Các thành viên Đội lân Gia đình Phật tử chùa Xá vệ đang tập luyện.

* Và, lân… “bẩn”

Gần chục năm qua, đường sá Quy Nhơn trở nên bát nháo mỗi khi đến mùa Trung thu. Người dân nhiều phen hốt hoảng trước những pha đụng độ sặc mùi “xã hội đen” của các đội lân tự phát. Đường Tăng Bạt Hổ, đoạn trước các hiệu giày, là ranh giới giữa 3 phường Lê Hồng Phong, Lê Lợi và Trần Hưng Đạo, hầu như năm nào cũng xảy ra va chạm, xô xát giữa các đội lân.

Người dân sống trên đường Diên Hồng hẳn chưa quên vụ lân “đại náo” Trung thu 2004. “Hùng ghẻ”, “Sỹ đói”, “Thảo quẹo” là 3 tay lân khét tiếng ở Quy Nhơn. Đi múa lân cầu lộc, nhưng 3 tay lân này lại chuẩn bị rựa và kiếm tự tạo. Khi đoàn lân của “Hùng ghẻ” đến cầu lộc trước nhà anh Nguyễn Hoài Nam, ở số 99 Diên Hồng, anh Nam cản lại không cho vào nhà múa. Thế là các tay lân xông lên tấn công anh Nam tới tấp bằng hung khí. Mãi đến khi có tiếng tri hô: “Cảnh sát 113 đến”, bọn côn đồ đội lốt lân mới tìm cách lẻn trốn. Sau mùa lân khủng khiếp ấy, 3 tay lân đầu sỏ, kẻ bị phạt tù, kẻ bị đưa vào trường giáo dưỡng. Nhưng, sự bình yên trong mùa Trung thu tiếp theo vẫn chưa được tái lập.

Năm nay, mới cuối tháng Bảy âm lịch, đã thấy một đội lân “nhí” quấy rối trên đường Trần Hưng Đạo. Đến đầu tháng Tám, lân “nhí” xuất hiện càng dày trên các tuyến phố chính, tập trung nhiều hàng quán. Hễ thấy nhà nào mở cửa thì mấy “chú Tề Thiên”, lao vào như tên bắn. Trong các quán nhậu, các “chú Địa” cũng luồn lách, phe phẩy quạt mãi cho đến khi... nhận được “lộc”. Một chủ quán lẩu trên đường Ngô Mây than phiền: “Hết đội này đến đội khác vào đại náo. Toàn là mấy cu cậu tuổi lên chín, lên mười. Cực một nỗi, phát “lộc” càng nhiều thì lại càng có nhiều đội đến, mà không phát thì y như quán trở thành... sân khấu cho lũ nhỏ quậy”.

Tối 25.9, trên đường Nguyễn Thái Học, một đội lân nhí tiếp cận xin lộc tại hiệu thuốc P.K. Lân cứ nhảy, người trong hiệu thuốc cứ bán. Hai bên “đấu” nhau hơn 15 phút, rốt cục lân cũng “tiu nghỉu” quay ra, bỏ lại cái nhìn hằn học và những câu nói khó nghe. Nhiều đội lân “nhí” khi “xin lộc” bất thành, thường lén ném đá, làm vỡ kính hàng, quán. Đó là chưa kể, trong các đội lân này còn có những thiếu niên chậm tiến, lợi dụng múa lân để quậy phá, trộm cắp.

Đầu lân nhỏ, giá chỉ 30 - 35.000 đồng, nên các em dễ dàng mua đầu lân tổ chức đội lân “nhí”, quậy tưng phố phường.

* Để niềm vui trọn vẹn

Anh Nguyễn Thành Nhân, cán bộ phụ trách Văn hóa-Thể thao của phường Trần Hưng Đạo, cho biết: “Mỗi lần, đội lân của phường đi biểu diễn, Phường đều có sự hỗ trợ, dù không nhiều nhưng cũng thể hiện được sự quan tâm của chính quyền đối với các đội lân hoạt động bài bản. Còn việc kiểm soát các đội lân “đen”, lân “nhí” thì rất khó. Khi nào có hiện tượng gây mất trật tự, có tin báo thì công an phường mới xuống giải quyết”.

Theo ông Lê Ngọc Anh, Trưởng Phòng Văn hóa-Thông tin TP Quy Nhơn, hoạt động múa lân Trung thu ở Quy Nhơn mấy năm gần đây vô cùng phức tạp. Các đội lân tự phát, không được phép hoạt động những vẫn biểu diễn, ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội. Năm 2004, UBND thành phố đã ban hành Quy chế hoạt động của các đội lân. Hằng năm, đều ra thông báo về việc chấn chỉnh hoạt động múa lân trên địa bàn thành phố; trong đó, có nội dung cấm tất cả các trường hợp vào múa ở cơ quan, công sở, trường học, hộ gia đình khi chưa có sự đồng ý của người có trách nhiệm. Để chấn chỉnh tình trạng “loạn lân”, hiện, Phòng đang tham mưu cho UBND thành phố chỉ đạo Công an thành phố, công an các phường tăng cường tuần tra, nếu phát hiện đội lân nào vi phạm sẽ tịch thu phương tiện, đạo cụ và đề nghị xử lý vi phạm hành chính.

Bên cạnh sự ra tay kiên quyết của lực lượng an ninh, thiết nghĩ, các hội, đoàn thể ở cơ sở phải phối hợp với nhà trường, gia đình tăng cường quản lý con em, ngăn chặn không cho góp tiền mua lân và các dụng cụ để múa lân một cách tùy tiện. Địa phương nào để tình trạng “loạn lân” xảy ra, phải bị xử lý mạnh tay hơn.

• Nguyễn Văn Trang