Du khách thưởng thức món ăn tại phố ẩm thực.

Trong lễ hội "Bình Thuận - Hội Tụ Xanh" tổ chức vào tháng 10-2005, nhân sự kiện 10 năm nhật thực toàn phần, đây là con phố kéo đông khách du lịch tìm đến nhất. Với người Phan Thiết, việc tổ chức các chương trình ẩm thực nhân một sự kiện lễ hội là điều không thể thiếu. Như trước đó, trong Ngày hội văn hóa các dân tộc Bình Thuận tổ chức vào tháng 9-2005, đường Tuyên Quang cũng trở thành khu phố ẩm thực.

So với các tỉnh miền Trung, thì thành phố Phan Thiết có cách chế biến món ăn rất lạ, đơn giản tùy theo thực phẩm có sẵn. Có thể do thiên nhiên ưu đãi cho miền đất này những thứ lạ mà nơi khác không có được. Cũng có thể phong cách ăn của người Phan Thiết từ xưa đến nay vẫn là cách chế biến không cầu kỳ bày vẽ.

Dẫu không cầu kỳ, nhưng món ăn Phan Thiết thấm vào lòng người, ngon miệng. Ẩm thực Phan Thiết trở thành diều quyến luyến và tìm gặp cho khách ghé tình cờ, rồi hẹn ngày khi trở lại. Giờ đây, con đường Tuyên Quang vào mỗi buổi chiều, nhất là vào những ngày cuối tuần lại càng rộn rịp khách địa phương, chen lẫn những du khách nước ngoài tìm đến để ăn.

Dẫu có bán nhiều món ăn, và dẫu món ăn đó đã có mặt trên từng vùng đất, nhưng món ăn ở đây vẫn có cái riêng của người chế biến, không lẫn lộn. Trong những món ăn đó, đường Tuyên Quang "nổi danh" với món ăn rất dân dã: bánh xèo.

Bà chủ quán Cây Phượng với một dãy lò đúc bánh xèo lúc nào cũng tỏa khói, cho biết bà đã bán bánh xèo ở đây mấy mươi năm, khi đó cả phố chưa ai bán, có khi khách phải đợi đến lượt mình chứ không chịu bỏ đi. Bây giờ thì thêm các quán có tên cây như Cây Xoài, Cây Me…

Chiếc bánh xèo ở đường Tuyên Quang khá công phu trong chế biến, bởi trong chiếc bánh nhỏ đó có đủ con tôm, mỡ, thịt heo ba chỉ. Điểm phía trên là những cọng giá nõn nà, trong chiếc bánh lại gợn xanh những cọng hành lá. Đặc biệt là chiếc bánh dai, ngon và món rau sống rất hấp dẫn. Còn bí quyết chế biến loại nước chấm để làm cho khách thích ăn là của riêng mỗi quán.

Có người nói, có thể do nước mắm Phan Thiết vốn đã nức tiếng khắp nơi, cho nên người Phan Thiết cũng là những người có đầy kinh nghiệm trong việc dùng nước mắm quê mình tạo ra món nước chấm ru lòng du khách.

Gỏi ốc Phan Thiết.

Giờ đây, khi đã trở thành phố ẩm thực, con đường Tuyên Quang không còn là con đường độc quyền của bánh xèo. Có điều hay là những món ăn mà chỉ đến Phan Thiết mới có đã khiến người ở khó rời xa, người đến lần đầu muốn tới lần nữa. Để chi, để đi tìm quán ăn quen có khi chỉ nằm nơi góc phố, nơi bàn ghế đơn giản - nhưng hề chi không gian, bởi món ăn đã làm cho người ăn quên đi cái đơn giản của quán. Trước kia, bạn phải tới tận đường Ngư Ông, trong đêm, ngồi co ro trên chiếc đòn bên một góc đường mà thưởng thức món bánh căn Phan Thiết, con giờ đây món bánh căn cũng đã có mặt ở phố. Bánh căn Phan Thiết khác hẳn nhiều nơi. Chiếc bánh bỏ luôn hành sống vào, còn trứng vịt thì luộc chín để ăn với bánh. Điểm độc đáo là người bán thường có thêm một nồi cá kho để khách ăn với bánh căn. Dĩ nhiên là không thể thiếu một loại trái cây chua như khế, xoài (theo mùa) để giảm đi chất béo, chất bột của chiếc bánh.

Còn bún cá Phan Thiết thì cũng đã liệt vào hàng "danh thực", có thương hiệu như bún bò Huế, bún cá Quy Nhơn. Bún cá lóc là món ăn khá độc đáo trong các món bún ở Phan Thiết. Ngoài ra là món bún riêu giò heo.

Cũng với ưu thế biển, các loại cá khô Phan Thiết hay mực một nắng luôn là thực đơn đầu bảng cho cho một bữa "lai rai" cùng bè bạn. Không thể không nhắc đến một loại đặc sản Phan Thiết: con dông. Dông Phan Thiết chế biến đơn giản như nướng muối ớt, ăn vào lưỡi cay sè không thể có món ăn nào sánh được.

Bên cạnh những con đường vẫn còn mang dáng dấp của một Phan Thiết cổ, bên cạnh dòng sông Cà Ty mỗi ngày vơi đầy con nước, có con phố Tuyên Quang và những con phố khác đã hình thành một nét văn hóa ẩm thực của Phan Thiết.

• Khuê Việt Trường