Những trường hợp bị tai nạn giao thông cấp cứu, điều trị tại các bệnh viện đòi hỏi phải có xác nhận của công an là không vi phạm Luật Giao thông mới được chi trả BHYT.

Vĩnh Thạnh là một huyện vùng cao có khoảng 29.000 dân; trong đó, đồng bào dân tộc Bana chiếm khoảng 30%. Trong năm 2010, tổng số thẻ BHYT đăng ký KCB trên địa bàn huyện là 24.000, kết quả cuối năm đã có gần 49.500 lượt bệnh nhân BHYT được KCB, với tổng chi phí hơn 5,6 tỉ đồng. Năm 2010, Trung tâm Y tế Vĩnh Thạnh là 1/9 cơ sở KCB trong tỉnh thực hiện khoán định suất và đã có kết dư cuối năm 2,8 tỉ đồng. Tuy nhiên, bác sĩ Hứa Tự Thảo, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Vĩnh Thạnh, cho rằng: Việc KCB theo Luật BHYT vẫn còn một số vướng mắc nhất định mà phải có sự thay đổi ở tầm vĩ mô mới đem lại quyền lợi thật sự cho người tham gia BHYT.

Bác sĩ Thảo trăn trở: “Để làm thay đổi tư duy chữa bệnh của đồng bào dân tộc thiểu số từ chỗ cúng Giàng, cúng thần linh, uống lá cây tự chữa bệnh tại nhà để đến bệnh viện là cả một quá trình lâu dài. Trong khi đời sống của phần lớn đồng bào còn nhiều khó khăn thì việc cùng chi trả 5% đối với họ là khá lớn, có rất nhiều trường hợp vào viện không có tiền nộp, dù chỉ 5.000-10.000 đồng. Tôi e đây cũng là nguyên nhân khiến họ quay lại với những tục lệ lạc hậu mà bao nhiêu năm chúng ta đã bỏ công vận động, giúp họ từ bỏ”.

Mặt khác, việc thanh toán chi phí KCB cho người bị tai nạn giao thông, theo Luật, cũng thiếu tính thực tế khi cơ quan BHXH yêu cầu phải có xác nhận của công an là không vi phạm Luật Giao thông thì mới chấp nhận chi trả. Bác sĩ Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc BVĐK tỉnh, phân tích: Quy định này dẫn đến hai vấn đề bất cập. Thứ nhất, một số trường hợp đi xe tự té ngã vào viện cấp cứu nhưng cơ quan công an không thể xác nhận là không vi phạm luật bởi họ không thụ lý vụ tai nạn giao thông đó. Bất cập thứ hai là người bị tai nạn giao thông vào viện dù có vi phạm hay không vi phạm Luật Giao thông đều phải nộp viện phí 100%; sau khi hoàn tất các thủ tục từ phía công an phải mang chứng từ đến cơ quan BHXH để được chi trả trực tiếp.

Điều này đã gây khó cho những người bị tai nạn giao thông và có hoàn cảnh kinh tế khó khăn. Như ở huyện Vĩnh Thạnh, bác sĩ Hứa Tự Thảo cho biết, một số trường hợp có BHYT là người nghèo, đồng bào thiểu số đã rơi vào hoàn cảnh bi đát sau khi bị tai nạn giao thông bởi không có tiền để nộp viện phí trong khi thủ tục chi trả chưa hoàn tất!

* Cần sớm điều chỉnh

Luật BHYT ra đời, có nhiều quy định mới theo hướng đảm bảo nhiều quyền lợi hơn cho người tham gia BHYT, nhưng cũng có những thay đổi cơ bản liên quan trực tiếp đến người tham gia BHYT. Việc ban hành Luật BHYT thể hiện ý chí quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong thực hiện mục tiêu công bằng xã hội, chăm lo sức khỏe nhân dân. Tuy nhiên, điều dư luận quan tâm chính là cơ chế quản lý BHYT còn rườm rà về thủ tục, gây phiền hà và ảnh hưởng đến quyền lợi của người tham gia.

Nhiều cơ sở KCB phản ảnh quy định phân tuyến KCB mà cơ quan quản lý BHYT đưa ra bộc lộ không ít bất cập. Cụ thể, theo bác sĩ Nguyễn Hoàng Minh, trong số hơn 99.000 lượt bệnh nhân đến khám và 52.396 lượt bệnh nhân nhập viện có thẻ BHYT tại BVĐK tỉnh thì nhiều người thuộc diện vượt tuyến. Nguyên nhân là họ gặp nhiều rắc rối trong quá trình chuyển viện. Theo quy định, người có thẻ BHYT phải chuyển đúng tuyến mới được thanh toán. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo, nếu không chuyển viện kịp thời sẽ rất nguy hiểm cho tính mạng; trong khi thủ tục chuyển viện mất nhiều thời gian, họ đành chấp nhận chi trả 30% phí KCB vượt tuyến.

Bác sĩ Hà Thúc Chí, Phó Giám đốc BHXH tỉnh, cho rằng, năm đầu tiên triển khai Luật BHYT cũng là lần đầu tiên Bình Định có kết dư quỹ KCB BHYT. Một số dịch vụ kỹ thuật cao với chi phí lớn áp dụng tại BVĐK tỉnh như: mổ tim hở, đặt máy tạo nhịp tim… đã kịp thời được bổ sung vào diện thanh toán BHYT. Tuy nhiên, nhiều lãnh đạo bệnh viện bức xúc khi mức chi trả BHYT cho một số dịch vụ kỹ thuật và thủ thuật y tế vẫn theo khung ban hành từ… năm 1995.

Nhiều ý kiến khác còn cho rằng một số quy định của Luật BHYT là không hợp lý. Văn bản hướng dẫn của các cơ quan Trung ương về BHYT chưa cụ thể, thiếu đồng bộ, chồng chéo, làm cho việc triển khai Luật gặp nhiều khó khăn. Việc cấp thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi diễn ra khá chậm. Quy định người bệnh chỉ được một lần tái khám là không phù hợp. Trong khi đó, quy định mức thanh toán đối với cơ sở y tế ngoài công lập không cao hơn so với cơ sở y tế công lập và không được thu thêm của người bệnh là chưa công bằng và chưa khuyến khích các cơ sở này tham gia KCB BHYT…

Tính đến đầu năm 2011, Bình Định mới có hơn 860 ngàn người có thẻ BHYT, chiếm 56% dân số của tỉnh, còn thấp so với tỉ lệ chung của cả nước (60%). Nhiều nhóm đối tượng có tỉ lệ tham gia BHYT rất thấp, cùng với không ít vấn đề bất cập nảy sinh trong quá trình thực hiện Luật BHYT đang có ảnh hưởng không nhỏ tới mục tiêu BHYT toàn dân vào năm 2014.

• Thu Hiền