Một câu hỏi đặt ra khi Bình Định nằm trong nhóm các tỉnh, thành phố ở ngưỡng già hóa dân số. Với các nước trên thế giới, già hóa dân số đánh dấu thành tựu của sự phát triển kinh tế, an sinh xã hội. Còn với nước ta nói chung và Bình Định nói riêng, già hóa dân số cũng là một tiến trình tất yếu, một thành tựu; tuy nhiên, đây thực sự là một thách thức rất lớn mà nếu không có giải pháp kịp thời thì thành tựu này sẽ trở thành gánh nặng.
Ngay tại thời điểm Tổng điều tra Dân số 2009, ở Bình Định, tỉ lệ người cao tuổi là 10,82%, trong khi bình quân chung của cả nước chỉ có 9%. Theo Liên hiệp quốc, nếu tỉ lệ người già chiếm 10% dân số thì địa phương đó có cơ cấu dân số già. Ngược về trước đó, năm 1979, tỉ lệ này là 7,65%; năm 1989 là 8,73%; năm 1999 tăng lên 9,64%.
Trên thực tế, tại nhiều địa phương trong tỉnh, số người già tăng lên lại do con cháu di cư tới các tỉnh, thành khác làm ăn xa ngày càng nhiều. Đến nhiều vùng quê, đặc biệt là vùng nông thôn chỉ thấy toàn trẻ con và người già. Cũng không thể phủ nhận, với sự phát triển nhanh chóng về kinh tế - xã hội, tuổi thọ người dân được nâng lên, nhiều người sống lâu hơn là điều rất phấn khởi. Nhưng điều đó cũng đặt Bình Định vào những thách thức to lớn khi chỉ có một khoảng thời gian rất ngắn để chuyển từ “cơ cấu dân số trẻ” sang giai đoạn “già hóa dân số”. Đặc biệt, cơ cấu dân số già đến sớm khi Bình Định vẫn còn là một trong những tỉnh khó khăn của cả nước đặt ra bài toán khó trong việc đảm bảo an sinh xã hội cho người cao tuổi.
Người già tăng lên sẽ tác động trực tiếp làm tăng tỉ lệ phụ thuộc tuổi già. Điều này sẽ đòi hỏi nặng nề hơn đối với dân số trong độ tuổi lao động để duy trì trợ cấp ổn định cho nhóm người cao tuổi. Các nhà chuyên môn và quản lý cho rằng, già hóa dân số sẽ khiến cấu trúc gia đình thay đổi. Con người sống lâu hơn, sinh ít con hơn và cũng ít quyền được lựa chọn chăm sóc hơn. Hiện tại, dịch vụ chăm sóc sức khoẻ, tinh thần cho người cao tuổi ở tỉnh ta chưa phát triển, đa số người cao tuổi vẫn sống nương tựa vào con cháu. Một giả thiết đặt ra là nếu nhịp độ già hóa dân số vẫn tăng nhanh đều như hiện nay thì chỉ trong khoảng vài chục năm tới, người cao tuổi sẽ gặp khó khăn về vấn đề chỗ ở.
Già hóa dân số khiến những thách thức kinh tế mới nổi lên. Đồng thời, già hóa dân số khiến thời gian sống sau nghỉ hưu tăng lên, làm gia tăng áp lực lên hệ thống y tế và hệ thống trợ cấp lương hưu. Điều đó đòi hỏi hệ thống bảo trợ xã hội cần được cải thiện. Tuy nhiên, việc này không dễ thực hiện bởi kinh phí hạn chế, trong khi hệ thống khám chữa bệnh chuyên khoa cho người già chưa phát triển.
Để giải quyết tình trạng già hóa dân số, Bình Định cần phải có chương trình toàn diện để “thích ứng” với xu hướng tất yếu nhằm tăng trưởng kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội. Trong đó, sự điều chỉnh các chính sách và chương trình chăm sóc dành cho người cao tuổi cần phải kịp thời và khắc phục những bất cập liên quan tới việc thụ hưởng các chương trình an sinh xã hội khác.
| 
