Đại biểu tham dự Hội nghị tham quan cánh đồng mẫu lớn tại xã Ân Tường Tây

Tại Bình Định, khởi động Chương trình xây dựng CĐML là  mô hình “Cùng nông dân ra đồng” được triển khai ở vụ Đông Xuân (ĐX) năm 2009-2010 tại xã Nhơn Lộc (thị xã An Nhơn). Với sự liên kết chặt chẽ của 4 nhà, mô hình này rất thành công, năng suất lúa đạt 80-90 tạ/ha, cao gần gấp đôi so với ruộng đối chứng. Tiếp đến, năm 2011, Sở NN-PTNT tỉnh đã phối hợp với Trung tâm Khuyến nông quốc gia xây dựng mô hình CĐML trên diện tích 50 ha tại xã Phước Sơn (Tuy Phước), gắn với Hội thi máy gặt đập liên hợp các tỉnh phía Nam. Nhiều mô hình sản xuất lúa giống, sản xuất lúa gạo chất lượng cao tại các huyện Phù Cát, Tây Sơn, Tuy Phước… cũng đã được triển khai, mang lại hiệu quả kinh tế cao. 

Từ kết quả của các mô hình nói trên, vụ Thu năm 2012, Sở NN-PTNT đã xây dựng thí điểm CĐML sản xuất lúa Nhị ưu 838, diện tích 50 ha tại xã Ân Tường Tây (Hoài Ân) với sự tham gia của 262 hộ xã viên HTXNN Ân Tường Tây và Công ty TNHH Hóa nông Hợp Trí (TP Hồ Chí Minh). Theo đánh giá của Sở NN-PTNT, CĐML tại Ân Tường Tây hội đủ các tiêu chí của Bộ NN-PTNT đề ra, như: Có quy hoạch vùng sản xuất phù hợp với quy hoạch chung; có quy mô từ 50 ha trở lên, nông dân tự nguyện tham gia sản xuất, có doanh nghiệp tham gia hỗ trợ (vật tư, thuốc bảo vệ thực vật), chính quyền địa phương và HTXNN thực hiện một số dịch vụ, cam kết hỗ trợ về kỹ thuật và tổ chức sản xuất, hiệu quả kinh tế mô hình cao hơn bình thường, đảm bảo nông dân có lãi từ 40% trở lên.

Ông Trần Đình Tường, xã viên HTXNN Ân Tường Tây, một trong những nông dân trực tiếp thực hiện mô hình, cho biết: Gắn bó với ruộng đồng hơn 60 năm nay, nhưng chưa bao giờ tôi thấy năng suất lúa đạt cao như bây giờ. Với 5 sào ruộng gieo sạ giống Nhị ưu 838, thực hiện quy trình đầu tư, chăm sóc theo hướng “3 giảm 3 tăng” và quản lý dịch hại tổng hợp, gia đình tôi thu được gần 4 tấn lúa. Ngoài ra, qua thực hiện mô hình tôi đã nhận ra những hạn chế, tồn tại trong sản xuất lúa lâu nay và cách khắc phục để sau này đầu tư sản xuất đạt hiệu quả hơn.

Theo đánh giá của ngành Nông nghiệp tỉnh, năng suất lúa bình quân trong mô hình CĐML tại Ân Tường Tây là 74,8 tạ/ha, có hộ đạt 80 tạ/ha, cao hơn ruộng đối chứng 4,2 tạ/ha, chi phí đầu vào giảm trên 1,7 triệu đồng nhờ giảm lượng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật, lãi ròng cao hơn ruộng đối chứng trên 4 triệu đồng/ha.

Nhân rộng mô hình

Mới đây, UBND tỉnh đã tổ chức Hội nghị sơ kết xây dựng thí điểm CĐML tại xã Ân Tường Tây và triển khai các biện pháp nhân rộng mô hình. Ông Hồ Ngọc Hùng, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, cho biết: Việc thực hiện CĐML tại xã Ân Tường Tây mang lại nhiều lợi ích. Qua thực hiện mô hình, Nhà nước và nhà khoa học đều đã rút ra được những bài học kinh nghiệm trong việc điều hành, chỉ đạo quy hoạch sản xuất và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, phòng trừ sâu bệnh… cho nông dân. Bà con nông dân có điều kiện tiếp cận và áp dụng tiến bộ KHKT vào thực tế sản xuất, tạo ra sản phẩm chất lượng, nâng cao hiệu quả đầu tư. Doanh nghiệp có điều kiện tiêu thụ được sản phẩm, chủ động hơn trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Bởi vậy, cần thiết phải nhân mô hình CĐML ra diện rộng.

Cũng theo ông Hồ Ngọc Hùng, trước mắt, từ vụ ĐX 2012-2013, 8 huyện, thị xã, thành phố ở đồng bằng và trung du trong tỉnh quy hoạch diện tích xây dựng CĐML quy mô từ 30-50 ha trở lên, 3 huyện miền núi xây dựng CĐML với diện tích từ 10-30 ha. Chính quyền các địa phương tăng cường cán bộ kỹ thuật hỗ trợ nông dân áp dụng quy trình kỹ thuật vào sản xuất, vận động các doanh nghiệp tham gia chuyển giao kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm cho nông dân.

Tham dự Hội nghị, ông Lê Minh Toán, Phó Chủ tịch UBND thị xã An Nhơn, cũng đồng tình với đánh giá của ngành Nông nghiệp tỉnh. Ông Toán cho biết: Vụ ĐX 2012-2013, thị xã An Nhơn sẽ xây dựng CĐML tại các xã: Nhơn Phúc, Nhơn Lộc, Nhơn An, quy mô từ 30-50 ha/xã. Bên cạnh đó, huyện sẽ vận động các doanh nghiệp cùng với nông dân và chính quyền các địa phương thực hiện mô hình. Việc xây dựng CĐML ở các địa phương sẽ gắn với việc thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới.

Tại Hội nghị, lãnh đạo các huyện: Hoài Nhơn, Vĩnh Thạnh, Tây Sơn… đều đánh giá cao hiệu quả kinh tế của CĐML và cho biết sẽ quy hoạch, vận động nông dân xây dựng CĐML từ vụ ĐX 2012-2013. Các địa phương cũng đề nghị tỉnh có chính sách hỗ trợ đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng vùng quy hoạch CĐML, hỗ trợ một phần kinh phí cho hoạt động khuyến nông, giống cây trồng phục vụ sản xuất.

Sau khi tham quan thực tế đồng ruộng, lắng nghe ý kiến của ngành chức năng, chính quyền các địa phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Thị Thu Hà chỉ đạo ngành Nông nghiệp và chính quyền các địa phương nhanh chóng nhân rộng mô hình CĐML nhằm giảm chi phí đầu tư, nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng thu nhập cho nông dân. Việc quy hoạch xây dựng CĐML phải phù hợp với quy hoạch chung, đảm bảo các tiêu chí của Bộ NN-PTNT đề ra. Sở NN-PTNT chịu trách nhiệm về chuyên môn kỹ thuật, đồng thời lựa chọn doanh nghiệp tham gia xây dựng CĐML. Chính quyền các cấp chỉ đạo tổ chức thực hiện xây dựng CĐML gắn với việc xây dựng nông thôn mới; tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nông dân áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất. UBND tỉnh sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho ngành chức năng, chính quyền các địa phương, nông dân và doanh nghiệp tham gia xây dựng CĐML.

• PHẠM TIẾN SỸ