BaoBinhDinh - Chốn bình yên cho những mảnh đời xô lệch

Ngày 9.4, Trung tâm Nuôi dưỡng Người tâm thần Hoài Nhơn (NDNTTHN) tổ chức lễ đón nhận Huân chương Lao động hạng Ba của Chủ tịch nước về thành tích công tác 5 năm 2006-2010. Hơn 30 năm xây dựng và trưởng thành, Trung tâm đã trở thành mái nhà của nhiều người bị tâm thần; hằng trăm người được hồi phục trở về với cộng đồng…

Trung tâm NDNTTHN được thành lập ngày 22.8.1979 với nhiệm vụ tiếp nhận, quản lý, trợ giúp, chăm sóc và điều trị cho đối tượng tâm thần mãn tính, đã điều trị tại các bệnh viện tâm thần nhưng không giảm; đối tượng tâm thần bị gia đình, người thân bỏ rơi, lang thang cơ nhỡ hoặc hung hãn có thể gây nguy hiểm cho xã hội mà gia đình, địa phương không quản lý được.

Hiện tại, Trung tâm có 82 cán bộ, quản lý, nuôi dưỡng hơn 500 đối tượng tâm thần hầu hết có hoàn cảnh gia đình khó khăn, nhiều bệnh tật nguy hiểm. Song, gian nan nhất phải kể đến số đối tượng lang thang bị tập trung, không khai thác được quê quán, thân nhân để có biện pháp quản lý và điều trị thích hợp trong thời gian đầu. Nhưng dù thuộc đối tượng nào, khi đã đưa vào Trung tâm, họ đều được đội ngũ cán bộ, nhân viên ở đây tận tình chăm sóc…

Nhiều lần trò chuyện với ông Nguyễn Quỳnh, Giám đốc Trung tâm NDNTTHN, tôi nhận ra rằng, mối quan tâm lớn của ông và những đồng nghiệp là làm thế nào đưa được nhiều NTT trở lại cuộc sống bình thường. Nhiệm vụ chính của Trung tâm không phải là điều trị nhưng đã có không ít NTT hồi phục tâm trí sau thời gian ở đây. Từ năm 2006 đến nay, Trung tâm đã cho tái hòa nhập cộng đồng gần 200 người, một con số không nhỏ, trong khả năng trở về cộng đồng đầy khó khăn của NTT.

“Để tâm trí NTT có thể dần hồi phục, vai trò của gia đình rất lớn. Đa số những trường hợp tái hòa nhập không thành công bắt đầu từ việc họ gặp nhiều bấn loạn, chấn động tâm lý trong đời sống. Nhiều gia đình còn thẳng thừng từ chối đón NTT trở về, dù họ đã có những biểu hiện tiến bộ rõ rệt. Đó là chưa kể thái độ kỳ thị của những người xung quanh rất dễ làm cho bệnh tình của họ quay trở lại”- ông Quỳnh chia sẻ.

Chính từ thực tế đó, Trung tâm NDNTTHN luôn chăm lo đến công tác tư vấn cho thân nhân đối tượng cách quản lý, nuôi dưỡng, điều trị và phòng ngừa bệnh tâm thần; giúp cho đối tượng tái hòa nhập cộng đồng và người nhà đối tượng hiểu, quản lý hiệu quả người tái hòa nhập cộng đồng. Hằng năm, Trung tâm tổ chức ít nhất một cuộc họp thân nhân đối tượng để báo cáo tình hình sức khỏe, sự tiến triển của các đối tượng tâm thần. Các cuộc thăm nom của thân nhân đối tượng cũng được cán bộ Trung tâm khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi.

Ông Quỳnh khẳng định: “Một trong những nhiệm vụ trọng tâm thời gian đến của Trung tâm là nghiên cứu tổ chức thực hiện Đề án xã hội hóa công tác tiếp nhận, quản lý, nuôi dưỡng, điều trị cho đối tượng tâm thần có hiệu quả, phấn đấu đưa chỉ tiêu tái hòa nhập cộng đồng hằng năm trên 5%, thực hiện ngoại trú đạt 15% trở lên; duy trì tốt chế độ sinh hoạt và lao động liệu pháp cho đối tượng; nghiên cứu, quan hệ tốt với tập thể, cá nhân làm công tác từ thiện, góp phần nâng cao đời sống cho đối tượng”.

Thành tích của Trung tâm NDNTTHN: Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ về thành tích công tác từ năm 2003-2007; Bằng khen của Bộ LĐ-TB&XH năm 2006 và năm 2009; Bằng khen của UBND tỉnh năm 2008; Cờ “Đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua” ngành LĐ-TB&XH của UBND tỉnh năm 2006, 2008; đạt Danh hiệu “Tập thể Lao động xuất sắc” cấp tỉnh liên tục từ năm 2006 đến năm 2010...

Năm 2007, được tiếp nhận toàn bộ 2 ha đất cùng cơ sở phòng ốc của Trường THCS Đào Duy Từ (xã Hoài Hảo), diện tích mặt bằng của Trung tâm được mở rộng thành hơn 4 ha. Có đất, cán bộ trung tâm cùng những người mắc bệnh nhẹ trồng thêm rau xanh, nuôi heo, vừa cải thiện bữa ăn hằng ngày vừa hướng đến mục đích lao động trị liệu. Không gian mở rộng, điều kiện sinh hoạt của NTT cũng được cải thiện đáng kể. Các hoạt động văn nghệ, thể thao cũng được tổ chức nhiều hơn.

Tuy nhiên, có một thực tế phải thừa nhận là phần lớn cơ sở vật chất của Trung tâm đã xuống cấp, nhất là công trình vệ sinh, xử lý nước thải của Trung tâm chưa bảo đảm tiêu chuẩn vệ sinh môi trường theo quy định. Trang thiết bị phục vụ sinh hoạt hàng ngày cho NTT còn thiếu, trang thiết bị phục hồi chức năng cho NTT cũng không có.

Mang theo những băn khoăn đó, tôi “gõ cửa” Sở LĐ-TB&XH. Ông Phan Đình Hòa, Phó trưởng Phòng Bảo trợ - Xã hội cho biết, việc đầu tư cơ sở vật chất cho Trung tâm NDNTTHN nằm trong Đề án trợ giúp xã hội và phục hồi chức năng cho NTT, người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng tỉnh Bình Định giai đoạn 2011-2015 đang trình UBND tỉnh phê duyệt. Theo đó, trong giai đoạn 2012-2015, Trung tâm sẽ được đầu tư 200 triệu đồng/năm để mua sắm trang thiết bị, đảm bảo nhu cầu thiết yếu để phục vụ chăm sóc và phục hồi chức năng cho người tâm thần, người rối nhiễu tâm trí.

Hy vọng rằng, Trung tâm NDNTTHN sẽ nhận được nhiều hơn sự quan tâm của xã hội, những NTT nơi đây được sống ấm áp hơn giữa vòng tay của người thân và cộng đồng…