BaoBinhDinh - Để nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp: Cần đẩy mạnh sản xuất và cung ứng lúa giống

Nông dân tham quan khu vực sản xuất lúa giống của Viện KHKT Nông nghiệp duyên hải Nam Trung bộ tại địa bàn phường Nhơn Hưng - thị xã An Nhơn.

Trong sản xuất nông nghiệp, giống lúa là một trong những yếu tố quan trọng để nâng cao năng suất, chất lượng, tăng thu nhập cho nông dân. Bởi vậy, năm 1999, UBND tỉnh đã phê duyệt và chỉ đạo ngành chức năng thực hiện đề án “Nghiên cứu, sản xuất kinh doanh và quản lý giống cây trồng giai đoạn 1999 - 2005”, đồng thời đẩy mạnh chương trình cấp 1 hóa giống lúa.

Năm 2009, UBND tỉnh tiếp tục ban hành chính sách hỗ trợ, phát triển giống cây trồng giai đoạn 2010 -2015, tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị và chính quyền các địa phương sản xuất lúa giống để phục vụ sản xuất. Nhờ vậy, hàng năm Trung tâm Giống cây trồng và Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã phối hợp với các HTXNN, các DN sản xuất giống trong và ngoài tỉnh sản xuất khảo nghiệm, lựa chọn được nhiều loại giống lúa có tiềm năng năng suất cao, chất lượng gạo tốt, bổ sung vào cơ cấu giống lúa của tỉnh. Bình quân mỗi năm, Trung tâm Giống cây trồng đã sản xuất và cung ứng 250 - 350 tấn lúa giống nguyên chủng các loại như: ĐV108, VD8, Q5, SH2, ĐB6, ML48, ML202...cho các địa phương.

Tham gia sản xuất và cung ứng lúa giống còn có Viện KHKT Nông nghiệp duyên hải Nam Trung bộ, Công ty TNHH Giống cây trồng Quy Nhơn, Công ty TNHH Thuận Nông. Trong đó, bình quân mỗi năm Viện KHKT Nông nghiệp duyên hải Nam Trung bộ sản xuất và cung ứng cho tỉnh ta khoảng 10 tấn lúa giống siêu nguyên chủng. Hai DN nói trên sản xuất và cung ứng khoảng 1.300 tấn lúa giống các loại. Ngoài ra, có nhiều HTXNN trên địa bàn tỉnh cũng liên doanh liên kết với các DN giống cây trồng trong và ngoài tỉnh để sản xuất và cung ứng lúa giống cho nông dân. Nhờ vậy đến nay, tỉnh ta đã có bộ giống lúa tốt với nhiều chủng loại khác nhau, từng bước đáp ứng yêu cầu sản xuất.

Có được bộ giống lúa phù hợp, tỉnh ta đã tiến hành điều chỉnh lịch thời vụ sản xuất để các loại giống lúa nói trên phát huy năng suất; đồng thời hạn chế rủi ro do thiên tai, thời tiết, sâu bệnh gây ra, tăng hiệu quả kinh tế, tăng thu nhập cho nông dân. Bên cạnh đó, ngành chức năng cũng phối hợp với chính quyền các địa phương củng cố hệ thống dịch vụ giống cây trồng, vật tư, phân bón tại các địa phương, đáp ứng tốt nhu cầu của nông dân; đặc biệt là vận động bà con đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu mùa vụ, cây trồng... Nhờ vậy, nhiều năm qua, sản xuất nông nghiệp tỉnh ta đã đạt được nhiều thành quả đáng khích lệ. Năm 2011, có 97% diện tích sản xuất lúa sử dụng các loại lúa giống cấp 1, năng suất lúa bình quân đạt 57,5 tạ/ha.

Tuy nhiên, theo ngành Nông nghiệp tỉnh, hiện nguồn lúa giống của các đơn vị sản xuất, kinh doanh giống trong tỉnh chưa đáp ứng được nhu cầu sản xuất của các địa phương. Bình quân mỗi năm, tỉnh ta sản xuất khoảng 120 ngàn ha lúa, cần 12.000 tấn lúa giống các loại, nhưng hiện các đơn vị mới chỉ đáp ứng được khoảng 40% nhu cầu về lúa giống của nông dân. Do vậy, nguồn lúa giống tại chỗ vẫn còn là vấn đề bức xúc cần sớm giải quyết.

