Mới đây (ngày 17.6.2010), Thủ tướng Chính phủ đã ra Quyết định số 909/QĐ-TTg phê duyệt Đề án kiểm soát khí thải xe mô tô, gắn máy (Đề án 909 -PV). Theo đó, vùng nông thôn và các đô thị loại 3, loại 4 sẽ nằm ngoài “vùng phủ sóng” của Đề án này. Một câu hỏi được đặt ra: Liệu khu vực nông thôn có trở thành “thị trường” tiêu thụ các loại xe mô tô, gắn máy đã quá đát và hứng chịu ô nhiễm từ những chiếc xe này?
 |
|
Sẽ không còn những chiếc xe hết đát chạy trên đường những thành phố lớn; nhưng không lẽ ở khu vực nông thôn lại nhận lãnh mối nguy hại này?
|
* Xe quá đát dạt về nông thôn?
Theo Đề án 909, các thành phố loại đặc biệt, loại 1 và loại 2 trên cả nước sẽ phải thực hiện việc kiểm soát khí thải đối với xe mô tô, gắn máy. Mục đích của việc làm này là hạn chế, kiểm soát tình trạng ô nhiễm không khí đang ngày càng trầm trọng tại những khu vực vừa kể trên. Như vậy, tại các đô thị loại 3, loại 4 và vùng nông thôn, những chiếc xe hết đát vẫn còn có đất “dụng võ” bởi những nơi này sẽ được miễn trừ.
Tuy nhiên trên thực tế, không riêng gì tỉnh ta, hầu hết những vùng nông thôn trên cả nước đều tập trung các loại xe “đời cổ” nhiều nhất. Đó là những chiếc Honda đam, Cúp 50, 70, Honda 67… với các phụ tùng như còi, gương chiếu hậu, đèn xi nhanh… hoàn toàn không có. Đặc điểm không lẫn vào đâu ở những chú “ngựa sắt” này đó là tiếng động cơ và khí thải. Chạy tới đâu, tiếng máy nổ gầm vang đến đó, còn khói xe thì bay mù mịt… và tất nhiên độ an toàn rất kém. Người dân ở nông thôn thường sử dụng những chiếc xe “đời cổ” nói trên để chở nông sản và nhất là dùng vào việc chở gia súc, gia cầm như heo, gà, vịt…. Chính tâm lý tiếc của, xe cũ bán không ai mua, bỏ đi thì không đành nên nhiều chiếc xe dù đã “hết đời” nhưng chủ nhân vẫn cố sử dụng. Do đó, khi Đề án 909 được thông qua, dự báo những chiếc xe hết đát sẽ “chạy” về nông thôn. Cứ như vậy, mức độ ô nhiễm tiếng ồn, không khí và sự mất an toàn giao thông sẽ chuyển vùng. Quan trọng hơn, nơi đây sẽ trở thành “thị trường” còn lại cho những chiếc xe gắn máy cực cũ.
* Nhất bên trọng, nhất bên khinh?
Theo lý giải của cơ quan chức năng, việc các đô thị loại 3, loại 4 và vùng nông thôn nằm ngoài “vùng phủ sóng” của Đề án là do chất lượng không khí ở nông thôn vẫn còn tốt, mức độ ảnh hưởng của ô nhiễm không khí không nhiều do ít người sinh sống, các hoạt động kinh tế cũng không lớn. Ngoài ra, mức sống của vùng nông thôn còn thấp, đời sống của nhiều người còn gặp khó khăn nên thực hiện kiểm soát khí thải mô tô, xe máy sẽ gây thêm gánh nặng cho họ. Trong khi đó, tình trạng ùn tắc giao thông và ô nhiễm khí thải xe cơ giới thường xảy ra tại các thành phố lớn; ảnh hưởng đến sức khỏe và các hoạt động thương mại, du lịch, đầu tư… tại các thành phố lớn là rất đáng kể, bởi mật độ dân cư đông đúc, là đầu mối về giao thương, du lịch… Vì vậy, phải ưu tiên kiểm soát khí thải mô tô, xe máy ở những thành phố lớn.
Kiểm soát khí thải đối với xe mô tô, gắn máy chỉ áp dụng tại các đô thị đặc biệt, loại 1, loại 2 gây ra nhiều ý kiến khác nhau. Nhiều người cho rằng, việc không áp dụng đối với các vùng nông thôn và các đô thị loại nhỏ không phải là sự ưu ái mà là một sự phân biệt, rằng thành thị thì có quyền được hưởng không khí trong lành, còn nông thôn thì không. Hơn nữa, độ an toàn của những chiếc “ngựa sắt” là rất thấp do đó vấn đề an toàn giao thông tại các vùng nông thôn sẽ càng trở nên nóng bỏng.
|
Hiện có khoảng 50%-60% số mô tô, xe máy không đạt mức tiêu chuẩn khí thải. Theo dự kiến, mô tô, xe máy trên 3 năm sử dụng phải được kiểm định khí thải 1 lần/năm.
Tổng kinh phí dự kiến để thực hiện đề án khoảng 250 tỉ đồng. Đề án triển khai trong thời gian từ năm 2010 đến năm 2015. |
| 
