Tháng 11.1974, Bộ Chính trị Trung ương Đảng họp quyết định mở cuộc Tổng tiến công vào mùa Xuân 1975, đánh đổ ngụy quyền Sài Gòn. - Trong ảnh: Bộ chỉ huy chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử họp chỉ đạo tác chiến. Ảnh tư liệu

Tuy gặp nhiều khó khăn, chịu nhiều hy sinh tổn thất, nhưng dưới sự chỉ đạo vững vàng của Đảng bộ, đến cuối năm 1973, ta không những ngăn chặn và đẩy lùi từng bước kế hoạch “tràn ngập lãnh thổ” của địch, mà còn tăng cường thực lực cách mạng, đẩy mạnh phong trào đấu tranh quần chúng ở đô thị và vùng địch kiểm soát lên cao.

Sau chiến dịch tiến công tổng hợp Hè - Thu 1974, thế ta đã vững, lực ta đã mạnh, giành quyền chủ động tấn công địch, đẩy địch lún sâu vào thế bị động chiến lược. Cách mạng Việt Nam bước vào giai đoạn mới với thời cơ lịch sử mới để kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ, “đánh cho ngụy nhào”. Những tháng cuối năm 1974 đầu 1975, Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương Đảng tiến hành những cuộc họp quan trọng, phân tích toàn diện tình hình và quyết định mở cuộc quyết chiến chiến lược giải phóng hoàn toàn miền Nam trong hai năm 1975-1976; nếu thời cơ phát triển thuận lợi thì nhanh chóng kết thúc cuộc kháng chiến trong năm 1975, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong cả nước.

Chấp hành chủ trương và quyết tâm chiến lược của Đảng, Đảng bộ, quân và dân Bình Định sát cánh cùng Sư đoàn 3 Sao Vàng khẩn trương tiến hành công tác chuẩn bị, sẵn sàng bước vào chiến dịch Xuân 1975 với khí thế cách mạng tiến công sôi nổi chưa từng có. Phối hợp với chiến trường Tây Nguyên và chiến dịch giải phóng thị xã Buôn Ma Thuột, rạng sáng 4.3.1975, ta cắt đường 19, tạo thế chia cắt chiến lược lợi hại giữa đồng bằng miền Trung và Tây Nguyên. Sư đoàn 3 kìm chân toàn bộ Sư đoàn 22 quân chủ lực ngụy trên mặt trận đường 19, hỗ trợ đắc lực và tạo thế cho quân và dân Bình Định dồn dập tấn công, nổi dậy tiêu diệt và làm tan rã phần lớn quân ngụy, phá rã bộ máy ngụy quyền, giải phóng và giành quyền làm chủ liên hoàn từng mảng lớn từ Bắc vào Nam tỉnh.

Ngày 24.3.1975, Thường vụ Tỉnh ủy ra mệnh lệnh tổng tiến công, tổng khởi nghĩa giải phóng toàn tỉnh, với phương châm: “xã giải phóng xã, huyện giải phóng huyện, tỉnh giải phóng tỉnh”, tất cả cho chiến thắng đánh đổ hoàn toàn ngụy quyền. Từ 26.3 đến trưa 31.3.1975, quân và dân toàn tỉnh đồng loạt dồn dập tiến công và nổi dậy, lần lượt giải phóng hoàn toàn các huyện, dồn địch vào thị xã Quy Nhơn trong thế tuyệt vọng.

Chớp thời cơ chung và khai thác triệt để thời cơ trực tiếp tại chỗ, với phương châm thần tốc, mạnh dạn, táo bạo, tiết kiệm hỏa lực, hạn chế thương vong, hiệu suất chiến đấu cao, chỉ trong đêm 31.3.1975 các lực lượng vũ trang và nhân dân Quy Nhơn đã giải phóng hoàn toàn thị xã. Ngày 1.4.1975, ta tiêu diệt và làm tan rã toàn bộ tàn quân Sư đoàn 22 quân chủ lực ngụy đã bại trận trên đường 19 tháo chạy về Quy Nhơn hòng tìm lối thoát duy nhất bằng đường biển.

Tỉnh Bình Định hoàn toàn được giải phóng với trên 932.000 dân sau 21 năm kiên trì tiến hành cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đầy gian khổ hy sinh nhưng hết sức oanh liệt, góp phần xứng đáng cùng toàn Đảng, toàn quân, toàn dân cả nước kết thúc vẻ vang quá trình 45 năm đấu tranh giải phóng dân tộc (kể từ khi có Đảng), chấm dứt vĩnh viễn ách thống trị hơn một thế kỷ của chủ nghĩa đế quốc trên đất nước ta. Tổ quốc ta vĩnh viễn độc lập, giang sơn thu về một mối, cả nước tiến lên chủ nghĩa xã hội.

Thắng lợi to lớn, toàn diện và triệt để của Đảng bộ, quân và dân Bình Định là kết quả tổng hợp của nhiều yếu tố. Bên cạnh đường lối đúng đắn và sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, sự chi viện to lớn và có hiệu quả của miền Bắc xã hội chủ nghĩa, sự hỗ trợ và hợp đồng chặt chẽ của các chiến trường, sự đóng góp máu xương của hàng vạn cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 3 Sao Vàng và con em đồng bào khắp mọi miền đất nước, còn bắt nguồn từ những nhân tố nội tại hết sức quan trọng. Đó là sự kế thừa tinh thần quật khởi của cuộc khởi nghĩa Tây Sơn để khơi dậy và phát huy cao độ tinh thần yêu nước, ý chí căm thù giặc sâu sắc, ý chí tự lực tự cường của Đảng bộ, quân và dân Bình Định với quyết tâm “thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ, không có gì quý hơn độc lập tự do” như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy. Đó còn là truyền thống đoàn kết nhất trí trong Đảng bộ và nhân dân đã được vun đắp và phát huy cao độ trong quá trình tiến hành hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước, Đảng với dân một lòng, quân với dân một ý chí, tình đồng chí, nghĩa đồng bào, thủy chung son sắt, cùng đồng cam cộng khổ, chia ngọt sẻ bùi, sống chết có nhau trong hoàn cảnh khó khăn gian khổ và ác liệt cũng như lúc giành được thắng lợi.

• Quy Thành