Đẩy mạnh thông tin giáo dục truyền thông, đặc biệt truyền thông thay đổi hành vi là cách tốt nhất để phòng chống HIV/AIDS.

Ở giai đoạn đầu, số người nhiễm HIV/AIDS chủ yếu tập trung vào 2 đối tượng chính là nghiện chích ma túy và mãi dâm. Từ năm 2000 trở lại đây, tình hình lây nhiễm lại có xu hướng chuyển dịch sang các đối tượng nguy cơ thấp hơn, dân di trú. Tính đến nay, Bình Định đã có 30 trường hợp nhiễm HIV là ngư dân và vợ con của họ được phát hiện; nhóm học sinh, sinh viên có 6 trường hợp; công nhân làm xa nhà…

Bác sĩ Phạm Văn Hưng, Phó giám đốc Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh, cho biết: “Do tác động của tốc độ phát triển KT-XH nhanh chóng, đi kèm là sự xung đột mạnh mẽ giữa các giá trị truyền thống đã tồn tại lâu đời với quan niệm sống cởi mở, hiện đại đã khiến nhiều thanh thiếu niên, đặc biệt là nhóm còn thiếu kỹ năng sống, sự bảo trợ gia đình và môi trường giáo dục bền vững, phải đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó có HIV. Thanh niên cũng là lứa tuổi có nhu cầu tình dục cao trong khi kiến thức và kỹ năng sống chưa đầy đủ làm cho họ dễ có quan hệ tình dục không an toàn, dễ bị lây nhiễm HIV/AIDS”.

* Tăng cường truyền thông thay đổi hành vi

Theo nhận định của Tổ chức Y tế thế giới, thanh thiếu niên, người ở độ tuổi lao động đang là tâm điểm của đại dịch HIV/AIDS. Xu hướng này sẽ có nhiều tác động, ảnh hưởng đến sự phát triển, tăng gánh nặng cho gia đình và xã hội; đi đôi là sự thay đổi các chính sách giáo dục, chăm sóc y tế… Trong khi đó, chính họ cũng là niềm hy vọng lớn nhất trong cuộc chiến chống lại căn bệnh này. Vì vậy, tình trạng người nhiễm HIV có xu hướng ngày càng nhiều thực sự là vấn đề đáng báo động.

Thực tế cho thấy, chúng ta đã có nhiều nỗ lực trong công tác phòng chống HIV/AIDS, nhưng để tập trung ưu tiên cho một số nhóm đối tượng cụ thể thì gần như đều trông chờ vào… nguồn viện trợ. Ngay như hoạt động can thiệp dự phòng HIV/AIDS với nhóm thanh niên, người đang ở độ tuổi lao động mà Bình Định hiện đang triển khai cũng chỉ mang tính lồng ghép.

Dự án “Can thiệp dự phòng HIV/AIDS và giáo dục sức khỏe sinh sản tại Bình Định thông qua hoạt động truyền thông thay đổi hành vi và mô hình VCT” được Quỹ Ford đã tài trợ cho Bình Định thông qua Trung tâm nghiên cứu sức khỏe cộng đồng và phát triển, từ tháng 5.2009 đến tháng 12.2010. Dự án lồng ghép giữa hoạt động phòng chống HIV/AIDS và giáo dục sức khỏe sinh sản thông qua thực hiện việc truyền thông thay đổi hành vi, cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, dịch vụ tư vấn và xét nghiệm HIV tự nguyện, tập trung vào nhóm đối tượng là thanh thiếu niên 15-29 tuổi của TP Quy Nhơn, xã Vĩnh Hảo, Vĩnh Kim (huyện Vĩnh Thạnh) và xã Hoài Hương (huyện Hoài Nhơn).

Tại các buổi truyền thông, phần lớn sinh viên của các trường đại học, cao đẳng, đều cho rằng, kiến thức và kỹ năng sống chưa đầy đủ đã khiến các thanh thiếu niên có quan hệ tình dục không an toàn, dẫn đến lây nhiễm HIV/AIDS. Vì thế, kinh nghiệm tốt nhất để phòng chống HIV/AIDS là phải đẩy mạnh thông tin giáo dục truyền thông, đặc biệt là truyền thông thay đổi hành vi.

Bác sĩ Hưng nhấn mạnh: “Hiện nay, cùng với sự kỳ thị của cộng đồng, việc quản lý người nhiễm HIV/AIDS ở độ tuổi lao động cũng gặp rất nhiều khó khăn. Những trường hợp ở địa phương, chúng tôi tìm cách tiếp cận tư vấn và cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe, còn người đi làm ăn xa thì gần như ngoài tầm kiểm soát”.

• Thu Hiền