Ngày càng có nhiều bệnh nhân mắc các bệnh nội khoa mãn tính, hoặc cấp tính. Nhiều người không qua khám bác sĩ, mà tự đến các phòng xét nghiệm tư xin thử máu. Tình trạng này khiến các phòng xét nghiệm rất khó xử lý. Vì nếu xét nghiệm cho bệnh nhân gan, tim, thận... thì cần đến năm, bảy chức năng, chi phí rất cao; nhưng nếu chỉ xét nghiệm một, hai chức năng như yêu cầu của bệnh nhân thì không đáp ứng được cho bác sĩ khám lâm sàng.
Chúng tôi từng được nhiều bệnh nhân nhờ phân tích nhiều phiếu kết quả xét nghiệm sinh hóa (phải qua thăm khám kỹ miễn phí tại phòng khám nhân đạo của Hội Chữ thập đỏ tỉnh). Kết quả nhiều khi lâm sàng phát hiện một bệnh, xét nghiệm lại cho ra một bệnh khác.
Việc bệnh nhân làm xét nghiệm theo thói quen bệnh cũ của mình thực tế không có lợi, tất cả đều phải qua thăm khám của bác sĩ. Các kết quả xét nghiệm cũ của bệnh nhân chỉ để tham khảo cho những lần khám bệnh sau.
Chúng tôi xin gợi ý cho những bệnh nhân có bệnh mãn tính, cấp tính về nội khoa, nếu tự đi xét nghiệm không phải qua bác sĩ thăm khám nên dựa vào những triệu chứng bệnh chọn những xét nghiệm phù hợp, để sau này bác sĩ dễ chẩn đoán bệnh.
Ví như: thấy đau tức vùng gan mật có rối loạn tiêu hóa, ăn vào chậm tiêu, sau ăn no thường mệt bụng, thì nên thử máu chức năng gan như: Gros, Mac-lagan men chuyển Transaminasa (SGOT/SGPT), virus VGB (HBsAg), nhóm mỡ (để loại trừ có viêm gan nhiễm mỡ), siêu âm ổ bụng (chú ý gan mật).
Bệnh cao huyết áp, bệnh có liên quan mật thiết đến tim, thận và nội tiết, nên thử: nhóm mỡ chú ý Tryglyxeric, men chuyển SGOT/SGPT, Ure máu, Crentinine, Glucose...; siêu âm ổ bụng chú ý đến hai thận và bàng quang; nếu huyết áp cao kịch phát (200-220/110-120mmHg) cần phải chụp phim thận có cản quang để xem tuyến thượng thận...
Bệnh đau nhức các khớp xương thử Fibrinogene, acit uric, tốc độ máu lắng…
Bệnh đái tháo đường nên thử Glucose máu, niệu và nhóm mỡ.
Nếu đau vùng rốn lúc no, lúc đói có chu kỳ, ợ hơi nóng rát vùng thượng vị thì nội soi dạ dày (không nên siêu âm).
Ho dai dẳng, lâu ngày không dứt dù đã điều trị nhiều thuốc kháng sinh rất cần chụp phim tim phổi thẳng và nghiêng, thử BC, tốc độ máu lắng. Nếu chỉ đau lưng vùng trên thắt lưng (hố thận) nên siêu âm bụng, thận, thử nước tiểu toàn bộ, nếu cần chụp thận thường (lúc bụng đói).
Khi có đau vùng cổ, ót, đầu quay phải hay trái đau có lúc đau lan xuống bả vai, cánh tay phải, trái hoặc xuống các ngón bàn tay nên chụp phim vùng cổ thẳng, nghiêng...
Tất cả những bệnh nói trên, đều phải có xét nghiệm máu thường quy như: hồng bạch cầu, công thức bạch cầu, tốc độ máu lắng, tùy từng loại bệnh có thêm xét nghiệm phân, nước tiểu.
Tuy nhiên, tốt nhất bệnh nhân vẫn phải đi khám để bác sĩ chẩn bệnh và cho làm các xét nghiệm cần thiết, tránh tình trạng xét nghiệm tràn lan tốn kém.
|