Ngày nay, mặc dù công cụ sản xuất phần lớn đã được cơ giới hóa, nhiều vật dụng sắt thép được làm ra bằng máy móc với chủng loại phong phú, nhưng những sản phẩm từ nghề rèn truyền thống không vì thế mà mất đi. Một trong những địa chỉ rèn truyền thống đang ăn nên làm ra ở Tây Sơn là lò rèn Ba Ty, ở tổ 3, khối 5, thị trấn Phú Phong.
 |
|
Anh Đỗ Văn Trường cần mẫn bên lò rèn truyền thống. Ảnh: N.H
|
Đến lò rèn Ba Ty vào những ngày này sẽ thấy người ra vào tấp nập, tiếng nói cười của những khách hàng xen lẫn âm thanh chan chát, leng keng, lách cách… của những va đập búa đe, sắt thép tạo ra không khí thật vui nhộn.
Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, Ba Ty là lò rèn gia truyền từ nhiều đời nay. Lò rèn do anh Đỗ Văn Trường, 37 tuổi, làm chủ và anh là đời thứ 4 lưu giữ nghề rèn gia truyền. Anh Trường cho biết, từ nhỏ anh đã yêu thích nghề rèn và được cha anh truyền dạy cho những việc đơn giản, từ đó sáng đi học, trưa về anh lại theo cha học nghề. Lớn lên anh Trường quyết chí lấy nghề rèn làm kế sinh nhai.
Tây Sơn là huyện thuần nông nên những năm trước đây ở hầu hết các xã đều có rất nhiều lò rèn. Nhưng do chất lượng sản phẩm không đảm bảo nên khách hàng đã quay lưng. Nhờ sản phẩm làm ra có chất lượng, tiếng lành đồn xa, khách hàng tìm đến lò rèn Ba Ty ngày càng đông. Lò rèn không chỉ thu hút khách hàng trong huyện mà cả huyện Vĩnh Thạnh, thậm chí nhiều trang trại ở các tỉnh Tây Nguyên cũng đến đây đặt mua hàng, chủ yếu các loại nông cụ phục vụ nông nghiệp như dao, rựa, cuốc, xẻng, răng máy cày…
Anh Trường cho biết, trước đây lò rèn của anh có 6-7 lao động làm thủ công nên không đáp ứng kịp nhu cầu của khách hàng. Mấy năm gần đây, anh đã mở rộng sản xuất, đầu tư trên 100 triệu đồng mua sắm máy đập, máy bào, bể điện thay thế một số công đoạn làm bằng tay mới đáp ứng được nhu cầu. Những người làm công cho anh đều là con cháu trong gia đình… Bình quân mỗi tháng, cơ sở Ba Ty bán được khoảng 300 sản phẩm nông cụ, mỗi nông cụ có giá từ 30-70 ngàn đồng, tùy loại. Mỗi ngày lại có thêm hàng chục người sửa nông cụ, giá mỗi sản phẩm được “tút” lại từ 5-10 ngàn đồng. Nhờ vậy cơ sở của anh cho thu nhập khoảng 400 ngàn đồng mỗi ngày.
Theo anh Trường, để có được sản phẩm rèn đạt chất lượng phải chọn mua loại thép tốt, bên cạnh đó còn hai khâu quan trọng là trui và nguội. Kinh nghiệm gia truyền được thể hiện trong khâu trui. Đây là công đoạn quyết định cho chất lượng sản phẩm, vì thế kinh nghiệm này chỉ được truyền trong gia đình.
Chính nhờ kỹ thuật rèn gia truyền được anh Trường phát huy tốt mà hiện nay, những sản phẩm do lò rèn Ba Ty làm ra có uy tín và được khách hàng ưa chuộng, ngày càng có nhiều khách đến đặt hàng. Chị Hà Thị Giao, một khách hàng ở Tây Phú (Tây Sơn) đang chờ lấy câu liêm tại cơ sở rèn Ba Ty, cho biết: “Tôi đến đây để cắt chấu (rèn lại lưỡi cưa - N.V) cho câu liêm. Câu liêm do Ba Ty làm thì cắt lúa để gốc lại, còn câu liêm các chỗ khác làm cắt lúa cứ bị nhổ gốc rạ lên. Chính vì vậy, nên mặc dù cơ sở rèn Ba Ty nằm trong hẻm tui cũng tới đây nhờ cắt chấu, có đông khách mấy tui cũng chịu khó đứng chờ. Tui cũng tới đây nhờ làm rựa, làm cuốc… Dân làm rẫy ở An Khê nghe tiếng cũng nhờ người về đây đặt làm nông cụ dữ lắm!”.
Người xưa từng nói: “ruộng bề bề không bằng một nghề trong tay” và “nhất nghệ tinh nhất thân vinh”, chắc chắn nghề rèn truyền thống của cơ sở Ba Ty sẽ phát huy tốt cho dù KHKT có phát triển đến đâu!
| 
