Các lò gạch thủ công ở thị xã An Nhơn sẽ đóng cửa vào tháng 6.2013. - Trong ảnh: Một lò gạch thủ công ở An Nhơn đang sản xuất.

Theo báo cáo của UBND thị xã An Nhơn, hiện nay, toàn thị xã có 85 lò gạch thủ công và 1 lò gạch sử dụng công nghệ tuynel đang hoạt động, tập trung ở các xã Nhơn Lộc, Nhơn Phúc, Nhơn Mỹ, Nhơn Khánh…; tổng sản lượng từ 60 triệu đến 80 triệu viên/năm (riêng lò tuynel sản xuất 10 triệu viên gạch/năm), giải quyết việc làm thường xuyên cho hơn 2.000 lao động (bình quân 25 lao động/lò gạch). Nhiên liệu dùng đốt lò chủ yếu là than đá, củi, mùn cưa.

Để cho ra lò số gạch trên, mỗi năm cần hơn 90.000 m3 đất sét (tương đương 4,5 ha ruộng), 10.000 tấn than đá và không ít củi mồi... Việc sản xuất gạch thủ công không những tốn nhiều nguyên liệu đất sét làm ảnh hưởng tài nguyên khoáng sản, đặc biệt là đất nông nghiệp, làm thay đổi hiện trạng độ phì nhiêu của đồng ruộng; nhiên liệu đốt lò vẫn còn sử dụng củi nên gây thiệt hại về rừng và thảm thực vật; quá trình đốt lò nung gạch thải ra khí CO2 độc hại, gây ô nhiễm môi trường…

Theo ông Lê Minh Toán, Phó Chủ tịch UBND thị xã An Nhơn, để dần xóa bỏ sản xuất gạch thủ công, UBND thị xã đã thành lập Ban Chỉ đạo của thị xã về vấn đề này. Trước mắt, phân công từng thành viên đứng chân các xã, phường đẩy mạnh tuyên truyền triển khai Quyết định 567/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phát triển vật liệu xây dựng không nung, và Chỉ thị số 04/2011 của UBND tỉnh về chủ trương xóa bỏ lò gạch thủ công. Thị xã cũng tăng cường tuyên truyền hiệu quả của việc sản xuất gạch bằng lò đứng liên tục và gạch không nung; các chế độ ưu tiên khi chuyển đổi công nghệ; hỗ trợ cho các chủ lò gạch chuyển đổi công nghệ sản xuất và đào tạo lại nghề cho số lao động dôi dư khi xóa bỏ sản xuất gạch nung thủ công; có chính sách ưu đãi cho vay vốn, miễn giảm tiền thuê đất cho các cơ sở, doanh nghiệp sản xuất khi chuyển đổi công nghệ sản xuất gạch.

UBND thị xã giao Phòng Quản lý đô thị thị xã chủ trì, phối hợp cùng Phòng Tài nguyên - Môi trường, Phòng Kinh tế và UBND các xã, phường tiến hành khảo sát, quy hoạch vị trí di dời các lò gạch thủ công chuyển sản xuất gạch theo công nghệ mới, và quy hoạch vùng nguyên liệu phục vụ cho sản xuất, thời gian hoàn thành trong quý II năm 2012.

Phòng Kinh tế thị xã phối hợp với các đơn vị tư vấn tổ chức hội thảo, giới thiệu các mô hình sản xuất gạch không nung, xây dựng lò gạch tiết kiệm năng lượng và kinh phí thực hiện các công nghệ này. Các đơn vị tư vấn, thiết kế sau tháng 6.2013 khi lập dự toán đầu tư cho các công trình xây dựng trên địa bàn thị xã chỉ sử dụng gạch không nung, gạch nung theo công nghệ tuynel, lò đứng liên tục…; không sử dụng gạch nung thủ công.

Từ ngày 15.4.2012, UBND thị xã An Nhơn ngừng cấp giấy phép sản xuất gạch đất nung bằng lò thủ công. Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội, Phòng Kinh tế thị xã triển khai xây dựng kế hoạch đào tạo nghề cho lao động bị mất việc làm từ nguồn kinh phí khuyến công, giải quyết việc làm; thực hiện tốt các chính sách ưu đãi đối với những hộ sản xuất gạch nung thủ công chuyển đổi công nghệ hoặc thay đổi nghề nghiệp. Sau khi tổ chức thực hiện các bước trên, đến tháng 6.2013, sẽ tổ chức cưỡng chế, tháo gỡ các lò gạch đất nung thủ công không thực hiện chuyển đổi theo các công nghệ tiết kiệm năng lượng hoặc sản xuất gạch không nung.

• THÁI PHIÊN