Một đêm trong tư dinh, sau những giờ phút suy gẫm tìm kiếm hiền tài giúp chúa Nguyễn Phúc Nguyên xây dựng cơ đồ, Đào Duy Từ tựa án thiu thiu ngủ. Trong giấc mơ, ông thấy một con hùm đen đi vào giữa sân, giơ nanh vuốt rồi nhảy lên nhà ôm lấy cột trụ. Ông vội vàng gọi quân lính vây đánh, thì bỗng thấy hùm mọc cánh bay lên trời, gầm thét ầm vang. Giật mình tỉnh dậy, ông cho đấy là điềm báo sắp có kẻ hào kiệt tới giúp sức.
Sáng hôm sau, ông ra sảnh đường, khăn áo chỉnh tề ngồi đợi. Mãi tới gần trưa, mới thấy một tràng trai thân thể tráng kiện, cốt cách anh hùng lộ ra dưới tấm áo đen phong trần bước vào giữa sân, xưng danh là Nguyễn Hữu Tiến, ngỏ lời nhờ ông giúp đỡ trong thất cơ lỡ vận. Nghĩ tới cảnh ngộ của mình trước đây, Đào Duy Từ ân cần mời vào nhà, cho độ thân. Hai tháng sau, chàng trai dũng mãnh trở thành con rể của Đào Duy Từ và được tiến cử lên chúa Sãi.
Nguyễn Hữu Tiến (tự Thuận Nghĩa) vốn sinh ra ở huyện Hoài Nhơn. Thuở nhỏ nhà nghèo, cha mất sớm, ông phải đi làm mướn để nuôi mẹ và có tiền ăn học. Vốn là người kiên nghị, sớm ôm ấp hoài bão lớn, nay nhờ Đào Duy Từ chắp cho đôi cánh, buổi đầu, ông được Sãi Vương cho làm đội trưởng sau thăng làm cai đội. Là người cầm quân nghiêm minh, tận tụy rèn luyện binh sĩ, lập nhiều chiến công vang dội, nên ông rất được chúa tin cậy.
Năm 1648, Trịnh Tráng đem đại quân vào đánh Nam Bố Chính (nam Quảng Bình hiện nay), Nguyễn Phúc Lan sai con là Nguyễn Phúc Tần cùng Nguyễn Hữu Tiến đưa quân ra chống giữ. Nguyễn Hữu Tiến chỉ huy 100 thớt voi, đánh thốc vào doanh trại quân Bắc, mở đường cho Nguyễn Phúc Tần phá đồn trại địch. Trong trận này quân chúa Nguyễn bắt được 10 viên tướng và 3.000 quân của chúa Trịnh. Sau chiến thắng, điểm công các tướng, Nguyễn Hữu Tiến đứng đầu, được phong tước Thuận Nghĩa Hầu.
Tới năm 1655, Nguyễn Phúc Tần cử Nguyễn Hữu Tiến làm Tiết chế cùng Nguyễn Hữu Dật đưa quân vượt sông Gianh đánh ra. Tướng Trịnh là Phạm Tất Toàn đầu hàng. Thừa thắng, ông đưa quân đánh chiếm Hà Trung (nay thuộc Kỳ Anh - Hà Tĩnh). Quân Trịnh thua to, phải chạy về An Trường. Chúa Trịnh cử Trịnh Trương đưa quân vào chiếm lại vùng đất đã mất, nhưng lại bị Nguyễn Hữu Tiến đánh bại.
Sau nhiều năm chinh chiến, năm 1664, Nguyễn Hữu Tiến lâm bệnh nặng qua đời. Hiền Vương vô cùng thương tiếc, nói với quần thần: “Làm tôi như Thuận Nghĩa giúp chúa hết lòng. Khi ở Nghệ An, ông ta sáu năm gối kích nằm đao, gội mưa chịu rét, khổ thân mệt trí, chỉ mong cho ta thu phục Trung Đô dựng quy mô nhất thống… Không ngờ giữa đường đứt gánh, ấy thật là trời không muốn giúp ta hoàn thành sự nghiệp lớn!”. Rồi chúa truy tặng ông là Chưởng phủ sự Đại Đô đốc tước Thuận Quận Công.
| 
