Thời gian gần đây, tình hình khai thác, vận chuyển titan khai thác trái phép ở 2 xã Cát Khánh và Cát Thành thuộc huyện Phù Cát được phản ánh nhiều trên nhiều báo, đài. Nạn khai thác titan lậu gây thất thoát tài nguyên, gây ô nhiễm môi trường và gây mất an toàn, trật tự trị an ở địa phương.
 |
|
Những đống titan được phủ bạt như thế này hiện nay khá phổ biến ở xã Cát Thành và Cát Khánh.
|
Số tiền kiếm được khá cao nên hàng ngày có đến vài trăm người, trong đó có cả phụ nữ và trẻ em rủ nhau đi khai thác titan lậu. Công việc thu mua và vận chuyển titan khai thác trái phép diễn ra khá rầm rộ, xuất hiện nhiều đầu nậu thu mua, “cò” môi giới mua bán.
Những người mua gom titan chủ yếu là dân địa phương, họ được những tay cò hướng dẫn ra giá và phân vùng, khu vực thu mua riêng. Ví dụ, ở thôn Chánh Thiện (xã Cát Khánh) có ông Nguyễn Kìm, Huỳnh Văn Quá làm đại diện. Ở thôn Chánh Hóa (xã Cát Thành) có ông Phạm Đình Nhi, bà Nguyễn Thị Thủy chuyên đi thu mua titan. Ông Nguyễn Văn Trúc, Nguyễn Văn Công và một số người khác đứng ra làm điểm thu mua tại thôn Hóa Lạc (xã Cát Thành). Titan trái phép được những người này thu mua, vận chuyển và tập kết tại nhiều điểm. Vì thấy có lợi cao nên họ vay tiền và ra sức thu mua càng nhiều càng tốt; hàng trăm tấn hàng được gom dồn thành đống, phủ bạt cao ngất ngưởng.
Mãi đến khi có sự phối hợp liên ngành từ chính quyền, công an, môi trường, kinh tế, trật tự, giao thông để ngăn chặn, hiện tượng xấu trên mới bắt đầu giảm xuống. Việc thành lập hai chốt kiểm tra ở Dốc Gành (xã Cát Minh) và Trung Lương (xã Cát Tiến) đã tạm chặn được đường đi của titan khai thác trái phép.
Thế là, hàng ngàn tấn titan đổ thành bãi, nằm phơi mưa nắng. Chưa kể một số hộ dân mỗi hộ khai thác chừng vài trăm ký chưa kịp bán nên đổ ngổn ngang trong sân vườn. Từ tài nguyên thiên nhiên có giá trị tương đối cao, titan lậu trở thành những đống cát chiếm chỗ gây vướng víu.
Xét cho cùng những đầu nậu thu mua này là dân địa phương, họ bị mờ mắt bởi lòng tham, bị dính mồi nhử của những thương lái titan nên ra sức thu gom hàng làm cạn kiệt tiền của, hàng trăm tấn titan, hiện chỉ là... đống cát không hơn không kém. Hiện nay, theo ước tính, tại 2 xã Cát Khánh và Cát Thành còn tồn đọng 5.000 - 7.000 tấn titan.
Bên cạnh đó, những người có đất vườn có nguồn titan nên tự đầu tư, mướn nhân công làm nay cũng trở thành con nợ, do không bán được hàng. Dòng lưu thông titan khai thác trái phép bị chặn lại, các thương lái bỏ đi, để lại người dân với nỗi khổ, ngày ngày nhìn đống titan chỉ còn biết ngán ngẩm thở dài. Họ không còn tưới nước, phủ bạt nilon mà cứ để cho gió mặc nhiên thổi bay phát tán khắp nơi.
Tuy nhiên, chuyện chưa phải đã hết. Khối lượng titan tích trữ trong dân hiện đang khá lớn. Đây là nguồn phát xạ nguy hiểm gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của con người, vật nuôi và cả cây trồng… Mong các cấp chính quyền, ngành chức năng sớm đưa ra giải pháp hợp lý để giải quyết dứt điểm câu chuyện “khai thác titan trái phép”.
| 
