Những năm gần đây, tỉnh ta đã tăng cường xây dựng các cụm công nghiệp (CCN) ở các địa phương nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển công nghiệp một cách bền vững. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, dù đã đạt được một số kết quả song việc xây dựng các CCN này vẫn còn những hạn chế, đặc biệt là trong công tác thu hút đầu tư.
 |
|
Một góc CCN Quang Trung - TP Quy Nhơn.
|
Tỉ lệ lấp đầy thấp
Năm 2003, UBND tỉnh đã tiến hành quy hoạch các CCN ở những địa phương có điều kiện phát triển công nghiệp nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển công nghiệp trong tình hình mới. Hiện toàn tỉnh đã có 38 CCN được quy hoạch, với tổng diện tích 1.185 ha. Trong đó, có 23 CCN đã triển khai xây dựng hạ tầng và đi vào hoạt động, thu hút 456 doanh nghiệp (DN) đăng ký đầu tư sản xuất kinh doanh, với tổng vốn đăng ký trên 1.780 tỉ đồng. Mặc dù số lượng CCN được xây dựng khá nhiều, nhưng tỉ lệ lấp đầy lại rất thấp. Đến nay, chỉ mới có 7 CCN được lấp đầy 100% diện tích, 8 CCN lấp đầy từ 50% diện tích trở lên và 8 CCN lấp đầy dưới 50% diện tích.
Theo đánh giá của Sở Kế hoạch - Đầu tư (KH-ĐT), nguyên nhân dẫn đến tình trạng này một phần là do những tác động từ sự bất ổn của nền kinh tế vĩ mô, dẫn đến nhiều nhà đầu tư gặp khó khăn, không dám triển khai các dự án mới. Mặt khác, do công tác quản lý, theo dõi, triển khai quy hoạch chưa được tổ chức hợp lý. Hầu hết các CCN trong tỉnh đều được thành lập trên cơ sở đề xuất của địa phương, chưa dựa trên cơ sở nhu cầu và thực tế phát triển kinh tế của từng vùng. Do đó, việc bố trí không gian và ngành nghề sản xuất trong các CCN chưa hợp lý, nhiều dự án bố trí xây dựng không theo quy hoạch chi tiết. Có CCN đã xây dựng hạ tầng khá hoàn chỉnh nhưng ít DN đầu tư vì đường sá vận chuyển khó khăn, như CCN Canh Vinh (Vân Canh), Cát Nhơn (Phù Cát)…
Ông Nguyễn Bay, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư (Sở KH-ĐT), cho biết: Việc thu hút đầu tư vào các CCN không đạt kết quả cao còn là do sự thờ ơ của một số địa phương cũng như một số ngành đối với công tác xúc tiến đầu tư. Trong khi các địa phương chưa có điều kiện để xây dựng website riêng, Sở KH-ĐT, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư luôn sẵn sàng hỗ trợ quảng bá miễn phí, nhưng hầu hết lãnh đạo các địa phương và Ban quản lý các CCN trên địa bàn vẫn không mặn mà tham gia, trừ Ban quản lý hạ tầng CCN huyện Phù Mỹ.
Cần nhiều giải pháp đồng bộ
Theo Quyết định điều chỉnh, bổ sung quy hoạch phát triển CCN trên địa bàn tỉnh đến năm 2020 và định hướng đến năm 2025 đã được UBND tỉnh phê duyệt vào ngày 19.1.2012, số lượng CCN bổ sung mới trong giai đoạn này là 28 cụm, diện tích 791 ha. UBND tỉnh cũng đã đưa ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2015, toàn tỉnh có 36 CCN được lấp đầy 90-100% diện tích đất cho thuê (kể cả các CCN đã lấp đầy trước năm 2012), thu hút thêm 10.000 lao động có việc làm mới. Đến năm 2020, phấn đấu lấp đầy 50-60% diện tích cho thuê tại 13 CCN tiếp theo, thu hút thêm 8.000 lao động...
Việc quy hoạch và xây dựng thêm các CCN là hướng đi đúng và cần thiết. Tuy nhiên, để các CCN phát triển một cách đồng bộ, tạo thuận lợi cho công tác quản lý nhà nước và DN sản xuất kinh doanh, đòi hỏi phải khắc phục cho được những tồn tại lâu nay.Theo các chuyên gia kinh tế, việc quy hoạch CCN nên có sự rà soát lại, những địa phương nào có điều kiện thì phát triển, ngược lại thì nên giảm. Không nên quy hoạch tràn lan, vừa lãng phí đất đai, vừa lãng phí nhân lực, vật lực, thậm chí triệt tiêu nhau. CCN tập trung nên quy hoạch ở các trung tâm kinh tế của tỉnh, còn các huyện thì quy hoạch khu tiểu thủ công nghiệp, điểm sản xuất công nghiệp tập trung để phát triển kinh tế, giải quyết việc làm cho địa phương. Chủ đầu tư các CCN phải chọn nhà thầu hoặc giao cho DN đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng có uy tín, năng lực, và kiên quyết xử lý những trường hợp kéo dài thời hạn xây dựng công trình.
Để thu hút các dự án đầu tư, các nhà đầu tư kinh doanh hạ tầng các CCN cần đẩy nhanh việc đầu tư xây dựng hạ tầng theo hướng đồng bộ, đạt chất lượng cao và phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan để đồng bộ hóa việc cung cấp điện năng, cấp thoát nước, giao thông và hệ thống thông tin liên lạc… trong các CCN. Cần đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính về đầu tư, nâng cao trình độ chuyên môn và cán bộ phụ trách đầu tư ở các cơ quan quản lý nhà nước,các đơn vị kinh doanh hạ tầng CCN phải có thái độ ứng xử tốt, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư. Ban quản lý các CCN cần xem xét lại giá đất, phí hạ tầng cho hợp lý, vừa đảm bảo kinh doanh có lãi nhưng cũng phải tính đến lợi ích cho nhà đầu tư khi đầu tư vào đây.
Ngoài ra, theo kiến nghị của các địa phương, để các CCN thu hút đầu tư đạt hiệu quả cao, các địa phương rất cần tỉnh đầu tư đồng bộ về hạ tầng giao thông, hỗ trợ về mặt thông tin, chính sách, nhằm tạo điều kiện cho các DN hoạt động ở các CCN ngày càng được thuận lợi hơn.
|
Đến nay, DN trong các CCN trên địa bàn tỉnh đã tạo ra giá trị sản xuất công nghiệp (SXCN) gần 1.000 tỉ đồng/năm, chiếm 13,3% giá trị SXCN toàn tỉnh. Theo chỉ tiêu UBND tỉnh đề ra, đến năm 2015, các CCN trên địa bàn tỉnh sẽ tạo ra giá trị SXCN khoảng 3.540 tỉ đồng/năm, chiếm 21% giá trị SXCN toàn tỉnh và đến năm 2020 đạt 6.500 tỉ đồng/năm, chiếm 16,7% giá trị SXCN toàn tỉnh. |
| 
