Nắng nóng kéo dài trong thời gian qua đã làm cho nguồn nước tại các hồ chứa trên địa bàn tỉnh giảm mạnh. Trước tình hình này, ngành chức năng và chính quyền các địa phương đã triển khai nhiều biện pháp chống hạn cho sản xuất vụ Hè Thu (HT)…
Theo số liệu của Sở NN-PTNT, đến thời điểm này, nông dân trong tỉnh đã gieo sạ trên 41.671 ha lúa HT và 9.996 ha cây trồng cạn. Tuy vậy, việc đầu tư chăm sóc cây trồng ở nhiều địa phương gặp khó khăn do thiếu nước tưới.
 |
| Nông dân Phước Hiệp (huyện Tuy Phước) khoan giếng chống hạn cho cây trồng vụ Hè Thu. Ảnh: NGUYỄN HÂN |
5.850 ha lúa nhiều khả năng bị hạn
Hiện lượng nước tại các hồ chứa do Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi (Công ty KTCTTL) quản lý còn 313/455,65 triệu m3; lượng nước tại các hồ chứa do các địa phương quản lý chỉ còn 70 triệu m3/118,42 triệu m3. Nguồn nước hiện có không đảm bảo cung cấp cho toàn bộ diện tích lúa vụ HT đang đẻ nhánh. Ruộng tại nhiều xã ở huyện Phù Cát, Phù Mỹ, Hoài Ân, Tây Sơn đang bị thiếu nước. Tổng diện tích lúa vụ HT có khả năng bị hạn là 5.850 ha và 500 ha cây trồng cạn, hoa màu bị thiếu nước tưới.
Không chỉ có nước tưới, hiện nay, nhiều công trình cấp nước do Trung tâm Nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh quản lý đã chạy hết công suất những vẫn không đảm bảo nhu cầu nước sinh hoạt của nhân dân vùng hưởng lợi.
Theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn tỉnh, trong khung thời gian từ nay đến tháng 8 có khả năng xảy ra nhiều đợt nắng nóng gay gắt và kéo dài. Thời tiết diễn biến phức tạp sẽ tiếp tục tác động xấu đến sản xuất nông nghiệp.
Tăng cường chống hạn
Trước tình hình trên, UBND tỉnh đã chỉ đạo ngành Nông nghiệp phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo quyết liệt các biện pháp chống hạn; thực hiện tưới tiết kiệm nước, sử dụng các công trình chống hạn đã được xây dựng để cấp nước; kiên cố hóa kênh mương, sửa chữa các công trình xâm nhập mặn, đồng thời tổ chức nạo vét hệ thống kênh mương, các trục tiêu nước; bổ sung các tuyến đường ống nước thô và mở thêm mạng cấp nước Nhà máy nước Bình Tường (Tây Sơn), Nhơn Tân (thị xã An Nhơn).
Bên cạnh việc chỉ đạo các địa phương triển khai các biện pháp chống hạn, UBND tỉnh cũng đề nghị Bộ NN-PTNT, Bộ Tài chính xem xét, hỗ trợ 31 tỉ đồng giúp tỉnh ta chống hạn cho 6.350 ha cây trồng; xây dựng đường ống cấp nước thô dài 4,6 km và mở mạng đường ống dài 0,6 km tại các công trình cấp nước để đảm bảo cung cấp nước sinh hoạt cho hơn 17 ngàn người dân ở các xã Nhơn Tân, Nhơn Thọ, Nhơn Lộc (thị xã An Nhơn), Bình Tường, thị trấn Phú Phong (Tây Sơn); nạo vét 90 km kênh mương chống hạn và xây dựng kiên cố các công trình chống thất thoát nước.
