Hàng ngày em vẫn đi học qua chiếc cầu tre bắt trên dòng sông Côn. Ảnh: V.Lưu

Dáng người gầy nhỏ, ít nói là những cảm nhận đầu tiên của chúng tôi khi tiếp xúc với thủ khoa Nguyễn Tòng Xuân. Vốn là học sinh Ban khoa học tự nhiên của Trường THPT số 2 An Nhơn (thị trấn Đập Đá, An Nhơn), nhưng Xuân chưa một lần tham dự kỳ thi học sinh giỏi, cũng không phải là người nổi đình nổi đám ở lớp, ở trường. Thế nhưng, cậu học sinh này đã đậu thủ khoa ĐH Quy Nhơn, ngành sư phạm Toán với số điểm: Toán: 9; Lý: 9,25; Hóa: 9,75.

Xuân thừa nhận, năm lớp 1, lớp 2 em chỉ là học sinh trung bình, từ năm học lớp 3 đến lớp 12 em chỉ là học sinh tiên tiến, chưa năm nào đạt được học sinh giỏi, thậm chí 3 năm học THPT em chỉ đứng thứ 10 trong lớp. Nhưng để có kết quả như ngày hôm nay em đã cố gắng rất nhiều trong học tập. Bởi trong đầu em lúc nào cũng luôn ghi nhớ lời của mẹ dặn: “Con không có cha nên con phải cố gắng hơn các bạn khác để học thật giỏi”.

Hoàn cảnh của Xuân khá đặc biệt, khi mẹ Xuân mang bầu Xuân 5 tháng thì cha mẹ chia tay, mẹ Xuân bụng mang dạ chửa từ nhà nội ở xã Mỹ Chánh (Phù Mỹ) về xin tá túc nhà ngoại ở xóm Hòa Tiên, thôn Hòa  Phong, xã Nhơn Mỹ (An Nhơn). Xuân chào đời không biết mặt cha là ai, dù thiếu tình cha nhưng bù lại Xuân được ông, bà ngoại và các cậu, dì quan tâm chăm sóc.

Cái xóm Hòa Tiên nơi Xuân ở nằm cách trở giữa sông Côn nên mùa mưa lũ đi học rất vất vảû, muốn đến trường phải qua chiếc cầu gỗ (người dân địa phương gọi là cầu Thị Lựa) bắc qua sông dài hơn 100m, nối giữa thôn Thiết Đính với thôn Tân Kiều (xã Nhơn Mỹ). Lúc học cấp 1 thì học ở bên này sông nhưng khi lên cấp 2 phải qua bên kia sông học. Mỗi khi mùa mưa lũ đến thì việc đi học của Xuân cũng như các bạn khác trong thôn rất khó khăn, có khi nước lũ lớn phải nghỉ học cả tuần. Thấy việc học của con bị ảnh hưởng, năm Xuân bước vào lớp 10 mẹ Xuân đến nhà dì của Xuân ở Phương Danh (thị trấn Đập Đá) xin cho Xuân ở đây để đến trường cho thuận tiện.

Dù phải sống xa mẹ, nhưng Xuân luôn ý thức được mình cần phải cố gắng nhiều hơn trong học tập. Mỗi khi các cậu, dì đến thăm cho tiền là Xuân dành dụm mua sách vở về học, không tiêu xài phung phí. Cũng chính thời gian ở nhà dì, Xuân bắt đầu yêu thích nghề giáo, vì trước đây dì của Xuân là một giáo viên. Với sức học của mình, Xuân đủ sức thi vào các trường khác uy tín hơn, ra trường dễ kiếm việc làm và thu nhập cao hơn, nhưng do yêu thích nghề giáo nên Xuân chọn sư phạm Toán. Ngoài ra, Xuân còn thi vào khối B, Trường ĐH Khoa học tự nhiên TP Hồ Chí Minh, ngành Địa chất, với điểm số 21,5. “Sau khi biết em đậu vào ngành Địa chất, nhiều người khuyên em nên học ngành này sau này sẽ có tương lai hơn, nhưng em đều từ chối, bởi em đã kết nghề giáo mất rồi”-Xuân cho biết.

Chị Nguyễn Mỹ Liêm, mẹ Xuân, tâm sự: “Cháu Xuân có được như ngày hôm nay cũng nhờ các cậu, dì của cháu hỗ trợ, chứ bản thân tôi không có nghề nghiệp ổn định, chỉ trông chờ vào 2 sào ruộng làm sao nuôi nổi cháu”.

Trong lúc trò chuyện với chúng tôi, Xuân luôn nhắc đi nhắc lại câu nói: “Em có được ngày hôm nay là nhờ công lao rất lớn của mẹ, của ngoại và các cậu, dì. Mẹ em thường khuyên em phải biết sống tự lập và khẳng định bản thân. Do đó em sẽ tiếp tục cố gắng hơn nữa để không phụ công ơn của mọi người”.

• Nguyễn Phúc