Sau khi thành lập Đảng ta
Lãnh tụ Ái Quốc vạch ra con đường
Đánh đổ phong kiến-thực dân,
Giành lại độc lập hoàn toàn cho dân.
Đường đi ngày một rõ hơn,
Phong trào cách mạng dập dồn dâng lên...
Chi bộ Cộng sản đầu tiên (1)
Ra đời ngay tại máy Đèn Quy Nhơn.
Tháng tám, Cửu Lợi, Tam Quan
Lập cơ sở Đảng nông thôn đồng bằng.
Tháng mười, Quốc học Quy Nhơn
Lập chi bộ Đảng ở trong nhà trường.
Có cơ sở Đảng dẫn đường
Nhân dân nổi dậy kiên cường đấu tranh.
Nhân Ngày Quốc tế tháng Năm,
Giương cờ dân chủ, dân sinh, thợ thuyền.
Phong trào Nghệ Tĩnh nổi lên,
Tiếng trống Xô Viết vang rền khắp nơi...
Giặc giết đồng chí, đồng bào
Nhân dân Bình Định xiết bao căm hờn
Biểu tình đả đảo thực dân,
Quyên tiền ủng hộ Nam Đàn, Thanh Chương...
Thực dân phong kiến điên cuồng
Tiến hành khủng bố trắng dã man vô cùng!
Thẳng tay bắn giết đảng viên,
Người dân yêu nước, xích xiềng, cùm gông.
Truy lùng ngõ hẻm, hang cùng,
Tụm năm, tụm bảy, tống giam tức thì....
Phong trào ngày một yếu suy
Các cơ sở Đảng lúc nầy vỡ tan.
Đảng viên còn lại đổi vùng
Bí mật hoạt động cố nhen phong trào.
Kéo dài độ mấy năm sau
Các cơ sở Đảng phục hồi ở Hoài Nhơn (2)
Tuyên truyền vận động nhân dân
Kiên trì giữ vững tinh thần đấu tranh.
Tù nhân chính trị Quy Nhơn
Đứng lên chống bọn bất lương cai tù,
Cùng nhau tuyệt thực kéo dài
Phản đối tra tấn cực kỳ dã man.
Đồng bào khắp các phố phường
Đồng tình ủng hộ góp cùng tù nhân...
Nông dân Phù Mỹ, Hoài Nhơn,
An Nhơn, Phù Cát dập dồn đấu tranh
Chống nạn chiếm đoạt đất công,
Sưu cao thuế nặng chất chồng đôi vai;
Cường hào tác quái tác oai
Đều bị dân chúng thẳng tay bài trừ.
Công nhân đường sắt, chạy tàu
Đình công đồng loạt để đòi tăng lương...
Quân thù lồng lộn điên cuồng
Gia tăng khủng bố, truy lùng khắp nơi
Bắt giam hai chục con người,
Số đem tống ngục nhà tù Buôn Ma.
Phong trào cách mạng tỉnh nhà
Khó khăn chồng chất, lối ra mịt mùng!
Đến khi bên Pháp nổi lên (3)
Vai trò Cộng sản; chính quyền trung ương
Lập ra chính phủ bình dân
Thực thi chính sách có phần đỡ hơn,
Nới lỏng dân chủ, nhân quyền
Cho dân thuộc địa các miền gần xa...
Phong trào cách mạng tỉnh nhà
Nhân cơ hội tốt mở ra mọi vùng.
Từ thành thị đến nông thôn
Công khai tán phát truyền đơn yêu cầu
Giảm ngay thuế nặng sưu cao;
Tự do, dân chủ phải mau ban hành;
Đông Dương Đại hội hoan nghênh;:(4)
Ký tên “Thỉnh nguyện”(5) Toàn quyền Đông Dương;
Đón xe chất vấn phái đoàn
Gô Đa từ Pháp cử sang nắm tình hình (6)
Thực thi dân chủ dân sinh,
Điều tra đời sống, dân tình nước ta.
Gô Đa chăm chú lắng nghe
Nói lời hứa hẹn vỗ về nhân dân...