Ông Nguyễn Văn Phú, Giám đốc Công ty KTCTTL tỉnh, cho biết: Để việc cấp nước sản xuất vụ HT hiệu quả, không bị thiếu hụt nguồn nước cục bộ vào cuối vụ, Công ty đã đầu tư 7 tỉ đồng để xây dựng, sửa chữa 3 hạng mục công trình thủy lợi và nạo vét 500 km kênh mương dẫn nước phục vụ sản xuất. Công ty cũng đang phối hợp cùng các địa phương, các HTXNN tổ chức phân bổ nguồn nước tưới hợp lý, sao cho có thể phát huy hiệu quả đến mức tối đa.
Với các địa phương vùng cao thường xuyên xảy ra tình trạng hạn hán cục bộ ở các chân ruộng cao sạ cưỡng, ngành Nông nghiệp tỉnh khuyến cáo người dân chủ động triển khai các biện pháp chống hạn ngay từ đầu vụ. Sở NN-PTNT cũng đã chỉ đạo Công ty KTCTTL phân công cán bộ trực tiếp đến các địa phương hướng dẫn nông dân áp dụng biện pháp tưới nước tiết kiệm và khoan giếng lấy nước ngầm tại chỗ để chủ động tưới cho lúa và hoa màu.
Chi cục Thủy lợi, đê điều và phòng chống lụt bão của tỉnh tổ chức quản lý, vận hành các cống, tràn trên đê Đông không để nước mặn xâm nhập vào đồng ruộng làm chết lúa; chủ động tiêu úng cho cây lúa trong giai đoạn sinh trưởng. Các địa phương có khả năng xảy ra hạn cần chủ động cân đối nguồn nước, điều tiết nước hợp lý, tận dụng tối đa lượng nước bổ sung do trời mưa và dòng chảy cơ bản các sông suối, chỉ khi thật sự cần thiết mới tháo nước từ hồ chứa và xử lý kín các cống lấy nước để chống thất thoát nước.
5.850 ha lúa và 500 ha cây trồng cạn, hoa màu có nguy cơ bị thiếu nước tưới |
Theo ông Cao Văn Dũng, Phó phụ trách Phòng Quản lý xây dựng công trình (Sở NN-PTNT), nhằm chủ động chống hạn, bảo vệ cây trồng vụ HT, các địa phương cần nhanh chóng kiểm tra lại lượng nước tại các hồ chứa, điều tiết nước phù hợp, nhất là đối với hồ chứa nước Định Bình, để bổ sung nước kịp thời khi cần thiết. Bên cạnh đó, cần bám sát kế hoạch tưới đã xây dựng cho cây trồng vụ HT, tính toán, xác định vùng cấp nước cụ thể theo ký kết hợp đồng với nông dân và có kế hoạch xả một lượng nước hợp lý về hạ lưu sông Côn để đẩy mặn, ém phèn; bổ sung nước hồ Vạn Hội và đập Lại Giang đưa nước về các xã Hoài Hương, Hoài Xuân… của huyện Hoài Nhơn nhằm phục vụ nước sinh hoạt cho nhân dân và cho sản xuất lúa HT.
Đối với huyện Phù Mỹ, cần nạo vét hệ thống kênh mương; sử dụng các giếng đã khoan, giếng đào để bơm tưới khi xảy ra hạn... Bên cạnh đó, tận dụng khả năng tưới của các hồ: Vạn Định, Suối Sổ, Hóc Sình và tận dụng hệ thống kênh đập Cây Gai, đập Cây Ké để mở rộng tối đa diện tích tưới.
Ở huyện Phù Cát, biện pháp chống hạn là tưới tiết kiệm nước và chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở những vùng không chủ động được nước tưới. Đồng thời, tận dụng khả năng tưới của công trình hồ chứa nước Hội Sơn và hệ thống kênh mương NC, NC1 của hồ Hội Sơn và kênh S4 đập Cây Gai vừa mới xây dựng, nâng cấp để mở rộng diện tích tưới. Tại Hoài Nhơn, nên tận dụng nguồn nước sông Lại Giang, các nguồn nước sông suối khác để đắp đập bổi bơm cấp nước; sử dụng các giếng khoan, giếng đào năm trước để lấy nước ngầm chống hạn.
| 
