Hàng năm, bằng nhiều nguồn vốn khác nhau, tỉnh ta đã đầu tư hàng chục tỷ đồng để xây dựng các công trình cấp nước tập trung (CTCNTT) nhằm cung cấp nước sinh hoạt cho người dân ở khu vực nông thôn. Tuy nhiên, hiện có nhiều công trình nước sạch quản lý chưa tốt, chưa phát huy được hiệu quả. Người dân rất mong ngành chức năng nên chọn mô hình quản lý nước sạch phù hợp hơn.
 |
|
Công trình cấp nước sinh hoạt xã Nhơn Hải do UBND không được duy tu, bảo dưỡng kịp thời đã bị xuống cấp nghiêm trọng.
|
Tỉnh ta hiện có 120 CTCNTT lớn nhỏ, cung cấp nước sinh hoạt cho khoảng 1.256.400 người dân với 320.666 hộ gia đình ở khu vực nông thôn tại các địa phương có nguồn nước bị nhiễm phèn, nhiễm mặn, nhiễm chất độc hóa học, nhiễm Fluor, nhiễm dầu... Thực tế cho thấy, phần lớn các CTCNTT đều do các địa phương quản lý, khai thác, nhưng nhiều địa phương chưa thực hiện tốt phần việc này.
1.
Qua kiểm tra, hầu hết các địa phương đều thành lập tổ trực tiếp quản lý, khai thác và bảo vệ CTCNTT, nhưng các thành viên trong tổ thiếu chuyên môn nghiệp vụ, không thực hiện nghiêm túc quy trình vận hành công trình, công tác vệ sinh bể lọc nước tại cụm đầu mối CTCNTT chưa được quan tâm. Khâu xử lý, khử trùng nước để điều chỉnh, cân đối các thành phần vô cơ, vi sinh vật và tiêu diệt vi khuẩn trong nước là rất quan trọng, nhưng nhiều địa phương không thực hiện công đoạn này hoặc có thực hiện nhưng không đảm bảo yêu cầu.
Sau nhiểu năm sử dụng, nhiều công trình xuống cấp, nhưng chính quyền địa phương không sửa chữa, bổ sung vật liệu phụ, hóa chất… nên công trình không phát huy hết công suất thiết kế. Điều đáng lo ngại hơn, là nhiều công trình cấp nước không đảm bảo chất lượng. Do đó, nguồn nước cấp cho dân sử dụng không đảm bảo tiêu chuẩn như thời điểm mới đưa vào sử dụng.
 |
|
Công trình cấp nước sinh hoạt khu Đông Tuy Phước do Trung tâm nước sạch vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh quản lý tốt, nên đã phát huy tác dụng, cung cấp nước sinh hoạt cho hàng ngàn người dân ở địa phương.
|
2 .
Ông Hồ Đắc Chương, Giám đốc Trung tâm nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn (Sở NN-PTNT) cho biết: “Tỉnh Bình ĐỊnh hiện có nhiều mô hình quản lý CTCNTT, bao gồm: mô hình quản lý do Trung tâm, Ban quản lý cấp nước huyện, doanh nghiệp, HTX, UBND xã, tư nhân và cộng đồng dân cư thực hiện. Trong số các mô hình nói trên, mô hình quản lý CTCNTT do UBND xã thực hiện là yếu nhất. Hiện, UBND các xã được giao quản lý hơn 12 công trình, trong đó có nhiều công trình hoạt động không hiệu quả”.
Thực tế cho thấy, sau khi nghiệm thu, nhiều địa phương đã bàn giao cho UBND xã quản lý CTCNTT. UBND xã cử một nhóm người tham gia vận hành, dưới sự quản lý kỹ thuật và tài chính của chủ tịch xã. Tuy nhiên, nhóm hoặc tổ quản lý công trình thường làm kiêm nhiệm nhiều việc khác nhau, không có chuyên môn về lĩnh vực nước sạch, công tác vệ sinh hệ thống xử lý ít được thực hiện; vật liệu lọc, hóa chất xử lý nước không được thay thế, bổ sung kịp thời; chất lượng nước cấp không được kiểm soát. Mặt khác, cơ chế tài chính tổ quản lý không rõ ràng, có công trình nguồn thu lớn, nhưng không có kinh phí phục vụ duy tu bảo dưỡng, khi công trình bị hỏng thì không chủ động được nguồn kinh phí để khắc phục. Công trình bị hư hỏng gây lãng phí tiền của của Nhà nước và gây bức xúc trong nhân dân.
3.
Để khắc phục những hạn chế, tồn tại nói trên, cần phải lựa chọn mô hình quản lý phù hợp. Đối với các công trình trước đây Sở NN-PTNT đầu tư xây dựng, như: CTCN Ân Tường Tây (Hoài Ân), Tam Quan Bắc (Hoài Nhơn), Bình Tân (Tây Sơn), thị trấn Vĩnh Thạnh (Vĩnh Thạnh)… đã giao cho địa phương quản lý vận hành nhưng không phát huy được hiệu quả, UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương bàn giao lại cho Sở để tổ chức quản lý vận hành theo hình thức: Trung tâm quản lý công trình xử lý nước sạch và chịu trách nhiệm bán buôn; địa phương quản lý đường ống phân phối nước và chịu trách nhiệm bán lẻ. Những công trình, giá nước do địa phương tự ban hành hoặc không phù hợp thì cần xây dựng phương án giá nước sạch trên cơ sở tính đúng, tính đủ, báo cáo đơn vị chủ quản để có văn bản gửi Sở Tài chính thẩm định, trình UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh. Bên cạnh đó, UBND các huyện, thành phố chỉ đạo các phòng chức năng, UBND các xã, thị trấn tăng cường kiểm tra, giám sát công tác quản lý, vận hành CTCNTT nông thôn hiện có. Đồng thời, kiện toàn bộ máy quản lý, nhân lực của các đơn vị quản lý, vận hành công trình, cương quyết thay thế các cá nhân, đơn vị không đủ năng lực thực hiện nhiệm vụ, thiếu trách nhiệm dẫn đến chất lượng nước cấp không đảm bảo theo quy định.
| 