Các tờ Kinh tế tân văn,(7)
Sài Gòn thời báo, Tiếng Dân... đưa vào
Đến tay các giới đồng bào
Công khai tìm đọc, hô hào đứng lên
Chống phường ác bá, cường quyền,
Bài trừ tệ nạn lý hương lộng hành.
Công nhân đường sắt đấu tranh
Xuống đường hỗ trợ công nhân tỉnh ngoài. (8)
Đăng Thơ từ ngục Buôn Ma (9)
Mãn tù trở lại quê nhà An Nhơn
Kiên trì móc nối đảng viên
Lập ra chi bộ, Nguyễn Mân chủ trì..(10)
Đồng thời Xứ uỷ Trung kỳ
Giới thiệu Võ Xán được về tham gia (11)
Phong trào cách mạng quê nhà
Góp cùng Hồng Lĩnh mở ra phong trào.
Làn sóng Ái Hữu dâng cao, (12)
Công nhân viên chức hô hào tham gia.
Thường vụ Xứ uỷ lập ra
Lâm thời tỉnh uỷ, bí thư là Nguyễn Văn. (13);
Lập Ban Cán sự của miền
Bao gồm ba tỉnh Ngãi, Bình, Phú Yên;
Lập lại chi bộ Quy Nhơn, (14)
Bí thư, đồng chí Trần Lung được bầu.
Hình thành chi bộ đề-pô
Diêu Trì, Tuy Phước giương cờ đấu tranh.
Nông thôn, miền núi, thị thành
Diễn ra nhiều cuộc biểu tình lớn lao
Chống địch đàn áp phong trào
Tự do Ái hữu, chống cường hào hiếp dân.
Hoài Nhơn, Phù Mỹ, An Nhơn,
Quy Nhơn, Phù Cát nông dân biểu tình
Đòi quyền dân chủ, dân sinh
Đòi đem chia lại công điền bốc thăm (15).
Cách mạng như ngọn triều lên
Khiến cho bè lũ cầm quyền hoang mang.
Chúng liền đàn áp dã man,
Các cơ sở Đảng vỡ tan tức thì.
Chỉ còn chi bộ Diêu Trì,(16)
Phong trào quần chúng giảm suy bội phần.
Bên Pháp, cánh hữu cầm quyền
Thực thi chính sách đảo điên vô cùng,
Đàn áp, bóc lột tăng cường,
Nhân dân thuộc địa ngày càng điêu linh!
Thế giới bùng nổ chiến tranh
Đức, Ý, Nhật tạo liên minh một bè.
Pháp bị đánh chiếm nặng nề
Gánh nặng thuộc địa trăm bề gia tăng!
Mặt trận phản đế Đông Dương
Ra đời, kêu gọi kết đoàn đấu tranh.
Diêu Trì phát động công nhân
Bãi công đòi chủ tăng lương, đúng kỳ;
Biểu tình ngăn chặn đoàn tàu
Chở quân sang Pháp, đầu tàu trật ray.(17)
Phong trào chống bắt lính kéo dài,
Chống “kinh tế thời chiến” vật, tài vét vơ
Mang về chính quốc tha hồ
Đem người, đem của đốt lò chiến tranh...
Tù nhân chính trị Quy Nhơn
Đấu tranh tuyệt thực, nhân dân đồng tình.
Trong tù, Tố Hữu lưu hành (18)
“ Đời thợ ”, “ Một tiếng rao đêm ”não nùng !. Chuông nhà thờ ”, “ Người lính đêm ”
Vần thơ lay động trái tim mọi người...
Hình thành chi bộ nhà lao (19)
Bí thư Võ Xán cầm đầu đấu tranh,
Quân thù tra tấn cực hình
Rồi đem nhốt tại xà lim biệt phòng...
Phong trào thành thị, nông thôn
Tạo nên làn sóng tấn công dập dồn...
Nhật vào độc chiếm Đông Dương
Lập ra chính phủ bù nhìn Trần Trọng Kim.
Dân ta một cổ hai tròng
Chất chồng áp bức, chất chồng khổ đau!
Hai bên “Nhật Pháp bắn nhau”, (20)
Chỉ thị Đình Bảng, ánh sao soi đường,
Tình thế cách mạng sáng trưng,
Tiền khởi nghĩa đã tưng bừng khắp nơi...
Tù nhân chính trị xứ người
Trở về Bình Định kịp thời chủ trương
Uỷ ban Cứu quốc hình thành,
Uỷ ban Vận động Việt Minh song hành
Tuyên truyền chính sách Việt Minh,
Chương trình cứu quốc, cứu mình, cứu dân.
Hội, đoàn cứu quốc lan nhanh,
Các đội tự vệ nửa võ trang ra đời.
Khắp nơi khí thế sục sôi
Toàn dân chuẩn bị chờ thời đứng lên...
Mười ba tháng tám bốn lăm
Quân Nhật đại bại đầu hàng Đồng Minh,
Tân Trào Đại hội quốc dân
Quyết định tổng khởi nghĩa, lệnh truyền khắp nơi....
Thủ đô Hà Nội kịp thời
Vùng lên khởi nghĩa châm ngòi tiên phong,
Cao Bằng, Bắc Cạn, Nghệ An...
Cao trào nổi dậy ầm ầm, sục sôi ...!
Thời cơ có một không hai
Việt Minh Nguyễn Huệ tức thời dấy lên
Phong trào quần chúng nhân dân
Nhất tề khởi nghĩa giành chính quyền Quy Nhơn
Công nông, viên chức, giáo lương...
Tay dao, tay gậy xuống đường thị uy,
Trùng trùng điệp điệp kéo đi
Biểu dương lực lượng, bao vây Đốc bộ đường (21)
Buộc tên tỉnh trưởng quy hàng,
Giao ngay ấn kiếm, chính quyền cho dân..
Hăm ba tháng tám bốn lăm,
Từ thân nô lệ trở thành chủ nhân,
Giương cao cờ đỏ sao vàng:
Việt Nam độc lập hoàn toàn muôn năm!.
Cách mạng, sự nghiệp toàn dân
Diễn ra mau lẹ, thành công huy hoàng!
Ba Đình, Bác đọc Tuyên ngôn
Việt Nam độc lập hoàn toàn từ nay!
Toàn dân dốc sức, chung tay
Bảo toàn lãnh thổ, dựng xây nước nhà:
Việt Nam dân chủ cộng hoà!
Ngọn cờ của Đảng thật là vẻ vang,
Công lao của Bác vĩnh hằng,
Sức mạnh đoàn kết toàn dân phi thường!
(1) Chi bộ nhà máy Đèn Thành lập tháng 3-1930.
(2) Chi bộ Cửu Lợi khôi phục tháng 3-1932.
(3) Thời kỳ Mặt trận bình dân 1936-1939.
(4) Đại hội thành lập Mặt trận Dân chủ Đông Dương.
(5) Những yêu sách về tự do, dân chủ, dân sinh.
(6) Phái đoàn Pháp có xu hướng tiến bộ.
(7) Các tờ báo tiến bộ.
(8) Công nhân Trường Thi, Nghệ An.
(9) Quê Nhơn Mỹ, An Nhơn ở tù Buôn Ma Thuột về.
(10) Thành lập tháng 10-1936.
(11) Tên thật là Võ Hà, Tây Sơn, vào Đảng tháng 6-1943 tại Huế.
(12) Các hội tương trợ.
(13) D/c Nguyễn Văn là bí thư tỉnh uỷ lâm thời đầu tiên.
(14) Thành lập đầu năm 1938.
(15) Cho được công bằng hơn.
(16) Cuối năm 1939.
(17) Do Cao Văn Thụ, bí thư đề pô Diêu Trì chỉ huy.
(18) Tố Hữu đang bị giam tại nhà lao Quy Nhơn.
(19) Thành lập đầu năm 1943.
(20) Chỉ thị” Nhật Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”.
(21) Dinh tổng đốc, tỉnh trưởng Phạm Phú Tiết.
| 