Tại Hội thảo nâng cao lực cạnh tranh sản xuất lúa giống do Ban quản lý Dự án Cạnh tranh nông nghiệp tỉnh tổ chức, nhiều đại biểu đã đóng góp ý kiến, giải pháp quan trọng về hoạt động sản xuất và cung ứng lúa giống.

Ông Nguyễn Văn Lâm, Giám đốc Trung tâm Giống cây trồng tỉnh, cho rằng, để thực hiện có hiệu quả công tác giống, giai đoạn từ năm 2013-2020 tỉnh ta cần phải tăng cường hơn nữa công tác nghiên cứu, chọn tạo giống lúa mới; hoàn chỉnh hệ thống sản xuất lúa giống từ tỉnh đến các HTX. Bên cạnh đó, tỉnh cần tạo điều kiện thuận lợi cho các công ty giống cây trồng liên kết với các địa phương xây dựng cánh đồng chuyên sản xuất giống. Mặt khác, tăng cường công tác quản lý nhà nước về giống cây trồng, có chế tài xử phạt thích đáng đối với những đơn vị sản xuất và cung ứng giống không đảm bảo chất lượng, tạo sự cạnh tranh lành mạnh trong hoạt động sản xuất kinh doanh lúa giống .

Bà Trịnh Thị Hồng Hoàng, Giám đốc Công ty TNHH Giống cây trồng Quy Nhơn, cho biết: “Công ty đang gặp rất nhiều khó khăn trong sản xuất giống vì không chủ động được diện tích đất sản xuất. Việc phối hợp với các HTX để sản xuất giống cũng không dễ bởi cơ sở hạ tầng, trang thiết bị của nhiều hợp tác xã không đủ điều kiện để sản xuất, bảo quản giống; xã viên không đáp ứng hoặc không tuân thủ quy trình sản xuất lúa giống. Việc vay vốn từ các tổ chức tín dụng phục vụ cho hoạt động sản xuất và thu mua lúa giống cho nông dân cũng không phải chuyện dễ của DN”. Bà Hoàng đề nghị tỉnh cần quy hoạch cụ thể vùng, diện tích có khả năng sản xuất lúa giống và có chính sách ưu đãi về vốn vay, đào tạo, hướng dẫn kỹ thuật cho DN và nông dân tham gia sản xuất giống. UBND tỉnh tạo điều kiện cho DN tham gia chương trình dự trữ giống lúa phòng chống thiên tai.

Đại diện HTXNN Nhơn An - xã Nhơn An; HTXNN Phú Hòa - phường Nhơn Hòa (thị xã An Nhơn); HTXNN, dịch vụ tổng hợp Bình Tân (Tây Sơn); HTXNN Cát Hưng (Phù Cát)… đều cho rằng, hoạt động sản xuất lúa giống của các HTX cũng gặp khó khăn vì diện tích đất UBND xã, phường giao rất ít. Nhà kho, sân phơi… đã xuống cấp nhưng không có kinh phí để nâng cấp, sửa chữa. Việc tiếp cận vốn vay từ các tổ chức tín dụng gặp rất nhiều khó khăn. Các HTX đề nghị UBND tỉnh có chính sách hỗ trợ dài hạn về lãi suất tiền vay tại các ngân hàng thương mại; UBND các huyện, thị xã cho HTXNN mượn hoặc thuê đất dự phòng để phục vụ sản xuất lúa giống…

Theo ông Hồ Ngọc Hùng, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT: Qua Hội thảo này, chúng tôi biết rõ hơn về thực trạng hoạt động sản xuất và cung ứng lúa giống của các DN, các HTXNN trong tỉnh. Hầu hết các ý kiến và đề xuất tại Hội thảo đều rất đáng được lưu tâm. Sở NN-PTNT tỉnh có trách nhiệm tổng hợp các ý kiến, đề xuất của các đơn vị để trình UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo.