Trong kháng chiến chống Mỹ, xã Cát Sơn (huyện Phù Cát) là vùng căn cứ địa cách mạng, luôn hứng chịu bao bom đạn của kẻ thù. Qua 37 năm khắc phục hậu quả chiến tranh, xây dựng quê hương, đời sống của người dân Cát Sơn ngày càng khởi sắc.
Một thời hào hùng
Cuối năm 1965, sau những đòn thua đau ở An Lão tháng 12.1964, Đèo Nhông - Dương Liễu (huyện Phù Mỹ) tháng 2.1965, thung lũng Thuận Ninh (huyện Tây Sơn) tháng 9.1965... bọn chỉ huy quân đội Mỹ một lần nữa xác định khu vực thung lũng Hội Sơn thuộc xã Cát Sơn là căn cứ quan trọng của ta. Sáng sớm ngày 10.10.1965, chúng mở cuộc hành quân “Lưỡi lê sáng ngời”, dùng máy bay B.52 và hàng trăm lượt máy bay ném bom rải thảm và pháo binh bắn vào khu căn cứ này, rồi đổ quân chiếm các điểm cao nhằm tiêu diệt lực lượng ta.
 |
|
Nông dân Cát Sơn thu hoạch lúa Đông Xuân. |
Để bảo vệ an toàn cơ quan Tỉnh ủy Bình Định, lực lượng an ninh vũ trang tỉnh khẩn trương di chuyển toàn bộ phương tiện, tài liệu ra khỏi vòng vây của địch về nơi tập kết an toàn. Lực lượng chống càn gồm một tiểu đoàn của Sư đoàn 3, bộ đội huyện Phù Cát, du kích hai xã Cát Sơn, Cát Hiệp và các chiến sĩ an ninh vũ trang tỉnh đã quần nhau với địch liên tục 5 ngày đêm (từ ngày 10 đến 15.10.1965). Với sự mưu trí, linh hoạt, các chiến sĩ ta đã dũng cảm, kiên cường bám giữ trận địa, bẻ gãy các đợt tấn công của địch, gây cho chúng nhiều tổn thất nặng nề.
Cũng tại căn cứ Cát Sơn, cuối tháng 4.1971, Tỉnh ủy Bình Định tổ chức lớp tập huấn với trên 300 cán bộ chủ chốt tham dự tại núi Hòn Chè. Qua tin thám báo, địch dùng máy bay trực thăng đổ 1 trung đoàn lính Nam Triều Tiên xuống các cao điểm ở núi Hòn Chè, thả xuống hàng tấn bom đạn, chất độc, hơi cay hòng tiêu diệt lực lượng ta. Suốt chục ngày đêm, các lực lượng vũ trang của ta đã chiến đấu kiên cường, bẻ gãy hàng chục đợt tấn công, diệt và làm bị thương hàng trăm tên địch; buộc chúng phải thất bại trước tinh thần chiến đấu ngoan cường của các chiến sĩ ta…
Khởi sắc đi lên
Chúng tôi về Cát Sơn vào những ngày cuối tháng 3 lịch sử. Nông dân ở đây đang thu hoạch lúa Đông Xuân trên những cánh đồng lúa chín trĩu hạt. Hạ tầng nông thôn của Cát Sơn được đầu tư xây dựng ngày càng hoàn chỉnh. Những con đường bê tông thẳng tắp chạy dài. Hệ thống điện được phủ khắp đến từng nhà. Hệ thống thủy lợi, kênh mương được đầu tư khép kín. Các điểm trường học xây dựng khang trang… tạo nên một Cát Sơn trù phú, đầy sức sống.
Ông Võ Đông Phi, Phó Chủ tịch UBND xã Cát Sơn, bộc bạch: “Nhờ Nhà nước sửa chữa, nâng cấp hoàn chỉnh hồ chứa nước Hội Sơn và xây dựng hệ thống kênh mương thủy lợi thuộc Tiểu Dự án thủy lợi La Tinh dài gần 10 km, khép kín trên địa bàn xã, nên đồng ruộng Cát Sơn đã sản xuất được 2 - 3 vụ/năm. Chủ động được nước tưới, diện tích sản xuất được mở rộng và chuyển đổi sản xuất có hiệu quả nên năng suất, sản lượng lúa và các loại cây trồng cạn tăng khá. Vụ Đông Xuân năm nay, toàn xã đã sản xuất được 205 ha lúa, 230 ha đậu phụng, 80 ha mì, 20 ha ớt, 15 ha bắp, 20 ha dưa…; năng suất lúa bình quân 61,4 tạ/ha, cao nhất từ trước đến nay. Từ chỗ thường xuyên thiếu lương thực, đến nay nhân dân Cát Sơn không chỉ chủ động được lương thực tại chỗ mà còn dư để bán ra thị trường.
Chăn nuôi cũng là một thế mạnh của xã miền núi Cát Sơn. Đến nay, toàn xã có tổng đàn bò gần 3.000 con, bò lai chiếm gần 40%; đàn heo 3.200 con, đàn gia cầm 26.000 con, đàn dê 125 con. Tại hồ Hội Sơn có 6 hộ nuôi cá lồng, thu lãi 20-30 triệu đồng/hộ/năm.
Sau 37 năm giải phóng, xã miền núi Cát Sơn ngày càng “thay da đổi thịt”. Đời sống sản xuất khởi sắc, mức sống của người dân ngày càng được nâng cao, các điều kiện cơ sở hạ tầng như: điện, đường, trường, trạm đã được xây dựng hoàn chỉnh.
Tạm biệt Cát Sơn, chúng tôi tin rằng, không bao lâu nữa, Cát Sơn sẽ vươn mình lớn dậy trong hành trình xây dựng nông thôn mới…
| 
