Có thể bây giờ các thủ đô này chỉ còn là những phế tích đổ nát, không còn tráng lệ như lúc ban đầu do thời gian, nhưng với con người, đặc biệt là những người đã từng sống trong các thời kỳ hoàng kim ấy, các thành phố này một thời là trung tâm của vũ trụ.
Thành Rome (Italy)
Nếu có một lần đi qua thành Rome hiện đại ngày nay, chắc hẳn bạn sẽ được gợi nhớ về một thời hào hùng trong quá khứ.
Các địa điểm như Colosseum và Pantheon chỉ là một trong số những chứng tích còn sót lại của thủ đô Đế chế La Mã hùng mạnh và là trung tâm cai quản một miền đất rộng lớn kéo dài từ Bắc Âu qua Địa Trung Hải, đến Ai Cập. Khuôn viên của thành Rome được xây dựng trên diện tích rộng khoảng 2,5 triệu m3, trải rộng ở 3 lục địa và có khoảng 100 triệu cư dân sinh sống. Thời kỳ phát triển hưng thịnh nhất là vào thế kỷ 117 sau Công Nguyên, dưới triều vua Trajan trị vì.
Thủ đô Athens (Hy Lạp)
Thành cổ Athens là nơi phát tích của một trong những nền văn minh cổ nhất và huy hoàng nhất trong lịch sử loài người. Đó là một quốc gia dân chủ, cũng là nơi phát triển nhất về toán học, triết học và của cả những câu chuyện thần thoại.
Trải qua những trận chiến tranh ác liệt của quân xâm lược của kẻ thù cả trên biển và đất liền, thủ đô Athens hoa lệ trở thành một trong những thành phố nhiều tuổi nhất từ đầu thế kỷ 5 trước Công Nguyên.
Những biểu tượng của chiến thắng như ngôi đền lớn Parthenon là biểu tượng của các khối kiến trúc nghệ thuật và điêu khắc của Hy Lạp cổ đại.
Thành cổ Constantinople (Thổ Nhĩ Kỳ)
Từ năm 1930, tên của thành cổ này được chính thức đối thành Istanbul (theo tiếng Thổ Nhĩ Kỳ), ngày nay là thành phố lớn nhất của Thổ Nhĩ Kỳ.
Từ thời kỳ Trung Cổ, Constantinople là thành phố có diện tích lớn nhất và giàu nhất của thế giới, được biết đến với tên gọi là Nữ hoàng của các Thành phố (Vasileuousa Polis). Chính vì đặc điểm này mà Constantinople lần lượt trở thành Trung tâm kinh đô của Đế chế La Mã, Đế chế Byzantine (Đông La Mã) và cuối cùng là Đế chế Ottoman.
Vào thời kỳ này, phong trào nghiên cứu và mỹ thuật phát triển mạnh trong các trường đại học và nhà thờ lớn ở Constantinople, tiêu biểu có nhà thờ Hagia Sophia.
Thành phố Babylon (Iraq)
Thành cổ Babylon nằm trong tỉnh Babylon sát bờ sông Euphrates, có gần một ngàn ngôi đền. Nổi tiếng với khu vườn treo xinh đẹp và tráng lệ, thành phố cổ Mesopotamian ở phía Đông Babylon trở thành một danh thắng nổi tiếng trong lịch sử, ngày nay là đất nước Iraq.
Từ người Assyrians cổ cho đến Alexander đại đế đều muốn có được vị trí chiến lược này, vì thế mà nó từng là kinh đô của nhiều triều đại.
Khu vườn treo Babylon nổi tiếng do Nhà vua Nebuchadnezzar II tạo ra. Đây cũng là triều đại hưng thịnh và phát triển nhất về kiến trúc khoảng 600 năm trước Công Nguyên.
Thủ đô Cuzco (Peru)
Tất cả mọi con đường thuộc triều đại Incan đều chỉ có một điểm đến duy nhất là tới Cuzco, đây cũng là thủ đô phát triển nhất thuộc dãy núi Andes đầu những năm 1400 cho đến khi nó được các nhà thám hiểm Châu Âu khám phá năm 1532.
Người Inca đã kiến tạo thủ đô Cuzco, trung tâm nghi lễ và chính trị, thành một dự án kiến trúc biểu trưng để cho tất cả những người đến xem đều phải kinh ngạc. Trong các công trình kiến trúc họ bao giờ cũng quan tâm đến khu vực chung quanh và cố gắng phối hợp cả ha, điển hình là thành phố Machu Picchu, nơi các yêu cầu về kiến trúc đã hòa hợp với địa hình chung quanh.
Thủ đô Tenochtitlan (Mexico)
Đây là một trong những thành phố lớn nhất và nổi tiếng nhất về vẻ đẹp trên thế giới. Bên trong Tenochtitlan, có đến hàng trăm đền thờ được xây dựng để tỏ lòng biết ơn thượng đế.
Thủ đô của Tenochtitlan là Aztec, hiện là thành phố Mexico. Khi người Tây Ban Nha đi xâm chiếm năm 1521 thì lúc này thành phố có khoảng 300.000 ngàn người sinh sống. Nó được xây dựng trên một hòn đảo nhân tạo trên hồ Tenochtitlan nhằm tưởng nhớ tới một vị thánh quan trọng tên là Azte, một kỹ sư đã có công lập nên thành phố nổi tiếng. Có thể nói đây là thành phố với hệ thống kênh đào và đường sá chằng chịt và phức tạp nhất trên thế giới.
Thủ đô Thebes (Ai Cập)
Hầu hết mọi người khi nhắc đến Ai Cập cổ đều nhớ đến Cairo và các kim tự tháp, nhưng Thebes mới chính là nhịp thở của các triệu đại Ai Cập thần thoại.
Thebes (tên Ai Cập là Ouaset) là thủ đô của Ai Cập cổ đại, ở hai bên bờ sông Nil, cách Cairo khoảng 750 km về phía Nam. Trong thời kỳ dài phồn thịnh, người Ai Cập cổ đại đã xây dựng tại nơi đây nhiều công trình đồ sộ, như 2 ngôi đền nổi tiếng ở Karnak and Luxor. Hầu hết các vị vua chúa của Ai Cập khi chết đều được chôn tại thung lũng Ðế vương, nơi có 58 hầm mộ của các Pharaon.
Thủ đô Great Zimbabwe (Zimbabwe)
Great Zimbabwe nằm gần rìa tây cao nguyên giữa các sông Zambezi và Limpopo, ngày nay thuộc Cộng hòa Zimbabwe. Vào thời hoàng kim, Great Zimbabwe là một thành phố lớn, chiếm diện tích khoảng 78 hecta, với số dân ước tính khoảng 18.000 người.
Cũng giống như những công trình kiến trúc khác của châu Phi, khối kiến trúc này được xây dựng và hoàn thiện vào năm 1200 sau Công Nguyên, với một tường bao trội hẳn về kích thước. Vòng ngoài của tường có độ cao hơn 10 m, như một tháp đá rắn chắc sừng sững.
Great Zimbabwe cũng là nơi đã giúp cư dân Great Zimbabwe đánh đuổi được nhiều thực dân châu Âu, những người không bao giờ tin rằng người dân ở vùng sa mạc Sahara có thể sáng tạo nên một công trình bằng đá nguy nga đến như vậy.
Thành cổ Tây An (Trung Quốc)
Tây An là thành cổ duy nhất của Trung Hoa từ thời nhà Tần còn được bảo tồn nguyên vẹn đến ngày nay. Nó được mệnh danh "Đệ nhất Cố đô" với nhiều thắng cảnh và di tích, chẳng hạn như Bảo tàng Binh Mã Dũng của Tần Thủy Hoàng với hơn 8.000 tượng chiến binh, cảnh vệ, xe, mã bằng đất nung với kích cỡ như người thật; Tháp Bạch Nhạn, nơi Đường Tam Tạng trụ trì sau khi thỉnh kinh về; Cung điện Hoa Thanh Trì, nơi Đường Minh Hoàng và Dương Quý Phi đến tắm suối khoáng nóng hằng năm...
Thành phố Cahokia (Mỹ)
Với dân số hơn 30.000 người vào thời kỳ thịnh đạt nhất khoảng năm 1100 sau Công Nguyên, Cahokia thuộc Bang Illinois hiện vẫn còn tồn tại đến ngày nay như là thành phố đầu tiên và lớn nhất của Bắc Mỹ, cho đến khi dân số của vùng Đông Bắc bùng nổ vào cuối thế kỷ 18.
Những người dân thuộc nền văn hóa Mississippi sống ở trung thành phố này cũng có người đứng đầu nhà nước, quan hệ buôn bán và đã từng xây dựng những tòa nhà rất uy nghiêm.
| 
