Đoàn giám sát HĐND tỉnh làm việc với UBND TP Quy Nhơn ngày 24.5. Ảnh: THU HÀ

Mới đây, HĐND tỉnh đã tiến hành giám sát việc thực hiện các kiến nghị của HĐND về việc thực hiện giao đất, cho thuê đất trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2008-2009. Qua giám sát cho thấy, một số tồn tại, bất cập trong việc thực hiện giao đất, cho thuê đất đối với các tổ chức, đơn vị vẫn chưa được giải quyết triệt để…

Giao đất khi chưa có quy hoạch sử dụng

Trong hai năm 2008 và 2009, toàn tỉnh đã thực hiện giao đất, cho thuê đất cho 475 dự án với 8.289,64 ha, trong đó có 216,65 ha đất sản xuất nông nghiệp. Theo kết quả giám sát của HĐND tỉnh năm 2010 về tình hình giao đất, cho thuê đất trong hai năm 2008 và 2009, bên cạnh các kết quả đạt được, việc thực hiện giao đất, cho thuê đất vẫn còn những hạn chế, tồn tại và đã nêu 10 kiến nghị với UBND tỉnh nhằm giải quyết tình trạng trên. Trong đó, nhấn mạnh việc xét giao đất, cho thuê đất phải phù hợp với quy hoạch chi tiết sử dụng đất, quy hoạch xây dựng và quy hoạch ngành; tăng cường kiểm tra, giám sát đối với các đơn vị thuê đất, tránh tình trạng sử dụng đất không đúng mục đích…

Mới đây, Đoàn giám sát HĐND tỉnh do ông Võ Đình Thú, Ủy viên Thường trực HĐND tỉnh, làm Trưởng đoàn, đã giám sát việc thực hiện các kiến nghị trên tại một số đơn vị, địa phương trong tỉnh. Kết quả cho thấy, một số tồn tại vẫn chưa được giải quyết, nhất là trong việc quy hoạch sử dụng đất tại một số địa phương. 

Theo ông Đặng Trung Thành, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường (TN-MT), việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất từ cấp huyện đến tỉnh vẫn đang trong tình trạng “tỉnh chờ Trung ương, huyện chờ tỉnh”. Quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2011-2020, kế hoạch sử dụng đất kỳ đầu 2011-2015 của tỉnh đã được lập, nhưng vì quy hoạch sử dụng cấp đất quốc gia chưa được Quốc hội thông qua nên quy hoạch sử dụng đất của tỉnh chưa thể hoàn chỉnh để trình HĐND tỉnh. Về cấp huyện, trừ 6 huyện đã lập quy hoạch sử dụng đất đến năm 2015, năm 2020 và được tỉnh phê duyệt; đến nay, TP Quy Nhơn và 4 huyện: Hoài Nhơn, Vĩnh Thạnh, Tây Sơn, Hoài Ân vẫn đang lập quy hoạch đến năm 2020 và chờ UBND tỉnh phân bổ chỉ tiêu quy hoạch sử dụng.

Trong hai năm 2010 và 2011, Sở TN-MT đã trình UBND tỉnh giao đất cho 113 dự án, diện tích 1.498,2 ha; cho thuê đất 228 dự án, diện tích 1.471,7 ha. Hầu hết các dự án giao đất, cho thuê đất đều dựa vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, nơi nào chưa có thì căn cứ vào quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch ngành. Nhưng theo nhận xét của ông Lê Chánh, Phó Giám đốc Sở Xây dựng: “Đến nay, một số nơi vẫn chưa có quy hoạch chi tiết, không có “tổng chỉ huy” trong quy hoạch; mạnh ai có tiền, có điều kiện đầu tư thì làm trước. Nhiều khi, quy hoạch chỉ mang tính hợp thức hóa chuyện đã rồi... ”.

Việc chưa có quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã gây ra không ít khó khăn cho công tác quy hoạch, quản lý đất đai ở địa phương. Điển hình như ở TP Quy Nhơn, do chưa có quy hoạch tổng thể, phân khu chức năng nên quy hoạch của Quy Nhơn manh mún, chỉ phục vụ cho nhiệm vụ trước mắt. “Hệ quả là quy hoạch của thành phố như “tấm da beo”. Chẳng hạn, Cụm công nghiệp Nhơn Bình, Cụm công nghiệp Quang Trung hiện lọt thỏm trong khu dân cư, gây nên những hệ lụy xấu…”- ông Hà Ngọc Phước, Phó Chủ tịch HĐND TP Quy Nhơn, nói. 

Hậu kiểm tra, giám sát: Còn bất cập

Công tác hậu kiểm tra sử dụng đất sau khi giao đất, cho thuê đất đối với các tổ chức kinh tế vẫn còn những bất cập. Bên cạnh các dự án đưa đất vào sử dụng đúng mục đích, thời hạn, vẫn còn tình trạng một số dự án chậm triển khai, giữ đất chứ không làm gì hoặc sử dụng đất sai mục đích. Cá biệt, một số trường hợp được Nhà nước giao đất ở trong khu quy hoạch dân cư nhưng sau đó lại chuyển làm nhà xưởng sản xuất; ngược lại, có trường hợp ở địa bàn TP Quy Nhơn và dọc quốc lộ, tuy được giao đất, cho thuê đất làm dịch vụ nhưng lại xây văn phòng kết hợp với xây dựng biệt thự nhà ở.

Theo ông Đặng Trung Thành, đến nay, Sở TN-MT đã trình cho UBND tỉnh thu hồi các dự án như: Công viên Vĩnh Hằng (ở phường Trần Quang Diệu) của Công ty WETEVET; Trung tâm phức hợp (khu đất 01 Ngô Mây, TP Quy Nhơn) của Công ty 508; Chung cư cao cấp ở khu đất D3 của Công ty Kim Thạnh. Hiện Sở TN-MT đang kiểm tra, kiến nghị UBND tỉnh xử lý một số dự án sử dụng đất không đúng mục đích như: Công ty TNHH Tây An được cho thuê đất làm xưởng chế biến gỗ xuất khẩu nhưng lại sản xuất dăm gỗ xuất khẩu, Công ty TNHH Liên Gia Bảo thuê đất làm nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học nhưng sử dụng đất để sản xuất dăm gỗ xuất khẩu…

Ngoài ra, theo phản ánh của một số địa phương, một trong những khó khăn khi tiến hành giải phóng mặt bằng, thu hồi đất hiện nay là đơn giá bồi thường thiệt hại, vật kiến trúc hoa màu trên đất… được quy định thấp hơn so với giá thị trường; hoặc chính sách bồi thường không nhất quán, cái sau có lợi hơn cái trước, dẫn đến người dân suy bì, không chịu di dời.

Ông Trần Hữu Lộc, Phó Chủ tịch UBND huyện Tuy Phước: Đề nghị UBND tỉnh xem xét thời gian kế hoạch sử dụng đất được cấp có thẩm quyền phê duyệt hàng năm để quy hoạch khu dân cư thời hiệu thấp nhất là 24 tháng nhằm đảm bảo thực hiện các quy trình theo quy định; có chính sách bồi thường phù hợp với thực tế để hạn chế tình trạng khiếu nại, tạo thuận lợi cho công tác giải phóng mặt bằng. Ông Ngô Hoàng Nam, Phó Chủ tịch UBND TP Quy Nhơn: UBND tỉnh nên thành lập Ban Giải phóng mặt bằng chuyên trách thì tốt hơn là để chính quyền địa phương thực hiện như hiện nay.

• THU HÀ