Kết quả điều tra, rà soát hộ nghèo và cận nghèo là cơ sở để thực hiện các chính sách an sinh xã hội. - Trong ảnh: Người nghèo ở Canh Liên (Vân Canh) được khám bệnh miễn phí.

Ông Phan Như Hải cho biết, theo kết quả điều tra, toàn tỉnh có 46.052 hộ nghèo, chiếm tỉ lệ 11,62%, giảm 1,94% so với năm 2011. Có 20.326 hộ cận nghèo có thu nhập tối đa bằng 130% hộ nghèo, chiếm tỉ lệ 5,13%. Có 6.983 hộ cận nghèo có thu nhập tối đa bằng 150% hộ nghèo, chiếm tỉ lệ 1,76%.

* Công tác điều tra, rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2012 có những thuận lợi, khó khăn nào, thưa ông?

- Thuận lợi lớn nhất của công tác điều tra, rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2012 là sau 2 năm thực hiện Chương trình mục tiêu giảm nghèo giai đoạn 2011-2015 trên địa bàn tỉnh, ý thức trách nhiệm của cán bộ địa phương trong công tác giảm nghèo đã được nâng lên đáng kể. Cán bộ cơ sở có nhiều kinh nghiệm trong việc xác định, đánh giá thu nhập của đối tượng được điều tra, rà soát. Bên cạnh đó, việc Bộ LĐ-TB&XH ban hành Thông tư số 21/2012/TT-BLĐTBXH ngày 5.9.2012 hướng dẫn quy trình điều tra, rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo hằng năm là “cẩm nang” cho cán bộ làm công tác điều tra.

Tuy nhiên, trên thực tế triển khai công tác này còn không ít khó khăn, tồn tại. Dù các địa phương có nhiều nỗ lực thực hiện, nhưng kết quả báo cáo còn rất chậm, một số huyện phải điều chỉnh nhiều lần, gây khó khăn trong tổng hợp. Tư tưởng trông chờ ỷ lại, chưa muốn thoát nghèo hoặc không nghèo muốn vào nghèo vẫn còn nặng nề trong nhân dân, một số cán bộ chính quyền ở cơ sở, nhất là địa bàn các huyện nghèo và các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển, hải đảo, các xã thuộc Chương trình 135.

* Nhìn vào kết quả điều tra, không khó để nhận ra sự chênh lệch khá lớn giữa mức giảm tỉ lệ hộ nghèo năm 2012 so với năm 2011 ở các địa phương. Ông lý giải về hiện tượng này như thế nào?

- Mức giảm tỉ lệ hộ nghèo năm 2012 so với năm 2011 ở nhiều địa phương rất thấp, nhưng không có nghĩa là các địa phương này chưa cố gắng trong công tác giảm nghèo. Như TP Quy Nhơn, tỉ lệ giảm chỉ là 0,83%; nhưng kỳ thực năm 2011 địa bàn này chỉ có 2.332 hộ nghèo, năm 2012 giảm được 527 hộ là sự cố gắng lớn. Khi An Nhơn thành thị xã, nhiều xã “lên” phường, mức chuẩn nghèo theo đó cũng “leo thang” (mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn là 400 ngàn đồng/người/tháng; ở thành thị là 500 ngàn/người/tháng), dẫn đến mức giảm cũng chỉ là 0,64%.

Ở chiều ngược lại, tỉ lệ giảm hộ nghèo ở các huyện miền núi khá ấn tượng. Tuy nhiên, lại xuất hiện sự không đồng đều, khi tỉ lệ giảm của An Lão (4,47%) quá thấp so với Vân Canh (6,6%) và Vĩnh Thạnh (6%). Tỉ lệ hộ nghèo ở An Lão còn cao (53,76%), chưa tương xứng với sự đầu tư về mọi mặt cho địa phương này. Thời gian tới, chúng tôi sẽ phối hợp với các ngành liên quan phúc tra kết quả điều tra ở một số địa phương có tỉ lệ hộ nghèo cao bất thường.

* Một vấn đề quan trọng cần đặt ra là, sau khi hoàn thành điều tra, rà soát, chúng ta vận dụng kết quả điều tra như thế nào để góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương?

- Kết quả điều tra, rà soát hộ nghèo và cận nghèo năm 2012 là cơ sở để thực hiện các chính sách an sinh xã hội và chính sách kinh tế - xã hội khác của tỉnh trong năm 2013. Vì thế, chúng tôi sẽ kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các ngành liên quan quan tâm hơn đến kết quả điều tra; bám sát thực tế đời sống, phân tích, tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến tỉ lệ hộ nghèo ở một số địa phương còn cao. Từ đó, định ra được các chương trình, kế hoạch hỗ trợ phù hợp cho đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng bảo trợ xã hội.

Ở phương diện khác, cán bộ phụ trách công tác LĐ-TB&XH ở cơ sở thường xuyên có sự thay đổi. Do đó, bên cạnh tập huấn nghiệp vụ điều tra, chúng tôi cũng chú trọng công tác cập nhật thông tin để cán bộ cơ sở nắm chắc các quy định liên quan đến chính sách an sinh xã hội như miễn, giảm học phí và hỗ trợ chi phí học tập; bảo hiểm y tế; hỗ trợ về nhà ở; chính sách mới về hỗ trợ dân sinh, hỗ trợ sản xuất, tàu thuyền bị thiệt hại do thiên tai lũ lụt và dịch bệnh gây ra theo Quyết định số 32/2012/QĐ-UBND ngày 10.8.2012 của UBND tỉnh.

* Xin cảm ơn ông!

• NGUYỄN VĂN TRANG (Thực hiện)

Kết quả điều tra, rà soát hộ nghèo năm 2012: