Khi những nghi vấn về mộ vua Quang Trung được an táng ở lăng Ba Vành, núi Kim Phụng, núi Ngọc Trản (Huế), thậm chí là ở Bình Thuận... vẫn đang là những giả thuyết gây bàn cãi cho các nhà nghiên cứu sử học thì mới đây, có thông tin cho rằng, di hài của vua đang ở thành phố Vinh (Nghệ An).
 |
|
Nhà bia tưởng niệm vua Quang Trung tại Phượng Hoàng Trung Đô.
|
Mộ Quang Trung trên núi Dũng Quyết?
Phượng Hoàng Trung Đô (thành phố Vinh bây giờ) là nơi vị vua tài ba này từng tha thiết được chuyển đô về đó. Sau khi mất, những giả thuyết thi hài vua được bí mật đưa về xứ Nghệ theo đường biển đã được nhiều nhà nghiên cứu đặt ra.
Núi Dũng Quyết trong lịch sử dựng nước, giữ nước là vị trí trọng yếu trên con đường thiên lý xuyên Việt. Từ đây, có thể vào Nam, ra Bắc, lên ngàn xuống biển. 200 năm Trịnh - Nguyễn phân tranh, xứ Nghệ là chiến trường nóng bỏng cảnh "nồi da nấu thịt".
Sinh thời, Nguyễn Huệ đã nhìn thấy rõ được thế chiến lược của vùng đất Dũng Quyết. Ngày 3.9 năm Thái Đức thứ 11 (1.10.1788), ông đã hạ chiếu: "Nay kinh đô Phú Xuân thì hình thế trắc trở, nay trị Bắc Hà sự thế rất khó khăn. Theo định thần nghĩ rằng: Chỉ đóng đô ở Nghệ An là độ đường vừa cân, vừa có thể khống chế được trong Nam ngoài Bắc và sẽ làm cho người tứ phương đến kêu kiện tiện việc đi về… Nhớ lại buổi hồi loan kỳ trước, lúc qua Hoành Sơn, quả cung đã từng xem địa đồ. Thấy ở huyện Châu Lộc, xã Yên Trường, hình thế rộng rãi, khí tượng tươi sáng. Có thể chọn để xây dựng kinh đô mới, thực sự là chỗ đất đẹp để đóng đô vậy".
 |
|
Đền thờ vua Quang Trung tọa lạc trên núi Dũng Quyết.
|
Sau đó, việc xây dựng thành Phượng Hoàng Trung Đô đã được Nguyễn Huệ giao cho La Sơn Phu tử Nguyễn Thiếp. Theo tư liệu trong các thư tịch còn giữ được, vua Quang Trung đã làm việc ở Phượng Hoàng Trung Đô ít nhất là 2 lần. Lần thứ nhất vào tháng 5.1791, vua kéo quân lên vùng thượng du Nghệ An đánh lực lượng phản động chống lại triều Tây Sơn. Lần thứ 2 là vào dịp tháng 1.1792, trên đường đánh giặc từ thượng du Nghệ An về, vua đã dừng chân tại đây. Tuy nhiên, vua Quang Trung đã qua đời đột ngột vào ngày 29.7.1792 (có tài liệu viết là tháng 9.1792), khi chưa kịp dời đô từ Phú Xuân ra Phượng Hoàng Trung Đô. Năm 2005, để tưởng nhớ Quang Trung, UBND thành phố Vinh tiến hành xây dựng đền thờ tọa lạc trên đỉnh Dũng Quyết, ở độ cao 97m so với mực nước biển. Đây cũng là công trình kỉ niệm 220 năm Phượng Hoàng Trung Đô.
Hướng tìm mới
Ngược lại lịch sử, theo sách "Đại Nam chính biên liệt truyện, sơ tập", quyển 30 ghi rằng: Trước khi mất, vua Quang Trung vẫn nhớ đến đất tổ Nghệ An, nhớ đến Phượng Hoàng Trung Đô nên đã trăng trối với Trần Quang Diệu và các tín thần rằng: "Ta mở mang cương giới, khai thác đất đai bao gồm cả cõi nam, nay bị bệnh ắt không dậy được. Thái tử tư chất khá cao, nhưng tuổi còn bé, ngoài thì có giặc Gia Định là quốc thù, vua Thái Đức Nguyễn Nhạc tuổi già ham dật lạc cầu an, không lo hậu hoạ. Sau khi ta mất rồi, trong một tháng phải lo chôn cất sơ sài cho xong việc mà thôi. Bọn ngươi phải phò Thái tử sớm dời đô về Vĩnh Đô để khống chế thiên hạ. Nếu không, khi quân Gia Định ra đến, bọn ngươi không có chỗ chôn đấy".
