹ, đã tự nguyện tài trợ 2 năm đầu (1994-1995) mỗi năm 1 ngàn USD; 2 năm sau (1996-1997) mỗi năm tăng thêm 200 USD để phát thưởng cho con cháu học giỏi. Nhờ đó, trong 4 năm ấy, mỗi năm dòng họ Đặng thưởng 30-40 cháu học giỏi (200 ngàn - 600 ngàn đồng/cháu bậc phổ thông; 600 ngàn – 1 triệu đồng/cháu bậc đại học).

Đến năm 1999, ông Kỷ nghỉ hưu, nguồn tài trợ cũng hết, Quỹ gặp khó khăn. Mãi đến năm 2006, dòng học Đặng kêu gọi tái lập Quỹ Khuyến học để “chìa một tay” động viên con cháu trên con đường học vấn. Quỹ có quy chế quản lý và chỉ sử dụng vào 2 mục đích: hỗ trợ cho những cháu khó khăn đột xuất có nguy cơ bỏ học và phát thưởng hàng năm cho các cháu học giỏi. Việc phát thưởng không xuất tiền từ vốn Quỹ, chỉ xuất từ tiền lãi cho vay hàng năm.

Với ý nghĩa đó, ngay trong năm đầu tái lập Quỹ Khuyến học, dòng họ Đặng đã đóng góp 15 triệu đồng. Từ đó, con cháu dòng họ Đặng đang là học sinh, nếu học giỏi, đều được khen thưởng sau mỗi năm học và được giúp đỡ khi khó khăn đột xuất để không phải bỏ học giữa chừng. 

Năm học 2006-2007, có 25 cháu học giỏi nhận thưởng; năm học 2007-2008 tăng lên 45 cháu và 2 giáo viên dạy giỏi; năm học 2008-2009, Hội Khuyến học dòng họ Đặng xã Mỹ Tài đã phát thưởng cho 56 cháu và 3 giáo viên trong tộc họ đạt thành tích xuất sắc trong giảng dạy và học tập, tổng giá trị 5 triệu đồng.

Một số con cháu ở xa nếu học giỏi thì gửi giấy khen về, chờ dịp cúng giỗ ông bà đoàn tụ, để báo cáo kết quả học tập và nhận thưởng. Quỹ luôn được bổ sung, nên từ 15 triệu đồng năm đầu tái lập, giờ đã tăng lên hơn 37 triệu đồng.

Vừa qua, dòng họ Đặng ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đã vận động hỗ trợ kịp thời 10 triệu đồng và cấp 100 ngàn đồng/tháng cho một sinh viên đang học năm thứ 2 Cao đẳng Công nghệ thông tin ở TP Hồ Chí Minh có nguy cơ bỏ học.

Dòng họ Đặng xã Mỹ Tài rất tự hào về truyền thống hiếu học của mình. Tộc họ đã có 5 tiến sĩ: ông Đặng Hữu, GS-TS, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học công nghệ, Viện sĩ Viện Hàn lâm khoa học Giao thông vận tải Nga; bà Đặng Thị Thu, PGS-TS, giảng viên Trường Đại học Bách khoa Hà Nội; ông Đặng Văn Sơn, TS, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ TP Đà Nẵng… cùng hơn 250 cháu con có trình độ đại học và trên đại học…

Giờ đây, trên bước đường học vấn của cháu con dòng họ Đặng luôn có sự đồng hành của Hội Khuyến học tộc họ. Đó cũng là cách để thực hiện di huấn của tổ tiên trong cuốn Gia phả dòng họ Đặng, viết năm 1926: “Muốn có phúc phải trồng đức, muốn trồng đức phải có học, con cháu ta hãy nhớ lấy”.

• Xuân Lộc