Năm 2009, HTX Đá Bình Đê (Hoài Nhơn) đã đầu tư 3,5 tỉ đồng xây dựng nhà máy sản xuất các sản phẩm gạch block không nung. Qua hơn 2 năm hoạt động, bước đầu sản phẩm gạch block không nung của HTX đã được thị trường chấp nhận, sản lượng ngày càng tăng cao.
Từ đơn vị tiên phong…
Lâu nay, vùng phía bắc huyện Hoài Nhơn, An Lão và một số huyện phía Nam tỉnh Quảng Ngãi có tập quán dùng gạch táp lô đúc bằng xi măng trộn cát, sỏi để xây nhà, tường rào, và hoàn toàn làm bằng thủ công. Nhiều người cũng dùng đá “mi” (dạng đá bột) của HTX Đá Bình Đê để đóng loại gạch này. Trong khi đó, đá mi là phụ phẩm do quá trình chế biến đá xây dựng của HTX Đá Bình Đê thải ra, với khối lượng rất lớn, nếu không có hướng chế biến để tiêu thụ thì sẽ gây ô nhiễm môi trường.
 |
|
Dây chuyền sản xuất gạch block không nung của HTX Đá Bình Đê. |
Từ những yếu tố này, HTX Đá Bình Đê đã nghiên cứu và đầu tư 3,5 tỉ đồng xây dựng nhà máy sản xuất gạch block không nung từ nguyên liệu đá mi, cát vàng và xi măng. Tháng 11.2009, nhà máy chính thức đi vào hoạt động với công suất 8.000 viên/ca, sản phẩm gồm nhiều loại gạch xây tường rỗng, gạch lát vỉa hè... Với công nghệ dùng sức ép thủy lực, nên bề mặt gạch block không nung của HTX Đá Bình Đê nhẵn và đồng đều tuyệt đối. Qua tính toán, so với sử dụng gạch nung thủ công, sử dụng gạch block không nung vừa giảm được chi phí nguyên liệu, chi phí nhân công và tiến độ xây dựng nhanh hơn. Bên cạnh đó, gạch không nung có khả năng cách âm, cách nhiệt, chống thấm cao, rất phù hợp với các vùng ven biển, vùng trũng.
Ông Nguyễn Xuân Thạch, Chủ nhiệm HTX Đá Bình Đê, cho biết: Tính ra trong một viên gạch block, đá mi chiếm đến 3/5 khối lượng nguyên liệu. Trong khi đó, HTX đang có nguồn nguyên liệu tại chỗ, nên giá thành của các loại gạch này thấp hơn gạch nung thủ công ở thị trường trong tỉnh. Thị trường tiêu thụ sản phẩm gạch block không nung của HTX hiện nay là huyện Hoài Nhơn, Phù Mỹ và các huyện phía Nam tỉnh Quảng Ngãi, với sản lượng ngày càng tăng. Năm 2011, HTX đã sản xuất và tiêu thụ được hơn 1,5 triệu viên gạch xây các loại và 35.000 m2 gạch lát vỉa hè, với tổng doanh thu trên 6 tỉ đồng.
Bên cạnh kết quả đạt được, việc sản xuất và tiêu thụ gạch block không nung của HTX Đá Bình Đê cũng còn một số hạn chế, như trọng lượng viên gạch còn nặng, chưa phong phú về chủng loại sản phẩm, thị trường tiêu thụ còn hạn hẹp… Ông Nguyễn Xuân Thạch cho biết: Để khắc phục những hạn chế này, HTX đang xúc tiến đầu tư thêm dây chuyền sản xuất gạch không nung với nhiều ưu điểm hơn như: gạch ống cốt liệu xi măng, gạch siêu nhẹ… HTX cũng sẽ đẩy mạnh hơn nữa công tác quảng bá, tiếp thị để mở rộng thị trường tiêu thụ. Tuy nhiên, giống như tất cả các loại sản phẩm khác khi mới bắt đầu thâm nhập vào thị trường, gạch không nung cũng không tránh khỏi tâm lý dè chừng, nghi hoặc của khách hàng.
