Thời gian trôi qua thật nhanh, mới đó đã 30 năm. Ngày nào Phan Thiết chỉ là một thị xã nhỏ bé trên bờ biển xanh có dòng sông Cà Ty nằm vắt ngang qua thị xã, bây giờ đã là một thành phố với sự thay da đổi thịt từng ngày…

Sáng ngày 19-4-1975, Ủy ban quân quản vào tiếp quản Phan Thiết. Khi vừa giải phóng, Phan Thiết có 14.405 hộ với 88.800 khẩu. Là địa bàn ven biển nên nhân dân phần đông sống bằng nghề đánh bắt hải sản với tổng số thuyền máy và thuyền chèo 1.436 chiếc, có 92 hộ có cơ sở chế biến nước mắm với 4.854 thùng lều chứa trên 17 triệu lít. Có 1 nhà máy đông lạnh chuyên chế biến thủy sản và một nhà máy cá hộp. Về công nghiệp có 1 xưởng sửa chữa cơ khí, 3 nhà máy in của tư nhân. Về giao thông vận tải có 150 xe tải và xe khách loại lớn, 36 xe đò, 308 xe lam, 1 bến xe ngựa… Về thương mại có 192 nhà buôn người Việt, 85 nhà buôn người Hoa, có 1 chợ lớn và 5 chợ nhỏ. Ngoài ra, còn có 5 khách sạn của tư nhân. Ông Nguyễn văn Bốn, nguyên là Bí thư thị xã Phan Thiết, lúc bấy giờ cho chúng tôi biết thêm: "Tôi được tổ chức phân công về Phan Thiết vào tháng 5-1975. Lúc đó công việc bề bộn lắm vì ta mới tiếp quản mà. Trước mắt là phải ổn định tình hình chính trị, vận động kêu gọi số tàn binh, công chức ngụy quân, ngụy quyền ra đăng ký trình diện, học tập cải tạo. Xây dựng chính quyền cách mạng. Bên cạnh đó là phải ổn định đời sống nhân dân…". Và cứ thế từng bước, từng bước dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ địa phương và quyết tâm xây dựng quê hương của người dân ở đây, Phan Thiết đã ngày một vươn lên. Đặc biệt là từ sau khi tách tỉnh, Phan Thiết đã thực sự là trung tâm kinh tế, văn hóa xã hội của tỉnh.

Ngày nay, Phan Thiết đã từng bước khẳng định mình với sự đổi thay thật diệu kỳ. Phan Thiết như rộng hơn, lớn hơn với những con đường mới, đại lộ mới, công trình mới, ngôi nhà mới cao hơn, đẹp hơn. Chiếc cầu sắt cũ kỹ nhỏ bé năm nào đã được thay bằng chiếc cầu dây văng sừng sững. Khu công nghiệp rộng lớn với những ống khói nhà máy vươn cao. Những khu dân cư đông đúc ngày một nhiều hơn. Bãi biển Phan Thiết hoang vắng xưa kia giờ đã là những khu du lịch xinh xắn thu hút hàng triệu du khách không chỉ trong nước mà còn có khách quốc tế đến tham quan, nghỉ dưỡng. Tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm của Phan Thiết đạt khá với 15,7%. Đời sống người dân tiếp tục được cải thiện, thu nhập bình quân đầu người 638 USD. Sản lượng khai thác hải sản đạt 47.500 tấn, có tổng số tàu thuyền là 2.361 chiếc với 125.291 CV. Trong nông nghiệp tiếp tục triển khai chuyển đổi cơ cấu cây trồng, con nuôi với diện tích gieo trồng cây hàng năm 4.060 ha, cây lâu năm 1.722 ha. Đàn bò khoảng 6.000 con, đàn heo 19.000 con, đàn gia cầm 100.000 con. Sự nghiệp văn hóa xã hội luôn đạt kết quả khá toàn diện trên nhiều lĩnh vực. Thực hiện tốt chính sách đền ơn đáp nghĩa, xóa đói giảm nghèo, giải quyết việc làm đều vượt kế hoạch đề ra. Cuộc vận động xây dựng gia đình văn hóa, khu phố, thôn văn hóa có chuyển biến tiến bộ. Cơ sở trường lớp tiếp tục được đầu tư phát triển, chất lượng dạy và học được nâng lên, mạng lưới y tế cơ sở phát triển khá tốt. Tỉ lệ hộ nghèo chỉ còn 0,92%. Quốc phòng an ninh luôn được giữ vững…

Năm 2005, thành phố Phan Thiết tiếp tục phấn đấu có tốc độ phát triển kinh tế 15,7-16%, GDP bình quân đầu người 650-700 USD, thu ngân sách 101 tỉ đồng, sản lượng khai thác hải sản 46.000 tấn, kim ngạch xuất khẩu 65-70 triệu USD, hoàn thành phổ cập THCS 6 phường xã, 50% khu phố (thôn) đạt khu phố văn hóa, tỷ lệ hộ nghèo tiếp tục giữ vững ở mức dưới 1%… Với những gì đã đạt được chúng tôi tin rằng Phan Thiết sẽ tiếp tục đạt và vượt những chỉ tiêu đề ra. Trong những ngày tháng tư lịch sử này, Phan Thiết đang cùng với cả tỉnh sôi nổi với các phong trào và hoạt động kỷ niệm ngày giải phóng quê hương.

Thành phố Phan Thiết qua ba mươi năm xây dựng và trưởng thành, luôn xinh đẹp và thân thiết biết bao.

. Theo Báo Bình Thuận