|
Sau hơn 2 năm thực hiện Thông tư 03 về tổ chức bộ máy y tế các cấp đã thấy rõ những hạn chế và bất hợp lý. Phòng y tế huyện không thể hiện được chức năng quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn; còn mô hình TTYT Dự phòng huyện duy nhất ở huyện Tây Sơn cũng đang lúng túng trong hoạt động.
* Phòng y tế chỉ... phối hợp
Thông tư 03 nêu rõ, Phòng y tế là cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh có chức năng tham mưu, giúp UBND cấp huyện thực hiện chức năng quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn huyện. Như vậy, Phòng y tế phải có đến 8 nhiệm vụ nặng nề.
 |
| Tại Bình Định, chỉ duy nhất huyện Tây Sơn có mô hình phòng y tế - Trung tâm y tế dự phòng huyện - bệnh viện. Ảnh: T.Hiền |
Dược sĩ Nguyễn Văn Lộc, Trưởng Phòng y tế huyện Vĩnh Thạnh, cho biết: “Thành lập Phòng y tế, cái được là tách quản lý nhà nước; tham mưu cho UBND huyện; công tác xây dựng cơ bản cho các trạm y tế được ưu tiên đầu tư. Tuy nhiên, trên thực tế có rất nhiều bất cập nảy sinh khi Phòng y tế ra đời”.
Đến thời điểm này, Phòng y tế không thể hiện được chức năng quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn mà mới chỉ là cơ chế phối hợp, điều hành hoạt động giữa phòng y tế và TTYT. Dược sĩ Lộc dẫn chứng cụ thể, toàn bộ công tác y tế của Phòng đều thực hiện theo cơ chế phối hợp trong báo cáo hàng tháng: phối hợp với TTYT huyện chủ động giám sát phát hiện dịch bệnh và chỉ đạo các trạm y tế triển khai kế hoạch duy trì chuẩn quốc gia về y tế, thực hiện các dịch vụ kỹ thuật về chăm sóc sức khỏe... Toàn bộ các số liệu về kết quả thực hiện các chương trình y tế, khám chữa bệnh cũng đều coppy số liệu báo cáo của TTYT.
Ông Lộc nhấn mạnh: “Tiếng là Phòng tham mưu cho huyện công tác quản lý nhà nuớc về lĩnh vực y tế trên địa bàn, nhưng trong tay không có nhân lực, kinh phí. Phòng hiện chỉ có 3 người, không có người thực hiện, không quản lý được chuyên môn thì dù có tham mưu cho huyện cũng bằng không. Nếu quan hệ giữa Phòng y tế và TTYT huyện trục trặc thì chỉ có nước “ngồi chơi xơi nước”. Còn trạm y tế được giao về TTYT huyện nên Phòng kiểm tra, giám sát hay chỉ đạo cũng phải nhẹ nhàng, từ tốn”.
* Lúng túng mô hình TTYT Dự phòng huyện
Theo Thông tư 03, tại Bình Định chỉ duy nhất huyện Tây Sơn có đủ mô hình với Phòng Y tế - TTYT Dự phòng huyện - BVĐK Khu vực Phú Phong.
Bác sĩ Huỳnh Bá Thịnh, Giám đốc TTYT huyện Tây Sơn, khẳng định: “Đây là mô hình vì lĩnh vực y tế dự phòng được chủ động triển khai và đầu tư nhiều; khâu chăm sóc sức khỏe ban đầu, quản lý sức khỏe người dân theo nhóm được cụ thể hóa rõ ràng theo đúng nghĩa. Sau khi thành lập Trung tâm, nhận thức về công tác y tế dự phòng rõ nét hơn. Tuy nhiên, việc thành lập TTYT huyện thực hiện chức năng y tế dự phòng gặp rất nhiều khó khăn và lúng túng”.
Sau khi tách ra, cơ sở làm việc của TTYT huyện được bố trí một phần từ TTYT huyện Tây Sơn cũ. Hiện nay, khối nhà 2 tầng được bố trí làm khu nhà hành chính được xây dựng từ năm 1979 đã quá niên hạn sử dụng, hư hỏng và xuống cấp trầm trọng. Không có mô hình cụ thể cho TTYT dự phòng tuyến huyện nên các khoa, phòng của trung tâm bố trí không tương xứng, chưa đầy đủ chức năng.
Các chế độ thu hút nhân lực hệ y tế dự phòng không cao. Hiện nay, cán bộ trình độ đại học, nhất là bác sĩ rất ít, lớn tuổi và là cán bộ chuyên tu. Trung tâm có 35 người, trong đó chỉ có 3 bác sĩ, 1 cử nhân y khoa và 7 đại học khác. Trong khi yêu cầu tối thiểu để duy trì hoạt động cho 7 khoa, phòng, Trung tâm cần phải có 7 bác sĩ.
Mặt khác, quy định phân tuyến chuyên môn cho TTYT dự phòng tuyến huyện cũng bị bỏ ngỏ. Đây cũng là bất cập được các TTYT Dự phòng cấp huyện bàn luận xung quanh quyền tổ chức khám chữa bệnh để chăm sóc, quản lý sức khỏe và phát hiện dịch bệnh. Bác sĩ Thịnh cũng bức xúc vì cơ chế hoạt động về lĩnh vực y tế dự phòng cũng không có. Trung tâm hiện vẫn hoạt động dựa trên chức năng, hướng dẫn và văn bản pháp quy trên từng lĩnh vực.
Không có cơ chế, phân tuyến chuyên môn nên công việc chủ yếu của TTYT huyện Tây Sơn vẫn chỉ là làm các dự án, chương trình mục tiêu y tế quốc gia, quản lý một số hoạt động trong lĩnh vực an toàn vệ sinh thực phẩm, tuyên truyền giáo dục sức khỏe phòng chống bệnh tật, tổ chức các hoạt động phòng chống dịch và quản lý trạm y tế xã.
* Theo mô hình nào?
Hiện nay, Phòng y tế các huyện trong tỉnh cũng đang gặp tình trạng tương tự như Vĩnh Thạnh. Mỗi Phòng y tế chỉ 3 người, trình độ năng lực không đủ chuẩn ngành y nên phần lớn đều phải chạy theo TTYT huyện. Nhiều ý kiến cho rằng cần phải sửa một số điểm của Thông tư 03, giao quyền, cơ chế hoạt động và nhân lực phù hợp với chức năng của Phòng y tế.
TTYT huyện Tây Sơn cũng cần có sự đầu tư thích đáng, cơ chế và phân tuyến chuyên môn kỹ thuật. Đối với mô hình TTYT Dự phòng huyện - BVĐK huyện, nhiều ý kiến cho rằng không nên tách vì không đủ nhân lực trong tình hình hiện nay. Bác sĩ Hứa Tự Thảo, Giám đốc TTYT huyện Vĩnh Thạnh, cho rằng: “Đội Y tế dự phòng huyện 13 người, không đủ làm các chương trình y tế và chống dịch. Nguồn lực ít, kinh phí thiếu, thay vì tách ra phải “thêm mâm, thêm bát” thì nên để đội tập trung vào công tác chuyên môn, Trung tâm cũng có điều kiện hỗ trợ”.
Tại hội thảo về vấn đề này vừa được Bộ Y tế tổ chức tại TP Quy Nhơn, Bình Định là 1 trong số 6 địa phương tổ chức theo mô hình Phòng Y tế - TTYT huyện. Nhiều ý kiến đề nghị cần nghiên cứu lại việc tổ chức cơ cấu y tế tuyến cơ sở phù hợp với từng điều kiện nhân lực, vật lực của từng địa phương.
| 