… đến triển khai ra diện rộng
Nhằm bảo vệ tài nguyên khoáng sản, tài nguyên rừng, giảm thiểu ô nhiễm môi trường do quá trình sản xuất của các lò gạch đất sét nung thủ công gây ra, đầu năm 2010, Chính phủ đã ban hành Quyết định 567/QĐ-TTg về việc phê duyệt chương trình phát triển vật liệu xây dựng không nung (VLXDKN) đến năm 2020. Mục tiêu của chương trình là phát triển sản xuất và sử dụng VLXDKN để thay thế gạch đất sét nung, tiết kiệm đất nông nghiệp, góp phần bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, giảm thiểu khí phát thải gây hiệu ứng nhà kính và ô nhiễm môi trường… Mục tiêu cụ thể của chương trình là phát triển sản xuất và sử dụng VLXDKN thay thế gạch đất sét nung đạt tỉ lệ 20-25% vào năm 2015 và 30-40% vào năm 2020.
Thực hiện Quyết định của Chính phủ, ngày 18.11.2011, UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 04/2011/CT-UBND về việc tăng cường kiểm tra, rà soát tình hình sản xuất gạch ngói đất sét nung bằng lò thủ công trên địa bàn tỉnh và triển khai thực hiện chương trình phát triển VLXDKN của Chính phủ. Tại Chỉ thị 04, UBND tỉnh đã yêu cầu UBND các huyện, thành phố trong tỉnh thành lập Ban chỉ đạo xóa bỏ cơ sở sản xuất gạch ngói đất sét nung bằng lò thủ công trên địa bàn. Theo đó, yêu cầu các chủ cơ sở sản xuất gạch ngói đất sét nung bằng lò thủ công cam kết chấm dứt sản xuất và tự tháo dỡ lò, trại trước ngày 30.6.2013. Riêng đối với huyện Tây Sơn, lộ trình được kéo dài đến ngày 30.6.2014. Sau thời gian này, nếu cơ sở nào không tự tháo dỡ lò, trại, các ngành chức năng sẽ tiến hành cưỡng chế…
Ông Trần Viết Bảo, Phó Giám đốc Sở Xây dựng, cho biết: Trong thời gian qua, cùng với việc triển khai các giải pháp để xóa bỏ cơ sở sản xuất gạch ngói đất sét nung bằng lò thủ công, Sở Xây dựng cũng đã làm việc và kêu gọi các nhà đầu tư vào lĩnh vực sản xuất VLXDKN để dần thay thế. Tuy nhiên, việc thay đổi cả một thói quen sử dụng, xóa bỏ cả một hệ thống, số lượng lớn các lò gạch thủ công không phải là chuyện dễ… Đến nay, trên địa bàn tỉnh chỉ có duy nhất HTX Đá Bình Đê là đơn vị sản xuất VLXDKN, còn lại 7-8 doanh nghiệp khác chỉ mới đăng ký chứ chưa triển khai. Để đầu tư một nhà máy sản xuất VLXDKN phải mất từ 4-5 tỉ đồng, nhưng hiện nay nền kinh tế gặp khó khăn, đầu tư công cắt giảm, thị trường bất động sản đóng băng, sản phẩm vật liệu tiêu thụ chậm… nên các nhà đầu tư cũng chưa mặn mà trong việc đầu tư sản xuất VLXDKN.
Theo các chuyên gia trong ngành xây dựng, để phát triển VLXDKN trên địa bàn tỉnh, cần có những nhóm giải pháp đồng bộ. Thứ nhất, về cơ chế chính sách, cần có những ưu đãi cụ thể, lâu dài về vốn, thuế, tiền thuê đất. Thứ hai, từng bước hoàn thiện các giải pháp về khoa học kỹ thuật và xây dựng, công bố và ban hành tiêu chuẩn liên quan đến thiết kế, thi công, nghiệm thu… các công trình sử dụng VLXDKN. Thứ ba, các sở, ngành và chính quyền địa phương phải tăng cường phối hợp để thực hiện tốt lộ trình chấm dứt sản xuất gạch đất sét nung thủ công của UBND tỉnh. Ngoài ra, bản thân các doanh nghiệp sản xuất VLXDKN cũng phải tìm cách hạ giá thành sản phẩm để tăng tính cạnh tranh trên thị trường.
| 