Từ những tư liệu lịch sử này, nhà Sử học Trần Minh Siêu luận giải: Là người đặc biệt được thiên phú tài trí vẹn toàn, thông minh, quyết đoán như thần thì không bao giờ những bí mật trong cung đình có thể lọt ra ngoài. Nơi an giấc ngàn thu Hoàng Đế chỉ có Thái tử Quang Toản và trung thần mới có thể biết được. Tuy nhiên, chúng ta có thể suy đoán, biết đâu lời trăng trối của Quang Trung sớm dời đô là Ngài đã chọn Phượng Hoàng Trung Đô làm nơi an nghỉ đời đời cho mình?
Về giả thuyết này, TS Hồ Bá Quỳnh cho rằng: Trước khi mất, Quang Trung còn nhắc đến mối "quốc thù với Gia Định" (chỉ Nguyễn Ánh) chứng tỏ ông luôn nghĩ đến vận mệnh dân tộc. Khi Quang Trung biết Nguyễn Ánh đang tập trung lực lượng chuẩn bị từ Nam tiến quân ra Phú Xuân, nên đã không quên căn dặn chuyện giữ tuyệt mật nơi giữ thi hài của mình. Một người sắc sảo như Quang Trung chắc gì ông đã chọn cách an táng ở Huế?
 |
|
Mặt trống đồng thời kỳ Tây Sơn, được phát hiện ở Phượng Hoàng Trung Đô.
|
Liên quan đến những vật chứng thời kỳ Tây Sơn, năm 1987, khi tiến hành xây dựng nhà bia tưởng niệm, các ngành chức năng ở Nghệ An phát hiện được mặt trống đồng thời kỳ Tây Sơn và loại gạch xây Điện Thái Hòa lúc bấy giờ tại đây. Hiện những hiện vật này đang được lưu giữ tại Bảo tàng Tổng hợp Nghệ An.
Lăng mộ thật của Quang Trung có bị Gia Long quật phá "đão khí hài cốt vu đầu ngục thất" không? Liệu hiện nay thi hài của ông vẫn còn yên nghỉ sâu dưới lòng đất ở một nơi bí mật mà chúng ta chưa làm sáng tỏ được? Câu hỏi đó vẫn như thách đố với các nhà nghiên cứu trong suốt thời gian qua. Đã có nhiều nhà sử học, các đoàn khảo sát qua các thời kỳ đã đi sâu tìm hiểu và đã có nhiều giả thuyết, nghi vấn, suy đoán nào lăng Ba Vành tại làng Cư Chánh, lăng Quang Trung ở ấp 5, xã Thuỷ Phương (thành phố Huế)…
Nhưng các giả thuyết trên vẫn chưa có cơ sở thuyết phục để kết luận đó là nơi đã từng tồn tại lăng mộ. Việc phát hiện mặt trống đồng và gạch xây Điện Thái Hòa thời kỳ Tây Sơn và bốn câu đối cảm động khóc vua Quang Trung phải chăng là những căn cứ có hướng gợi mở cho việc tìm tòi nghiên cứu. Mong rằng, những nghi vấn này được các nhà khoa học lịch sử lưu tâm, làm rõ.
| "Trong chính sử, sau khi diệt được nhà Tây Sơn, Nguyễn Ánh đã sai san phẳng khu lăng mộ, đốt thi hài vua Quang Trung nhồi vào thuốc súng bắn xuống sông, riêng thủ cấp thì đựng trong một cái vò rồi "nhốt" vào ngục tối. Thế nhưng, cũng có một số giả thuyết cho rằng, Nguyễn Ánh không tìm được mộ thật và thi hài thật của Quang Trung. Do vậy, về giả thuyết lăng mộ và thi hài của Quang Trung đang ở Phượng Hoàng Trung Đô không không phải là không có cơ sở", ông Phạm Công Nhuần, Phó Giám đốc Sở VH, TT&DL Nghệ An. |
. Theo GiadinhNet | 
