Ngày 26.11.2010, Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định lấy tháng 12 hàng năm là Tháng hành động quốc gia về dân số. Xung quanh vấn đề này, Báo Bình Định đã trao đổi với ông Nguyễn Văn Quang, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) tỉnh.
|
Đến thời điểm này, Bình Định vẫn đang phải đối mặt với áp lực giảm mức sinh và thách thức nâng cao chất lượng DS.
- Trong ảnh: Chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhi tại Trung tâm Y tế huyện Vân Canh. Ảnh: Trang Xuân Chi
|
* Lý do cần có của Tháng hành động quốc gia về DS là gì, thưa ông?
- Với chủ đề “DS-KHHGĐ vì sức khỏe, hạnh phúc của mỗi gia đình và sự phát triển bền vững của đất nước”, Tháng hành động quốc gia về DS ra đời nhằm tăng cường sự tham gia phối hợp chặt chẽ, đồng bộ của cả hệ thống chính trị, sự giúp đỡ hợp tác của các nước, các tổ chức quốc tế đối với công tác DS-KHHGĐ.
Kết quả của cuộc tổng điều tra DS và nhà ở năm 2009 cho thấy, đến thời điểm này, công tác DS đã đạt được những thành tựu đáng kể. Đặc biệt trong 10 năm trở lại đây, tổng tỉ suất sinh (tức là số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ) giảm rõ rệt và đã đạt mục tiêu mức sinh thay thế 2,1 con. Chính sách DS từng bước được triển khai bao quát và toàn diện hơn. Song, Chính phủ cũng thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế, thách thức trong công tác DS-KHHGĐ cả về quy mô, chất lượng và cơ cấu DS. Dù đã đạt mức sinh thay thế, nhưng công bằng mà nói kết quả này chưa bền vững, chưa đều giữa các tỉnh, thành. Đến nay, cả nước vẫn còn 28/63 tỉnh, thành có quy mô DS lớn. Chất lượng DS còn thấp dù chỉ số phát triển con người đã cao hơn trước. Về cơ cấu DS, nước ta đang bước vào giai đoạn cơ cấu dân số vàng, tình trạng “già hóa” DS, đòi hỏi vừa phải đào tạo nhân lực, tạo công ăn việc làm cho lực lượng lao động trẻ, vừa đảm bảo an sinh xã hội cho người cao tuổi. Những bất hợp lý trong cơ cấu DS, đặc biệt là tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ngày càng gia tăng cũng là những bài toán nan giải. Trong khi đó, sự lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện công tác này đâu đó còn lơ là, chủ quan.
* Từ năm 2003 đến nay, Bình Định chỉ có 2 năm (2003 và 2008) đạt mức sinh thay thế 2,1 con. Như vậy, chúng ta đang phải đối mặt với nhiều thách thức về cả quy mô và chất lượng DS?
- Đến thời điểm này, Bình Định vẫn đang phải đối mặt với áp lực giảm mức sinh và thách thức nâng cao chất lượng DS. Năm 2003, lần đầu tiên tỉnh ta “chạm” đến mức sinh thay thế và lần thứ hai là năm 2008. Biểu đồ tổng tỉ suất sinh trong 10 năm qua cho thấy, công tác giảm sinh của chúng ta không bền vững, nguyên nhân là tỉ lệ sinh con thứ 3 trở lên khá cao, trong khi bình quân chung của cả nước 16%; cụ thể: năm 2008 số trẻ là con thứ 3 trở lên chiếm 18,5%, năm 2009 là 17,6% và năm 2010 mới giảm xuống là 16,5%. Về chất lượng DS, Bình Định nằm trong nhóm 38 tỉnh, thành có chỉ số mất cân bằng giới tính khi sinh trên 110. Vấn đề già hóa DS đến nhanh. Qua cuộc điều tra vừa rồi, chúng tôi cũng thấy tỉ lệ dị tật sơ sinh trong cộng đồng khá lớn. Việc kiểm tra sức khỏe, tư vấn tiền hôn nhân đã làm, nhưng chưa thường xuyên. Công tác tuyên truyền, vận động chưa đi sâu vào chất lượng DS. Trong khi đó, đội ngũ cộng tác viên và chuyên trách DS-KHHGĐ cũng chưa đảm bảo về lượng và chất.
* Xin ông cho biết, Tháng hành động quốc gia về DS năm 2010 tỉnh ta sẽ chú trọng vào vấn đề gì?
- Trong những năm tới, Bình Định vẫn ưu tiên giảm sinh con thứ 3 ở vùng đồng bằng, miền biển; đồng thời từng bước triển khai các chương trình đề án, hoạt động nâng cao chất lượng DS. Ngành Y tế chỉ có thể làm được một phần về nâng cao thể chất, còn các vấn đề khác thì cần có sự đồng bộ, chung sức chung lòng của các sở, ban, ngành. Làm được điều này phải có quá trình lâu dài, chứ không thể ngày một ngày hai.
Ngay trong Tháng hành động quốc gia về DS này, ngành Y tế sẽ triển khai nhiều hoạt động ở cả 3 tuyến. Theo đó, tuyến tỉnh sẽ có các hoạt động tuyên truyền trên báo, đài; tổ chức 6 buổi truyền thông lưu động tại Vân Canh và Vĩnh Thạnh; kiểm tra một số cơ sở y tế cung cấp dịch vụ siêu âm, nạo phá thai về việc lựa chọn giới tính thai nhi; kiểm tra các công ty phát hành, nhà sách… có các ấn phẩm, tài liệu hướng dẫn lựa chọn giới tính thai nhi. Tuyến huyện, thành phố và phường, xã tổ chức các diễn đàn, tọa đàm, hội thảo chuyên đề, tuyên truyền nhóm nhỏ, tư vấn hộ gia đình, sinh hoạt CLB; tổ chức chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản - KHHGĐ tại các địa bàn đặc biệt khó khăn…
* Xin cảm ơn ông!
|