Kiểm tra bảo quản vũ khí, khí tài tại đơn vị. Ảnh: XL

Cụm Pháo binh hỗn hợp 572 lần đầu tiên xuất hiện trên chiến trường Khu 5 có binh khí kỹ thuật hỗn hợp và là đơn vị hỏa lực mặt đất chủ yếu của Lực lượng vũ trang Khu 5, được Quân ủy Trung ương giao nhiệm vụ: Xây dựng Trung đoàn pháo binh mạnh, đánh hiệp đồng và đánh độc lập giỏi; chi viện hỏa lực cho bộ binh đánh địch trong mọi điều kiện.

Những cán bộ, chiến sĩ xuất quân từ Trạm Mười ngày ấy, dù ở đâu, tham gia chiến trường nào, cũng luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Trong đó, giai đoạn từ ngày thành lập (26.5.1972) đến đại thắng mùa xuân 1975, đơn vị đã tham gia 3 chiến dịch lớn  trên chiến trường Khu 5: Chiến dịch giải phóng căn cứ Cấm Dơi, quận lỵ Quế Sơn năm 1972; Chiến dịch giải phóng Nông Sơn - Trung Phước mùa hè năm 1974 và Chiến dịch xuân hè 1975 giải phóng Tiên Phước - Phước Lâm, thị xã Tam Kỳ, thị xã Quảng Ngãi và thành phố Đà Nẵng.

Trong chiến đấu, đơn vị đã đánh 138 trận, tiêu diệt và phá hủy 28 xe tăng, xe thiết giáp, 47 khẩu cối các loại, 43 kho đạn, kho lương thực, 59 mục tiêu lô cốt, hầm ngầm bộ binh, 49 trận địa cối, 2 bãi xe, 4 sở chỉ huy và bắn cháy 1 máy bay A37 cùng nhiều mục tiêu quan trọng khác của địch.

Sau giải phóng, cán bộ, chiến sĩ đơn vị lại lên đường bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế giúp nước bạn Campuchia. Đơn vị đã luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được Nhà nước tặng thưởng nhiều Huân, Huy chương các loại cho các tập thể và cá nhân; trong đó, năm 1985, được Nhà nước Campuchia tặng cờ “Vì nghĩa vụ quốc tế”.

Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn cách mạng mới, ngày 31.5.1991, Bộ Quốc phòng ra Quyết định số 211/QĐ-QP phát triển Trung đoàn Pháo binh 572 thành Lữ đoàn Pháo binh 572 - Quân khu 5. 

2. Phát huy truyền thống, cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 572 tiếp tục nỗ lực phấn đấu xây dựng Đảng bộ Lữ đoàn trong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện, hoàn thành tốt nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện, xây dựng chính quy… Bên cạnh chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ, đơn vị tích cực tham gia công tác dân vận, đền ơn đáp nghĩa, xóa đói giảm nghèo… Trong đó, đã xây tặng 9 nhà tình nghĩa, 8 nhà đồng đội, phụng dưỡng 1 Bà mẹ Việt Nam anh hùng và tham gia nhiều hoạt động xã hội khác như tổ chức khám, chữa bệnh, cấp phát thuốc, quyên góp, ủng hộ các gia đình nghèo, giúp nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai, bão lụt… tô thắm thêm nét đẹp truyền thống “Bộ đội cụ Hồ” trong lòng nhân dân.

Trong thời kỳ đổi mới, cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 572 được Bộ Quốc phòng công nhận đơn vị huấn luyện giỏi 5 năm (2006 - 2011); năm 2010 Lữ đoàn vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ chống Mỹ cứu nước và Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba. Từ năm 2006 – 2011, đơn vị luôn dẫn đầu phong trào thi đua quyết thắng khối thi đua Lữ đoàn và Trường thiếu sinh quân dân tộc, được Tư lệnh Quân khu tặng thưởng nhiều bằng khen và cờ thi đua các loại; tháng 5.2012 được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì.

3. Trước yêu cầu, nhiệm vụ của giai đoạn cách mạng mới, cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 572 luôn kiên định với mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, sẵn sàng chiến đấu để xứng đáng với truyền thống “Chân đồng, vai sắt, đánh giỏi, bắn trúng” mà Bác Hồ đã khen tặng bộ đội pháo binh của Quân đội nhân dân Việt Nam.

• Xuân Lộc